Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄

Diresse le sue suppliche senza molta precauzione. Non ebbero nessun’ effetto. Mi scrisse e mi raccomandò il suo affare... Me ne sono incaricato. Presentai p(er) esso una memoria al Ministro della Marina. Fece impressione. E non dubito che quanto prima Somarocoff non sia p(er) essere collocato e contento. Questa notizia sarà grata alla fam(igli)a, Rodostamo a cui presento i miei ossequj.

L’ inverno preceduto da un bellissimo, ma brevissimo autuno, si è presentato con ottime intenzioni. Il termometro n(on) è discesso che p(er) qualche giorno sino al duodecimo grado sotto il gello. Si passeggia dunque e si vive... La mia salute si conserva. Ed in generale sto meglio col freddo asciuto, che coll’ orribile temperatura de1 fa lo2 disgello. Sono le tre dopo il mezzogiorno, e scrivo col lume. Mi sveglio tra le sei e le sette della mattina, e mi conviene avere il lume sino alla nove.. . a modocchè n(on) ci si vede senza candella che p(er) sole sei ore al giorno; e male... Necessità accerba la quale pregiudica di molto la vista, e che mi farà presto adoperare gli occhiali.

La prego dei soliti saluti a tutti. Abbraccio f(rate)llj, e sorelle, cognati, e nipoti. Mi ricordi ai domestici tutti. Mi raccomando alle preghiere del nostro sacromonaco Simeone. Imploro la benediz(io)ne dei miei genitori.

Il figlio Giovanni

Mi scriva pa(rticolarment)e di tutto, e di Vittorio.

Αρ. 63

Αγία Πετρούπολις, 25 Νοεμβρίου / 7 Δεκεμβρίου 1810

Ο Μπιτζιλέ αφίχθη. Ούτος μοι ενεχείρισεν την υπ’ αριθ. 47 επιστολήν υμών. Αι λεπτομέρειας ας αύτη μοι παρέχει προκαλούν την θλίψιν. Όμως ουδέν με εκπλήττει. Έχων εγώ πάντοτε την σκέψιν προς την γενέθλιον γην και προς την πατρίδα, τολμώ να ειπώ ότι εννοώ τα πάντα και συμμερίζομαι μεθ’ όλων τας στενοχώριας και τα πάθη, ως να ήμην παρών. Εκ του συνόλου όμως των ειδήσεων, τας οποίας έχω, νομίζω ότι το τέλος πασών των δυσχερειών τούτων δεν είναι μακράν. Και εάν δεν ήτο υπερβολική τόλμη να ορίσω τον χρόνον, έχω την εντύπωσιν ότι το προσεχές έτος ήθελεν είναι δι’ υμάς,

1. Ορθότ. che fa...

2. Ορθότ. il...

διά την οικογένειαν και διά την πατρίδα, έτος ειρήνης και ευτυχίας. Η προαίσθησις αύτη ησυχάζει εμέ και είναι αύτη εφ’ ης στηρίζω κατά μεγάλο μέρος και τας ελπίδας και το καλύτερον μέλλον δι’ εμέ ωσαύτως. Σας έχω γράψει ήδη δι’ όλων των προηγηθεισών επιστολών μου, ότι παραμένω και θα παραμείνω ενταύθα, αναμένων την πραγμάτωσιν ταύτης της ορθής προαισθήσεως, διά να δώσω και εγώ ο ίδιος εις τους προσανατολισμούς μου έναν πλέον συγκεκριμένον σκοπόν. Δεν δύναμαι να μεμψιμοιρώ διά τας προθέσεις, ας έχουν δι’ εμέ και είμαι πάντοτε ομοίως περιβεβλημένος διά της ευμενείας και τας αποδείξεις στοργής παρά της Α.Ε. του Πρωθυπουργού. Εν τη αδυναμία όπως απαιτήσω πλεονεκτήματα καθ’ όσον αι περιστάσεις δεν είναι ευνοϊκαί δι’ εμέ, οφείλω όπως είμαι αρκούντως ικανοποιημένος διά τας καλάς διαθέσεις... Σταθερός ων εις τας αρχάς μου θα προτιμήσω αντί οιασδήποτε λαμπράς σταδιοδρομίας εν ξένη χώρα και εν ξένη υπηρεσία, εκείνην την πλέον ταπεινήν, την οποίαν θα μοι προσφέρη η ευμένεια των συμπατριωτών μου, διά την εθνικήν υπηρεσίαν, εις τας αγκάλας της μικράς πατρίδος. Το κατ’ εμέ, πιστεύω ότι αξίζω αυτήν την ευμένειαν. Εάν δε, δεν είναι δι’ αυτούς ανωφελής η εμπειρία και η πράξις, χαίρομαι ότι θα πεισθούν, ότι εγώ όταν υπηρέτησα, υπηρετών όλους, δεν εξυπηρέτησα τον εαυτόν μου. Είμαι επί πλέον διατεθειμένος, όπως παράσχω αυτοίς απόδειξίν τινα πλέον εμφανή. Και θα παράσχω αυτήν εφ’ όσον μοι παράσχουν την δυνατότητα. Δεν είναι ανάγκη να εξηγηθώ λεπτομερέστερον... Θα πράξω τούτο, όταν θα είναι ανάγκη και όταν υμείς θα με εξουσιοδοτήσητε προς τούτο.

Αποστέλλω την παρούσαν μέσω του Μητροπολίτου της Βλαχίας. Ούτος θα ενεργήση ώστε να φθάση αυτή εις την οικογένειαν Φραγκούλη Λέλλη εις φ. 1v τα Ιωάννινα. Ας πληροφορηθή ο Αυγουστίνος και ο Μαυρομμάτης / ότι ο εξαίρετος Μητροπολίτης μας επισύρει τον θαυμασμόν των κατοίκων της Βλαχίας. Ούτος έδωσεν μίαν ωραίαν ώθησιν εις την σύστασιν αγαθοεργών ιδρυμάτων και ιδρυμάτων δημοσίας εκπαιδεύσεως. Η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ ετίμησεν αυτόν διά του παρασήμου της Αγίας Άννης της πρώτης τάξεως, οι δε κάτοικοι μετ’ επαίνων και ευφημιών, αίτινες υψούνται έως τον ουρανόν.

Ο Σομαροκώφ έφθασεν εις το Νικολάϊεφ μετά της οικογενείας αυτού, έχων εξαιρέτως εις την υγείαν του, ευρισκόμενος όμως εν στεναχωρία καθ’ όσον στερείται υπηρεσίας και αποδοχών. Διηύθυνεν τας αιτήσεις του χωρίς μεγάλην διακριτικότητα. Ουδέν αποτέλεσμα έφερον. Μοι έγραψεν και μοι εσύστησεν την υπόθεσίν του... Επεφορτίσθην αυτής. Παρουσίασα διά λογαριασμόν του εν υπόμνημα εις τον Υπουργόν των Ναυτικών. Προυξένησεν εντύπωσιν. Και δεν αμφιβάλλω ότι το ταχύτερον ο Σομαροκώφ θα τοποθετηθή εις υπηρεσίαν και θα είναι ευχαριστημένος. Η είδησις αυτή θα είναι ευχάριστος διά την οικογένειαν Ροδοστάμου, εις την οποίαν υποβάλλω τα σεβάσματά μου.

Ο χειμών, ούτινος προηγήθη εν ωραιότατον αλλά συντομώτατον φθινόπωρον, ενεφανίσθη μετ’ αρίστων διαθέσεων. Το θερμόμετρον δεν κατήλθεν παρά μόνον διά μερικάς ημέρας, μέχρι του δωδεκάτου βαθμού υπό το μηδέν. Περιπατώμεν λοιπόν και ζώμεν. Η υγεία μου διατηρείται. Και εν γένει αισθάνομαι καλυτέρα εις το ξηρόν ψύχος παρά εις την τρομεράν θερμοκρασίαν, ην προξενεί η τήξις των πάγων. Είναι αι τρεις μετά μεσημβρίαν και γράφω υπό το φως της λυχνίας. Εγείρομαι μεταξύ έκτης και εβδόμης πρωινής και πρέπει να έχω το φως της λυχνίας έως τας εννέα... ώστε λοιπόν δεν βλέπει κανείς άνευ κηρίου παρά μόνον επί έξ ώρας και κακώς. Σκληρά αναγκαιότης, ήτις βλάπτει τα μάλα την όρασιν και ήτις θα συντελέση ώστε ταχέως να φορέσω ομματοϋάλια.

Παρακαλώ υμάς διά τους συνήθεις χαιρετισμούς προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Υπενθυμίσατέ με εις όλους τους υπηρέτας. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου ημών Συμεώνος. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.

Ο υιός Ιωάννης

Γράψατέ μοι λεπτομερώς περί όλων και περί του Βίκτωρος.

38

No 64

S(an)to Pietroburgo, 1/12 Xmbre 1810

Giorni fa le scrissi per la via di Gianina. Ho adrizzato il mio pacchetto a Frangullj Lellj, come Viaro mi scrisse. La presenta la azardo per la via d’ Italia. In quella mi estesi in molti dettagli, poicchè le spese e li ritardi postali non me ne fecero divieto. In questa mi ristringo a poche parole... Se devo prestar fede ai pubblici fogli la corrispondenza tra le Isole ed il Continente n(on) è interotta... Se guardo le mie lettere, trovo che essa è divenuta quasi impraticabile dal mese di Agosto... Sono dolente che nes una delle molte mie lettere speditele p(er) Constantinopoli non le sia pervenuta. So p(er) altro che S.E. il s(ignor) Barone d’Hips le indirizzò al s(ignor) Debiasi... Vedremo ora se la via di Gianina sarà meno sfortunata... Ella si duole del mio n(on) scrivere. Il numero della presente le proverà che p(er) lo meno due volte al mese io le scrissi sempre. Se n(on) arrivano questa n(on) è mia colpa, nè mia negligenza... La mia salute si conserva bene; e parmi che più mi conferisca il freddo asciuto di quello che l’umidità che fa lo disgello. Abbia-

mo n(on) di meno un’ inverno fino ad’ ora gentile... Non so come vorrà progredire. Le cose mie sono sempre sullo stesso piede. Nè oso dolermene... Lo potrei se avessero preso una direzione più determinata di quella che esse hanno... L’ aspettare, ed il non far niente, giova più che l’ affrettarsi p(er) far male. Aspetto dunque; e più di tutto le nuove consolanti della famiglia e delle patrie avventure. Sono sempre riguardato con bontà e predilez(io)ne da S.E. il Ministro, e da quanti mi onorano della di loro benevolenza. Vivo molto a me stesso. Ed in seno alle sole mie occupaz(io)ni... Sono di mia elezione e comandale tallora. D’ una o dell’ altra maniera mi fanno passare il tempo con qualche utilità. Desidero vivamente sapere come Vittorio se la passa. E cosa fanno tutti, e tutti quanti. La prego di non negligere i più piccioli dettagli semprecchè le occasioni di scrivermi sieno fatte propizie.. . I soliti saluti a tutti. Abbraccio f(rate)llj e sorelle, e cognati e nipoti. Baccio le mani a zij e zie. Ed imploro la benediz(io)ne dei genitori...

Il figlio Giovanni

Somorocoff arrivato a Nicolaieff colla famiglia in ottima salute, trovasi un poco male ne suoi affari; essendo restato senza impiego e senza appunta(ment)i... Mi scrisse. Feci qualche cosa p(er) lui. E mi lusinga che presto sarà contento. Questa notizia coi miei ossequj alla f(amigli)a Rodostamo.

Αρ. 64

Αγία Πετρούπολις, 1/12 Δεκεμβρίου 1810

Προ ολίγων ημερών έγραψα προς υμάς διά της οδού των Ιωαννίνων. Διηύθυνα το δέμα μου προς τον Φραγκούλην Λέλλην, καθώς μοι έγραψεν ο Βιάρος. Τολμώ να αποστείλω την παρούσαν διά της οδού της Ιταλίας. Εν εκείνη επεξετάθην εις πολλάς λεπτομερείας καθ’ όσον αι δαπάναι και αι ταχυδρομικαί καθυστερήσεις δεν η σαν εμπόδιον δι’ εμέ. Εν τη παρούση περιορίζομαι εις ολίγας λέξεις... Εάν οφείλω να δώσω πίστιν εις τας εφημερίδας η επικοινωνία μεταξύ των Νήσων και της Ηπειρωτικής Ευρώπης δεν διεκόπη... Εξετάζων όμως τας επιστολάς μου, ευρίσκω ότι αύτη κατέστη από του μηνός Αυγούστου σχεδόν ακατόρθωτος... Θλίβομαι διότι ουδεμία εκ των επιστολών μου, των αποσταλεισών διά της Κωνσταντινουπόλεως δεν έφθασεν προς υμάς. Γνωρίζω εξ άλλου ότι ο Α.Ε. ο Βαρώνος κύριος Ντε Χιπς, διηύθυνε αυτάς προς τον κύριον

Δεβιάζην... Θα ιδώμεν τώρα αν η οδός των Ιωαννίνων θα είναι ολιγώτερον ατυχής... Παραπονείσθε υμείς ότι δεν σας γράφω. Ο αριθμός της παρούσης επιστολής θα αποδείξη υμίν ότι τουλάχιστον δύο φοράς τον μήνα σας έγραφον πάντοτε. Εάν δεν έφθαναν τούτο δεν είναι σφάλμα ιδικόν μου, ούτε ολιγωρία ιδική μου... Η υγεία μου διατηρείται καλή· έχω την εντύπωσιν ότι ωφελεί εμέ περισσότερον το ξηρόν ψύχος παρά εκείνο της υγρασίας, το οποίον προκαλεί η τήξις των πάγων. Ουχ ήττον έχομεν ένα χειμώνα επί του παρόντος ευγενή... Δεν γνωρίζω πώς θα εξελιχθή. Αι υποθέσεις μου ευρίσκονται πάντοτε εν τη αυτή καταστάσει. Δεν τολμώ να παραπονεθώ... Θα ηδυνάμην να πράξω τούτο εάν ήθελον λάβη έναν προσανατολισμόν πλέον συγκεκριμένον εξ εκείνου τον οποίον έχουν... Η αναμονή και η απραξία, ωφελεί περισσότερον από του να επείγεταί τις και να πράττη κακόν. Αναμένω λοιπόν· και πλέον πάντων τας παρηγόρους ειδήσεις περί της οικογενείας και περί των περιπετειών της πατρίδος. Περιβάλλομαι πάντοτε υπό της ευμενείας και της στοργής της Α.Ε. του Υπουργού και πάντων εκείνων, οίτινες τιμούν εμέ διά της καλωσύνης των. Ζω πολύ κλεισμένος εις τον εαυτόν μου, και εις τας αγκάλας των ιδικών μου ενασχολήσεων. Αυταί είναι της ιδικής μου επιλογής και ενίοτε διατεταγμέναι. Και κατά τον ένα και κατά τον άλλον τρόπον συντελούν ώστε να διέρχηται ο καιρός μετά τίνος ωφελείας. Επιθυμώ διακαώς όπως γνωρίσω την κατάστασιν του Βίκτωρος και τί κάνουν πάντες, άπαντες. Παρακαλώ υμάς, όπως μη παραμελήσητε και τας πλέον μικράς λεπτομερείας όταν αι ευκαιρίαι διά να μοι γράφητε καταστούν ευνοϊκαί. Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Και επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου...

Ο υιός Ιωάννης

Ο Σομαροκώφ μετά της οικογενείας αυτού φθάσας εις Νικολάϊεφ εν εξαιρέτω υγεία, έχει ολίγον κακώς εις τας υποθέσεις του, παραμείνας άνευ υπηρεσίας και αποδοχών... Μοι έγραψεν. Έπραξα κάτι υπέρ αυτού και πιστεύω ότι ταχέως θα είναι ευχαριστημένος. Αυτή η είδησις μετά των σεβασμάτων μου ας ανακοινωθή εις την οικογένειαν Ροδοστάμου.

39

No 65

S(an)to Pietroburgo, 6/18 Gen(n)ajo 1811

Mi sono arrivati i n(ume)ri 53, 54, 56. Vlassopulo me ne portò due. Aspet-

tavo, e speravo con questa occasione una lunga lettera... Quelle però di Vlassopulo erano brevissime. La presente la spedisco per la via di Mosca a Gianina. Se ne incarica il s(ignor) Buba negoziante Greco il quale a un f(rate)llo a Gianina, ed è con esso un continua corrispond(en)za. Se questa nuova strada può prosperare, la preferirò alle altre fin’ ora tentate in vano. Quella d’ Italia soffre p(er) me delle nuove difficoltà, dopo la morte dell’ ottimo amico nostro Demetrio Naranzi. Scriverò n(on) di meno a suo f(rate)llo a Venezia, e da quel canale ella ne avrà ancora... Ricevo in quest’ oggi delle lettere da Spiro. Con i dettagli di questo triste avvenimento. Era il povero uomo al colmo della sua felicità avendo ottenuto il posto di Livorno. Fu riconosciuto. E due giorni dopo improvisamente mori a Pisa. Era da molto tempo che si lagnava della poca sua salute. Ma le morti subitanei n(on) sono ordinariamente preceduti da croniche indisposizioni. Ma lasciamo i morti; e Dio abbia in pace l’ anima del defunto nostro amico. Preparo le mie lettere per la partenza di Benackj. Dopo avere assai onorevol(ment)e terminati tutti i suoi affari, esso ritorna al suo posto. Prese di già congedo da S.M. I(mperiale) ed ebbe in tale circostanza il dono grazioso di una bellissima tabachiera colla ciffra in brillanti. Si propone di partire alla fine del corrente mese. Spero di poterle mandare collo stesso Benackj il mio ritratto. Ella lo vuole. E la di lei volontà sarà fatta; per quanto io abbia avuto in tutti i tempi una decisa repugnanza di assogettarmi ad un pittore. Colla stessa occasione avrei voluto spedirle anco le pellicie ordinatemi. Me ne sono occupato. Andai a visitare il pellizajo della Corte che è un Greco mio amico... Ma i prezzi sono spaventevoli D’ altronde le avventure alle quali il viaggio di Benackj può esser soggetto; le difficoltà ed i pericoli delle dogane, e molte altre considerazioni, mi decideranno forse a rimettere questa spedizione quando avremo la pace coi Turchj. Le pellizie allora, se (non) saranno a miglior prezzo, almeno la spedizione ne sarà sicura. Tuttaφ. 1v via / aspetto dopo domani una risposta, p(er) decidermi definitivamente. Questa pace coi Turchj, si vuole assai prossima. Ed io comincio a persuadermene.

La mia salute si conserva assai bene. L’ inverno n(on) molto rigoroso mi conferisce; e parmi di ingrassare. Ciò che n(on) mi piacerebbe se dovessi fare gran progressi... Ma io n(on) lo permetterò.

Sono sempre colmato di testimonianze di benevolenza e di predilezione dai miei superiori e più particola(rment)e da S.E. il Gran Cancelliere. Cerco di meritarla mettendo grande assiduità e zelo nell’adempiere ai suo ordini, quando me ne onora, e nel non importunarlo parlandogli di me fuori di occasione, o di proposito. Sono convinto della

maniera la più positiva delle generose sue intenz(io)ni a mio riguardo. E questo mi basta. Abandono la mia sorte alla sola sua giustizia. E sono tranquillo. Se le perveranno i due numeri che precedono il presente ella troverà materia di che instruzioni a tempo e luoco. Non ripetto oggi, riservandomi di farlo coll’ occasione di Benackj.

Quando il Cielo avrà fatto cessare le angustie che stringono codesta povera Isola, e quando la famiglia sia in grado di valersi delle piciole risorse spero di n(on) essere dimenticato da lei. Non posso dissimularle che vivo angustiato nella mia finanza; e che il di più che mi occore aggiungere ai miei appunta(ment)i p(er) intratenermi lo devo alla generosa amicizia di Spiro Naranzi, il quale fin’ ora mi lasciò profittare in parte della pensione di suo f(rate)llo... Gli devo del den(n)aro, ma esso mi promise di pacientarne il rimborso fino a tanto, che le mie circostanze mi permetterenno di faglielo tenere. Dopo la morte di Demetrio n(on) c’ è più questa pensione. E questa comoda risorsa mi manca. Io farò n(on) per tanto il possibile per non importunarla, nè oserò cercarle soccorsi senza avere da p(ri)ma la sicurezza che ella lo permette; e che ella è in grado di supplire senza angustiarsi. Per questo la prego di farmene un ceno colla risposta che ella vorrà dare φ. 2 alla presente. Io n(on) ho più fondi a me. La rimessa che/ Viaro fece a Spiro Naranzi di tallari 1000 due anni fa, ha tutto esaurito. Non ho dissipato. Ma mi conviene vivere decentemente. Con Benackj, le spedirò il quadro delle mie spese. Ella sarà allora al grado di giudicare. Mi sotometterò con tutta la rassegnaz(io)ne alla sentenza che ella vorrà pronunziare. Ed ella sappia ancora, che sono determinato di preferire qualunque siasi privazione, alla pena che mi farebbe, il sapere di esserle molesto; od1 il dispiacevole. Il mio disequilibrio è in parte il risultato dell’ incarimento di tutte le cose necessarie alla vita, ed in parte il seguito necessario della vita che devo fare. Dal giorno che sono qui arrivato, a quest’ oggi tutto, e poi tutto costa il doppio... Ed intanto i miei app(untamen)ti sono li stessi.

Chiudo pregandola de miei ossequj a tutti i zij e zie; e da miei cordiali saluti a tutti gli amici; od a quanti si ricordano di me. Abbracio f(rate)llj, sorelle, cognati e nipoti. Mi raccomando alle preci del sacromonaco Simeone; ed imploro la benediz(io)ne dei genitori.

Il fig(lio) Giovanni

1. Πιθανή ανάγνωση

Αρ. 63

Αγία Πετρούπολις, 6/18 Ιανουαρίου 1811

Αφίχθησαν αι υπ’ αριθ. 53, 54, 56 επιστολαί υμών. Ο Βλασόπουλος μοι ενεχείρισεν δύο. Ανέμενον και ήλπιζον επί τη ευκαιρία ταύτη μίαν μακράν επιστολήν. Εκείναι όμως του Βλασόπουλου ήσαν βραχύτατοι. Αποστέλλω την παρούσαν μέσω της Μόσχας εις Ιωάννινα. Επιφορτίζεται προς τούτο ο κύριος Μπούμπας, Έλλην έμπορος, όστις έχει έναν αδελφόν εις Ιωάννινα, μετά του οποίου ευρίσκεται εις συνεχή επικοινωνίαν. Εάν αυτή η νέα οδός δυνηθή να ευτυχήση, θα την προτιμήσω έναντι των μέχρι τούδε επί ματαίω δοκιμασθεισών ετέρων οδών. Εκείνη της Ιταλίας παρουσιάζει δι’ εμέ νέας δυσχερείας μετά τον θάνατον του εξαιρέτου φίλου ημών Δημητρίου Ναράντζη. Ουχ ήττον θα γράψω εις τον εν Βενετία αδελφόν αυτού, και διά της οδού αυτής υμείς θα λάβητε εις το εξής επιστολάς. Έλαβον σήμερον επιστολάς του Σπύρου μετά των λεπτομερειών του θλιβερού αυτού γεγονότος. Ο πτωχός ανήρ ούτος, ηυρίσκετο εις τον κολοφώνα της ευτυχίας του έχων επιτύχει την θέσιν του Λιβόρνου. Ανεγνωρίσθη. Και μετά δύο ημέρας απέθανεν εις Πίζαν. Από μακρού χρόνου παρεπονείτο διά την κακήν υγείαν του. Όμως των αιφνιδίων θανάτων κανονικώς δεν προηγούνται χρόνιοι αδιαθεσίαι. Αλλ’ ας αφήσωμεν τους τεθνεώτας και ο Θεός ας αναπαύση την ψυχήν του αποθανόντος φίλου μας. Ετοιμάζω τας επιστολάς επί τη αναχωρήσει του Μπενάκη. Αφού διεκπεραίωσεν ούτος λίαν εντίμως όλας τας υποθέσεις του, επιστρέφει εις την θέσιν του. Έλαβεν ήδη την άδειαν παρά της Α.Μ. του Αυτοκράτορος και έσχεν επί τη περιστάσει ως πολύτιμον δώρον μίαν ωραιοτάτην ταμβακέραν, εφ’ ης υπάρχει η υπογραφή του Αυτοκράτορος, σχεδιασμένη με μπριλλάντια. Προυτίθεται όπως αναχωρήση κατά το τέλος του τρέχοντος μηνός. Ελπίζω όπως δυνηθώ να αποστείλω διά του ιδίου Μπενάκη το πορτραίτον μου. Υμείς επιθυμείτε τούτο. Η επιθυμία δε υμών θα εκπληρωθή, μολονότι εγώ είχον πάντοτε μίαν σταθεράν αποστροφήν εις το να αποτελέσω το θέμα ενός ζωγράφου. Διά της παρούσης ευκαιρίας ηθέλησα να αποστείλω υμίν και τα παραγγελθέντα γουναρικά. Ησχολήθην περί τούτου. Επεσκέφθην τον γουναράν της Αυλής, όστις είναι Έλλην, φίλος μου... Όμως αι τιμαί είναι υπέρογκοι! Αι περιπέτειαι εξ άλλου, εις ας ήθελεν υποβληθή το ταξίδιον του Μπενάκη· αι δυσχέρειαι και οι κίνδυνοι των τελωνείων και πολλαί άλλαι εκτιμήσεις, ίσως με οδηγήσουν εις την απόφασιν όπως αναβάλω την αποστολήν ταύτην διά τον χρόνον, εν ω θα έχωμεν την ειρήνην προς τους Τούρκους. Εάν δεν είναι ευθηνότερα τα γουναρικά, φ,1v τουλάχιστον η αποστολή αυτών θα είναι ασφαλής. Εν τούτοις / αναμένω μεθαύριον μίαν απάντησιν διά να αποφασίσω οριστικώς. Η ειρήνη προς τους Τούρκους θεωρείται λίαν προσεχής. Αρχίζω δε να πείθωμαι και εγώ περί τούτου.

Η υγεία μου διατηρείται αρκούντως ικανοποιητική. Ο χειμών, όχι πολύ δριμύς, ωφελεί εμέ και έχω την εντύπωσιν ότι παχαίνω. Το πράγμα τούτο δεν θα μοι ήρεσκεν εάν ήθελεν κάμη μεγάλας προόδους... Αλλά δεν θα επιτρέψω τούτο.

Απολαμβάνω πάντοτε εκδηλώσεων καλωσύνης και στοργής εκ μέρους των ανωτέρων μου και ιδιαιτέρως εκ μέρους της Α.Ε., του Μεγάλου Καγκελλαρίου. Επιζητώ όπως καταστώ άξιος αυτής επιδεικνύων μεγάλην επιμέλειαν και ζήλον εν τη εκτελέσει των εντολών αυτού, δι’ ων αξιοί εμέ, και μη ενοχλών αυτόν ομιλών ακαίρως και εκ προθέσεως περί του εαυτού μου. Είμαι πεπεισμένος κατά τον πλέον θετικώτερον τρόπον διά τας γενναιοφρόνους προς εμέ διαθέσεις του. Και τούτο μοι αρκεί. Αποθέτω την τύχην μου εις την δικαιοσύνην αυτού. Και είμαι ήρεμος. Όταν θα λάβητε τας δύο επιστολάς, αίτινες προηγούνται της παρούσης, θα εύρητε υλικόν υποδείξεων εν τόπω και χρόνω. Δεν τας επαναλαμβάνω σήμερον, επιφυλαττόμενος όπως πράξω τούτο διά της ευκαιρίας του Μπενάκη.

Όταν ο Θεός ενεργήση ώστε να παύσουν αι δυσχέρειαι, αίτινες περισφίγγουν την πτωχήν αυτήν νήσον και όταν η οικογένεια θα είναι εις θέσιν να επωφεληθή των μικρών αυτής πόρων, ελπίζω ότι δεν θα λησμονηθώ υφ’ υμών. Δεν δύναμαι να αποκρύψω εξ υμών ότι ζω έχων κακώς εις την οικονομικήν μου κατάστασιν και ότι το επί πλέον, το οποίον οφείλω να προσθέσω εις τας αποδοχάς μου διά να συντηρηθώ, το οφείλω εις την γενναιόφρονα φιλίαν του Σπυρίδωνος Ναράντζη, όστις μέχρι της ώρας ταύτης μοι επέτρεψεν όπως κάμω χρήσιν μέρους των αποδοχών του αδελφού αυτού... Οφείλω εις αυτόν χρήματα, αλλ’ ούτος μοι υπεσχέθη ότι θα κάμη υπομονήν διά την καταβολήν αυτών μέχρις ότου αι περιστάσεις μοι επιτρέψουν τούτο. Μετά τον θάνατον του Δημητρίου δεν υπάρχουν πλέον αι αποδοχαί αυταί. Και αυτός ο πρόσφορος πόρος μου λείπει. Εγώ εν τούτοις θα πράξω το παν ώστε να μη ενοχλήσω υμάς και δεν θα τολμήσω να επιζητήσω βοήθειαν χωρίς να έχω προηγουμένως την βεβαιότητα ότι υμείς θα επιτρέψητε τούτο και ότι θα είσθε εις θέσιν όπως αναπληρώσητε το έλλειμμα χωρίς να ευρεθήτε εις δυσχερή κατάστασιν. Διά τούτο παρακαλώ υμάς, όπως κάμητε μίαν νύξιν εις εμέ, διά της απαντήσεως, την οποίαν θα ευαρεστηθήτε να δώσητε εις την παρούσαν. Εγώ δεν φ. 1v διαθέτω πλέον πόρους εξ εαυτού. Η αποστολή / των 1000 ταλλήρων, την οποίαν έκαμεν ο Βιάρος προς τον Σπυρίδωνα Ναράντζην προ δύο ετών, εξηντλήθη πλήρως. Δεν ασώτευσα. Όμως οφείλω να ζω αξιοπρεπώς. Διά του Μπενάκη θα αποστείλω προς υμάς τον κατάλογον των εξόδων μου. Υμείς, όθεν θα είσθε εις θέσιν να κρίνητε. Θα υπακούσω μετά πάσης υποταγής εις την απόφασιν, ην υμείς θα θελήσητε να λάβητε. Υμείς δε γνωρίζητε εισέτι, ότι είμαι αποφασισμένος όπως προτιμήσω οιανδήποτε στέρησιν, αντί της λύπης, την οποίαν ήθελεν μοι προκαλέση το να γνωρίζω ότι είμαι οχληρός και δυσά-

ρέστος προς υμάς. Το έλλειμμά μου είναι εν μέρει αποτέλεσμα της αυξήσεως των τιμών, όλων των απαραιτήτων διά την ζωήν ειδών και εν μέρει είναι επακόλουθον αναγκαίον της ζωής, ην οφείλω να κάμω. Από την ημέραν της ενταύθα αφίξεώς μου έως της σήμερον αι τιμαί πάντων διπλασιάσθησαν. Και εν τω μεταξύ αι αποδοχαί μου παρέμειναν αι αυταί.

Καταλήγω με την παράκλησιν όπως διαβιβάσητε τα σεβάσματά μου προς όλους τους θείους και θείας· και τους εγκαρδίους χαιρετισμούς μου προς όλους τους φίλους και προς όσους με ενθυμούνται. Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς. ανδραδέλφους και ανεψιούς. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος· και επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.

Ο υιός Ιωάννης

40

S(anto) Pietroburgo, 12/14 Gennajo 1811

La settimana passata le ho scritto per la via di Gianina indirizzando la mia lettera p(er) Mosca ad un Greco negoziante. La presente per mezzo del S(ignor) Fonton la rimetto a Dendrinò, poicchè veggo che l’ indirizzo dato ad’ altra por la stessa via n(on) è stato molto fortunato. Alla fine del corrente mese parte Benakj, per rendersi al suo posto. Con quella occasione le scriverò più a lungo, e le manderò anco il mio ritratto. Per quanta repugnanza io abbia avuto fin’ ora di farmi dipingere, ho dovuto cedere al dovere di obedire ai di lei ordini... Benakj parte contentissimo. Predendo congedo da S.M. I(mperiale) ricevutto una scatola arrichita della ciffra in brillanti. Vorrei che eguale fortuna lo accompagnasse nel suo viaggio. E che n(on) si dimenticasse in qualche parte. Mi promete p(er) altro di far grande diligenza. Stanco essendo delle esorbitanti spese dei viaggi, e della dimora nei paesi forestieri, ed in questa capitale. L’ amico nostro Naranzi cessò di vivere in Pisa, dopo essere stato riconosciuto nel suo posto di Livorno. Era malato o per dir meglio ipocondriaco da molto rempo... ed un colpo impoviso lo rappj ai suoi amici; ed alla sua famiglia. Questo avvenimento mi ha funestato... Mette delle nuove difficoltà alla nostra corrispondenza p(er) la via d’ Italia. E mi angustia nelle misure mie economiche. Il f(rate)llo suo p(er) amicizia mi lasciava profit(t)are in parte della pensione che

il defunto ora riceveva; ed eravamo intesi, che non mi avrebbe dimandato il suo rimborso che aloraquando1 io fossi in circostanze più favorevoli. Questa rissorsa va a mancarmi. E nell’ impossibilità di vivere φ. 1v dei miei soli appuntamenti, mi trovo nella più angustiata situazione. / Colla mia lettera scrittale p(er) la via di Giannina, mi sono spiegato su di guesto articolo per me importantissimo con più dettagli. Lo farò ancora coll’ occasione di Benackj. Intanto ripetterò qualche cen(n)o.

Mi asterrò di importunarla dimandandole soccorsi, a costo di sog(g)iacere a qualunque siasi privaz(io)ne fino a tanto che ella non me lo prometta, e che io sia assicurato, che il mandarmi qualche dennaro, ella è cosa p(er) lei possibile... La prego per tanto di farmi conoscere le di lei intenzioni. Quando la situazione difficile di codesta Isola sia ammigliorata, non ne dubito, ella n(on) vorrà dimenticarsi di me, sotto molti rapporti. Ma ove le cose continuino sullo stesso piede, mi giovarebbe moltissimo conoscere con precisione tutto quello che ella può fare p(er) venire in mio soccorso. La via di Constantinopoli, quella di Gianina, e quella p(er) sino d’ Italia saranno da me tentate in continuaz(io)ne p(er) non farle mancare le mie nuove... Ella n(on) le negliga p(er) farmi avere le sue. Sto bene di salute. E non scontento di tutto il restante. Sempre i stessi riguardi. Le stesse attenzioni. Le stesse bontà. Le stesse promesse. E disgraz(iatamen)te le stesse circostanze. Si vuol presto la pace coi Turchj. E questo avenimento potrebbe mutarle p(er) me. Dio lo voglia! Il Conte Mocenigo spera di partire pel suo posto di Cagliari. Glielo desidero di tutto cuore, per vederlo contento, e p(er) non averlo d’ intorno a me colle sue insoportabili geremiadi. Io vivo con Minziakj, assai contento della sua compagnia, e delle sue cure economiche, e del suo saper fare con questa gente. .. Sono φ. 2 beato, dacché esso mi tiene sotto la sua tutella. / Molti altri, e tutti p(er) dir meglio, i ritornati qui dalle Isole, n(on) valgono certamente questo galantuomo... Li veggo tutti sovente. E mi pesano. Tutti sono in difficili circostanze. Si dolgono. E vengono a piangere il loro destino da me... Ultima(ment)e Somarokoff da Nicolaieff, venne a cercarmi colle sue lettere... Mi sono interessato p(er) lui. E fortunata(ment)e la mia intervenzione presto il Ministro della Marina, facilitò il soccorso dei suoi aspiri; Ne sono contento tanto più, che voglio lusingarmi che la famiglia Rodostamo non sia p(er) aver male agradir questo interesse sincero che ho preso p(er) Somarokoff.

La prego intanto di presentare i miei ossequj a questi nuovi parenti, ed a tulli gli antichi... baccio le mani ai zij e zie. Abbraccio f(rate)llj

1. Αντί ορθότ. allorquando

e sorelle, e cognati e nipoti. Mi raccomando alle preci del nostro sacromonaco Simeone. Ed imploro la benedizione dei genitori.

Il fig(lio) Giovanni

Αρ. 66

Αγία Πετρούπολις, 12/24 Ιανουαρίου 1811

Την παρελθούσαν εβδομάδα έγραψα προς υμάς διά της οδού των Ιωαννίνων, διευθύνων την επιστολήν μου διά της Μόσχας προς έναν Έλληνα έμπορον. Την παρούσαν αποστέλλω εις τον Δενδρινόν μέσω του κυρίου Φοντόν, διότι διαπιστώνω ότι η δοθείσα διεύθυνσις εις τας άλλας επιστολάς δεν εστάθη τόσον ευτυχής. Κατά τα τέλη του τρέχοντος μηνός αναχωρεί ο Μπενάκης, επιστρέφων εις την θέσιν του. Επί τη ευκαιρία ταύτη θα γράψω προς υμάς εκτενέστερον και θα αποστείλω υμίν και το πορτραίτον μου. Παρά την απέχθειαν, την οποίαν μέχρι τούδε είχον εις το να με ζωγραφίσουν, ώφειλον να υποχωρήσω ενώπιον του καθήκοντος της υποταγής εις τας εντολάς υμών... Ο Μπενάκης αναχωρεί τα μάλα ευχαριστημένος. Μετά της αδείας αναχωρήσεως έλαβεν παρά της Α.Μ. του Αυτοκράτορος μίαν ταμβακέραν κεκοσμημένην διά της υπογραφής Αυτού, κεχαραγμένης με μπριλλάντια. Θα ήθελον όπως η ιδία τύχη συνοδεύση αυτόν κατά το ταξίδιόν του και όπως μη λησμονηθή εις κάποιο μέρος. Μοι υπεσχέθη εξ άλλου ότι θα επιδείξη μεγάλην προσοχήν. Εξαντλημένος ων ένεκα των υπερβολικών εξόδων των ταξιδίων και της παραμονής του εν ταις ξέναις χώραις και εν τη πρωτευούση ταύτη. Ο φίλος ημών Ναράντζης απέθανεν εις την Πίζαν μετά την αναγνώρισίν του εις την θέσιν του Λιβόρνου. Ήτο ασθενής ή διά να ειπώμεν καλύτερον υποχονδριακός από μακρού χρόνου. Έν δε αιφνίδιον πλήγμα αφήρπασεν αυτόν από τους φίλους του και από την οικογένειάν του. Το γεγονός τούτο κατέθλιψεν εμέ... Προσθέτει νέας δυσκολίας εις την διεξαγωγήν της αλληλογραφίας ημών μέσω της Ιταλίας. Και προσθέτει δυσχέρειας εις τα οικονομικά μου μέτρα. Ο αδελφός αυτού, χάριν φιλίας, μοι επέτρεπεν όπως κάμω χρήσιν μέρους των αποδοχών, ας ελάμβανεν ο τεθνεώς· είχομεν δε συμφωνήσει ότι δεν θα απήτει την επιστροφήν παρά μόνον όταν εγώ θα ηυρισκόμην εις πλέον ευνοϊκάς καταστάσεις. Ο πόρος αυτός θα μου λείψη. Και εν τη αδυναμία όπως συντηρηθώ μόνον διά φ. 1v των ιδικών μου αποδοχών, ευρίσκομαι εις την πλέον δυσχερή κατάστασίν. / Διά της επιστολής μου, της γραφείσης διά της οδού των Ιωαννίνων, εξηγήθην μετά περισσοτέρων λεπτομερειών περί του τόσον σημαντικού δι’ εμέ θέματος