Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄

Αρ. 97

Βουκουρέστιον, 14/26 Ιουλίου 1812

Η παρούσα αφιχθήσεται υμίν μέσω Ιωαννίνων. Επιφορτίζεται προς τούτο ο κύριος Σταύρος Ιωάννου, προς τον οποίον γράφω σήμερον διά πρώτην φοράν, επωφελούμενος των επικοινωνιών, αίτινες απεκαταστάθησαν ένεκα της ειρήνης, ήτις πρόκειται να επικυρωθή. Η υγεία μου είναι αρκούντως καλή, μολονότι είμαι πολύ απασχολημένος. Ο αήρ της εξοχής, ένθα ευρίσκομαι και η κίνησις διά του ίππου ωφελούν εμέ τα μάλα και αντικαθιστώσιν τας ζημίας, τας εκ της καθιστικής και ραθύμου ζωής, ην διεξήγαγον επί τινα χρόνον. Η Α.Ε. ο Ναύαρχος υπερπληροί εμέ δι’ ευμενείας καθ’ εκάστην. Αποτελώ μέλος της οικογενείας του. Ζω μετ’ αυτού, εις την τράπεζάν του, εις τον περίπατόν του και αφ’ ότου τέλος πάντων ευρίσκομαι εις Βουκουρέστιον δεν γνωρίζω άλλον κόσμον ειμή εκείνον του Γενικού Στρατηγείου και δεν έχω τον καιρόν να εξέλθω εκ του κύκλου τούτου. Γράφω αυτάς τας ολίγας γραμμάς κατά την χαραυγήν. Απέκτησα την υγιεινήν συνήθειαν να κατακλίνωμαι κατά την 10ην νυκτερινήν και να εγείρωμαι λίαν ενωρίς. Ούτως η εργασία προβαίνει και οι οφθαλμοί δεν υποφέρουν. Τώρα πλέον δεν δύναμαι να εργασθώ άνευ ομματούϋαλίων. Εξ άλλου είναι και προφυλακτικόν μέτρον. Είμαι εστερημένος επιστολών υμών αφ’ ότου ανεχώρησα από την Βιέννην. Δεν ελπίζω να λάβω αυτάς διά της οδού εκείνης καθ’ όσον αι σχέσεις ημών μετ’ εκείνης της Αυλής διεκόπησαν ολοσχερώς. Όθεν είναι αναγκαίον να περιορίσωμεν την αλληλογραφίαν μέσω της Κωνσταντινουπόλεως και των Ιωαννίνων. Ο κύριος Φοντόν αναχωρών εντεύθεν διά την θέσιν του ηθέλησεν όπως επιφορτισθή μικράς τίνος επιστολής δι’ υμάς και διεβεβαίωσεν εμέ ότι ήθελεν υπόδειξη υμίν το μέσον διά να λαμβάνη τας επιστολάς υμών και να τας μεταβιβάζη ενταύθα. Θέλω να ελπίζω ότι παρ’ όλας τας δυσχέρειας των περιστάσεων, εν αις ευρισκόμεθα, η αθώα αυτή και οικογενειακή αλληλογραφία δεν θα δυσχερανθή δι’ εμποδίων και κατ’ ουδένα τρόπον θα ήτο δυνατόν να την διακινδυνεύσωμεν. Θα ήτο καλόν από τούδε και εις το εξής όπως αναγιγνώσκητε εις την Α.Ε. τον Γενικόν Διοικητήν τας επιστολάς μου ως και τας επιστολάς υμών, τας προς εμέ διευθυνομένας. Να παρακαλέσητε δε αυτήν την αρίστην και ενάρετον προσωπικότητα, όπως θελήση να προστατεύση μίαν αλληλογραφίαν, ήτις δεν θα περιέχη παρά μόνον επιστολάς οικογενειακού και ιδιωτικού περιεχομένου. φ.1v / Παρακαλώ υμάς διά τα προς άπαντας τους γνωστούς και φίλους σεβάσματά μου. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς. Ασπάζομαι την χείρα της σεβαστής μητρός και συσταίνω εαυτόν πάντοτε εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης Καποδίστριας

69

Senza numero

Zembina presso Barissoff, li 19 Novembre 1812

Sono senza lettere, et senza alcuna nuova della famiglia da quattro mesi. Questa privazione più che ogni altra mi rende tristo1 e mi fa pennosa la mia situazione. Del resto sono sempre presso S.E. l’ amiraglio Tchitchagoff, e contento delle bontà delle quali mi onora... La mia salute è ottima. La vita nostra è laboriosissima. Ma chi vive senza travagliare, e chi può sperare di viver meglio stando colle mani alla cintola. La speranza di guadagnare il riposo una volta non è senza fondamento. Tutto lo promete... almeno quanto o veduto2, e vedo ogni giorno lo dimostra davantaggio.

Queste poche linee Le saranno trasmesse da Minziakj, il quale è nominato Console a Patrasso. Esso mi ama molto, e spero che vorrà darmene una prova convicente incaricandosi della innocente mia corrispondenza, la quale n(on) mira ad’ altro che a darle le mie nuove personali, e a dimandarle le Sue e quelle dei nostri.

Baccio le mani alla s(ignor)a mad(re). Abbracio f(rate)llj, e sorelle, cognati e nipoti. Mi raccomando alle preci del sacromonaco Simeone, ed imploro la paterna benedizione.

Il figlio Giovanni

Άνευ αριθμού

Ζεμπίνα, πλησίον του Μπάρισοφ, 19 Νοεμβρίου 1S1

Είμαι άνευ επιστολών και ανευ ειδήσεώς τινος της οικογενείας από τεσσάρων μηνών. Η στέρησις αυτή, πλέον πάσης ετέρας αιτίας, καθιστά εμέ κατηφή και δυσάρεστον την κατάστασιν μου. Ως προς τα λοιπά, είμαι πάντοτε πλησίον του Ναυάρχου Τσιτσαγώφ και ευχαριστημένος διά την καλωσύνην, δι’ ης τιμά εμέ... Η υγεία μου είναι εξαίρετος. Η ζωή μας είναι τα μάλα επίπονος. Αλλά τις ζη άνευ εργασίας και τις δύναται να ελπίζη επί τα βελτίω παραμένων με τας χείρας εις την μέσην. Η ελπίς όπως επιτύχω κάποτε την ανάπαυσιν δεν στερείται βάσεως. Τα πάντα υπόσχονται

1. αντί ορθ. triste

2. αντί της πλέον κοινής χρήσεως : visto

αυτήν... Τουλάχιστον όσα είδα και βλέπω καθ’ εκάστην αποδεικνύουν τούτο επαρκώς.

Αι ολίγαι αυταί γραμμαί θα αποσταλλώσιν υμίν διά του Μιντσιάκη, όστις διωρίσθη Πρόξενος εις τας Πάτρας. Ούτος με αγαπά πολύ και ελπίζω ότι θα θελήση τώρα να μοι δώση απόδειξίν τινα πειστικήν της αγάπης του, επιφορτιζόμενος της αθώας αυτής αλληλογραφίας μου, ήτις δεν αποβλέπει εις έτερόν τι ειμή εις το να μεταφέρη προς υμάς τας προσωπικάς ειδήσεις μου και να αποζητήση τας ειδήσεις υμών και των οικείων μας.

Ασπάζομαι τας χείρας της σεβαστής μητρός. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος και επικαλούμαι την πατρικήν ευλογίαν.

Ο υιός Ιωάννης

70

No 99

Gesna, a duo miglia dal Niemen, li 15/27 Xmbre 1812

Sulle sponde quasi del Niemen ho ricevuto il Suo n(umero) Oli del 19 Agosto, p(er) la via di Constantinopoli. Ne ero senza da tre mesi. Questo mi ha consolalo, e p(er) il suo contenuto, e percchè mi lascia sperare la continuaz(io)ne della nostra corrispondenza. La presente Le sarà trasmessa dall’amico Minziakj il qualle è Console generale in Morea, e deve a quest’ora essere al suo posto. Lo stesso amico Le farà tenere la pelicia. Almeno di qui ho dato tutti gli ordini necessarj a l’ effetto, e spero che saranno eseguiti senza ritardo. Ci avevo pensato dal momento, che la pace autorizzò delle relazioni dirette in Turchia. L’ amico stesso Minziakj, potrà incaricarsi in seguito della nostra corrispondenza. E non dubito che l’ amicizia che esso mi ha sempre dimostrato voglia essere affievolita dalle distanze. La mia posizione è la stessa. Sono sempre presso S.E. l’amiraglio Tchitchagoff, nella qualità di direttore della sua cancelleria diplomatica... Lo ho sempre accompagnato dalle rive del Danubio sino qui; ed ebbi occasione di vedere cose estraordinarie, ed avvenimenti incredibili... La vita che si fa è difficile, e laboriosa. Il freddo sopra tutto, la rende ancora più nojosa... La mia salute n(on) pertanto si è sempre conservata, e ne godo doppiamente, e p(er) essermi convinto della possibilità di tenere, a tutto travaglio, ed a tante privazioni, e p(er) essere stato in grado di adem-

piere ai miei doveri in modo che S.E. ne è stato, e ne pare contentissimo. Per il servizio reso a Bucarest S.M. I(mperiale) mi ha onorato de grado di Consigliere di Stato attuale. Quanto all’ avvenire non so bene, ciò che sarà p(er) essere di me. Per quanto però potrà dipendere da me cercarò di approssimarmi possibilmente al focolare domestico, e di mettermi in grado di contribuire comunque siasi, alla definizione di un matrimonio di famiglia... Viaro vorrà persuadersi... Ed io n(on) mancarò di travagliare... Tutto questo però nelle cose desiderate... Vedremo, e presto.

φ.1v / L’affare economico a trattarsi col Conte Mocenigo, è fuori della mia sferra, nel ora. Le nostre relazioni non sono per anco riaperte. E Mocenigo è restato a Vienna. Lo credo sempre nella stessa disposizione. Ma parmi impossibile, che esso consenta di farle trovare il fondo richiesto a Corfù... Non di meno quando saprò di potergli scrivere, lo farò... E non mancherò di farle sapere il risultato della mia negociazione.

Mi duole sapere Marietta, madre poco fortunata. Essa meritava una miglior sorte. Mi ricordi alia di lei fraterna amicizia. Ed a quella delle altre sorelle, e f(rate)llj. Non scrivo a Viaro p(er) non moltiplicare fogli, e penne alle perlustrazioni, ed ai perlustratoli... Imploro sempre le preci del sacromonaco Simeone, e la benedizione dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 99

Γκέσνα, δύο μίλλια από τον Νιέμεν, 15/27 Δεκεμβρίου 1812

Σχεδόν παρά τας όχθας του Νιέμεν έλαβον την υπ’ αριθ. 011 της 10 Αυγούστου επιστολήν υμών, διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως. Δεν είχον επιστολάς υμών επί τρεις μήνας. Αυτή παρηγόρησεν εμέ και ένεκα του περιεχομένου αυτής και διότι μοι επιτρέπει να ελπίζω εις την συνέχισιν της αλληλογραφία; ημών. Η παρούσα αποσταλήσεται υμίν υπό του φίλου Μιντσιάκη, όστις είναι Γενικός Πρόξενος της Πελοποννήσου και οφείλει (κατ’ αυτήν την στιγμήν να ευρίσκηται εις την θέσιν του. Ο ίδιος φίλος θα εγχειρίση υμίν την γούναν. Τουλάχιστον έδωσα εντεύθεν πάσας τας απαραιτήτους εντολάς επί τούτω και ελπίζω ότι θα εκτελεσθώσιν άνευ καθυστερήσεως. Εφρόντισα δι’ αυτά από της στιγμής, καθ’ ην η ειρήνη επέτρεψεν τας αμέσους σχέσεις προς την Τουρκίαν. Ο ίδιος φίλος Μιντσιάκης δύναται να επιφορτισθή ακολούθως και διά της αλληλογραφίας ημών. Και δεν αμφιβάλλω ότι η φιλία, την οποίαν πάντοτε επέδειξεν προς εμέ δεν ήθελεν

εξασθενίση ένεκα των αποστάσεων. Η θέσις μου είναι πάντοτε η αυτή. Ευρίσκομαι πάντοτε πλησίον της Α.Ε. του Ναυάρχου Τσιτσαγώφ, υπό την ιδιότητα του προϊσταμένου της διπλωματικής Γραμματείας αυτού... Συνώδευσα πάντοτε αυτόν από τας όχθας του Δουνάβεως μέχρις εδώ· και έσχον την ευκαιρίαν να αντικρύσω πράγματα μοναδικά και γεγονότα απίστευτα... Η ζωή, ην διάγομεν είναι δύσκολος και επίπονος. Επί πλέον το ψύχος καθιστά αυτήν πλέον δυσάρεστον... Η υγεία μου όμως διατηρείται πάντοτε και χαίρομαι διά δύο λόγους: διότι πέποιθα ότι έχω την δυνατότητα να ανθέξω εις τόσην εργασίαν και εις τοσαύτας στερήσεις και διότι ήμην εις θέσιν να εκτελέσω τα καθήκοντά μου κατά τρόπον ώστε η Α.Ε. υπήρξεν και φαίνεται τα μάλα ευχαριστημένος. Διά την υπηρεσίαν, ην προσέφερον εν Βουκουρεστίω η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ ετίμησεν εμέ διά του αξιώματος του εν Ενεργεία Κρατικού Συμβούλου. Όσον αφορά εις το μέλλον δεν γνωρίζω αυτό το οποίον προώρισται δι’ εμέ. Κατά το εξαρτώμενον εξ εμού θα επιζητήσω να πλησιάσω κατά το δυνατόν την οικογενειακήν εστίαν και να ευρεθώ εις την θέσιν να συμβάλω οπωσδήποτε εις την σύναψιν ενός γάμου εις την οικογένειαν... Ο Βιάρος θα θελήση να πεισθή... Και εγώ δεν θα λείψω να εργάζωμαι προς τούτο... Πάντα ταύτα όμως είναι επιθυμητέα πράγματα... Θα ιδώμεν και ταχέως.

φ.1v / Η οικονομική υπόθεσις, η διακανονισθείσα μετά του Κόμητος Μοτσενίγου είναι εκτός της ιδικής μου σφαίρας, επί του παρόντος. Αι επικοινωνίαι ημών δεν επανελήφθησαν εισέτι. Και ο Μοτσενίγος παρέμεινεν εις την Βιέννην. Πιστεύω ότι αυτός έχει πάντοτε τας αυτάς διαθέσεις. Αλλά μου φαίνεται αδύνατον ότι αυτός θα ήθελεν συναινέση ώστε να προμηθεύση χάριν υμών τον ρηθέντα χρηματικόν πόρον εις την Κέρκυραν... Ουχ ήττον όταν πληροφορηθώ ότι δύναμαι να γράψω προς αυτόν θα πράξω τούτο και δεν θα παραλείψω να αναγγείλω υμίν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεών μου.

Θλίβομαι πληροφορούμενος ότι η Μαριέττα είναι ολίγον ευτυχής μητέρα. Αυτή ήξιζεν καλυτέρας τινός τύχης. Υπενθυμίσατε εμέ εις την αδελφικήν αυτής φιλίαν. Και εις εκείνην των άλλων αδελφών. Δεν γράφω εις τον Βιάρον διά να μην πολλαπλασιάζω τα φύλλα και τους κόπους της λογοκρισίας και των λογοκριτών... Επικαλούμαι πάντοτε τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος και την ευλογίαν των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

71

No 001

Barbenstein, le 31 Xmbre 1812

Le lettere di data antica, Giugno et Luglio mi sono arrivate per la via d’ Italia. Questa avrà la stessa direzione. La mia salute è ottima. Lo stato mio non disgradevole. Desidero pari quella della famiglia. Ho scritto già all’ amico Conte Mocenigo intorno all’ affare pecuniario che tanto La interessa p(er) non sogiacere ai pesi enormi de cambj. Aspetto risposta. Ma ella ne saprà qualche cosa prima di me.

Desidero l’ anno nuovo in salute, e prosperità, a tutta la famiglia ed a tutti et tutti quanti, e che esso non finisca senza che alla fine c1 rivediamo, e che io possa baciarle le mani ed essere un poco appresso di Lei, e della famiglia. Le mie preci sono sempre le stesse, al sommo Iddio. Esso vorrà esaudirle, e rendermi felice? Questa sola speranza almeno fa la mia sostentenza1.

Mi ricordi a tutti. Baccio le mani alle zie e zij. Saluto i domestici nostri. Abbrac(c)io f(rate)llj, e sorelle, e nipoti ed imploro la benedizione dei genitori, e le devoz(io)ni del nostro sacromonaco Simeone.

Il figlio Giovanni

Αρ. 001

Μπαρμπενστάϊν, 31 Δεκεμβρίου 1812

Αι επιστολαί υμών υπό παλαιάν ημερομηνίαν Ιουνίου και Ιουλίου αφίχθησαν εις εμέ διά της οδού της Ιταλίας. Η παρούσα διευθύνεται διά της αυτής οδού. Η υγεία μου είναι εξαίρετος. Η κατάστασις μου όχι δυσάρεστος. Επιθυμώ ομοίαν εκείνην της οικογενείας. Έγραψα ήδη εις τον φίλον Κόμητα Μοτσενίγον διά το οικονομικόν ζήτημα, όπερ τόσον απασχολεί υμάς διά να μη περιπέσητε εις τα υπέρογκα βάρη των ανταλλαγών. Αναμένω απάντησιν. Αλλ’ υμείς θα πληροφορηθήτε κάτι περί τούτου πριν από εμένα.

Εύχομαι όπως το νέον έτος είναι μεθ’ υγείας και ευτυχίας δι’ άπασαν την οικογένειαν και δι’ άπαντας και όπως μη παρέλθη τούτο χωρίς να συναντηθώμεν ώστε να δυνηθώ να φιλήσω τας χείρας υμών και να ευρεθώ δι’ ολίγον πλησίον υμών και της οικογενείας. Αι ευχαί μου είναι πάντοτε αι αυταί προς τον Ύψιστον Θεόν. Θα θελήση να εισακούση αυτάς και να κατα-

1. Πιθανή ανάγνωση.