Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄

Title:Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄
 
Place of Publication:Corfu
 
Date of Publication:1976
 
Pagination:370
 
Subject:Αποστολή εις Κεφαλληνίαν
 
Αυτοβιογραφία
 
Εκπαιδευτική δράσις
 
The book in PDF:Download PDF 53.42 Mb
 
Visible pages: 247-266 από: 369
-20
Current page:
+20
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/247.gif&w=550&h=800

giovani nazionali, che bramessero di trar profitto da’suoi ammaestramenti.

4o

Che il professore stesso conseguisca il mensuale appuntamento tratto dalli fondi della pubblica educazione di tallari venti, cominciando dal giorno in cui cesserà dalle funzioni di segretario. E gli sia inoltre assegnato per le giornaliere sue lezioni un conveniente locale pubblico ed ove ne manchi si proveda di casa privata, ricevendo dalla cassa per conto di pigione tallari quattro al mese.

Il Segretario di Stato darà esecuzione al presente decreto.

Il Segretario di Stato conte Capodistria

Τη 12 Νοεμβρίου 1804

Η Γερουσία

Αναγνωσθέντος του Μνημονίου του ευγενούς κυρίου Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνου, Γραμματέως της Οικονομικής και της Στρατιωτικής Επιτροπής, ο οποίος λόγω βλάβης της υγείας του ζητεί την παραίτησίν του εκ της θέσεως αυτής και παρακαλεί κατόπιν να περιληφθή μεταξύ των καθηγητών οι οποίοι θα υπηρετήσουν εις το εθνικόν γυμνάσιον, λαμβάνων εν τω μεταξύ την αμοιβήν την οποίαν η γενναιοδωρία του δημοσίου ήθελε εύρη αρμόζουσα να του προσφέρη διά την θέσιν του καθηγητού της Ηθικής, η οποία του ανετέθη με την απόφασιν της 14 Σεπτεμβρίου 1803, διά την εκπαίδευσιν των βοηθών των Γραμματειών της Γενικής Διοικήσεως και της τοπικής τοιαύτης.

Ληφθέντων υπ’ όψιν των τίτλων οι οποίοι συνοδεύουν τον αιτούντα προς την δημοσίαν υπόληψιν και επιείκειαν διά την μακράν, έντιμον και πιστήν υπηρεσίαν την οποίαν μετά αξιεπαίνου ζήλου παρέσχε εις την Δημοκρατίαν κατά την εκτέλεσιν του καθήκοντός του, θεωρηθείσης της ικανότητάς του και αξίας του εις τα γράμματα και τας επιστήμας, ακουσθείσης της αναφοράς της Επιτροπής της Γενικής Διοικήσεως, η Γερουσία

Αποφασίζει

Α΄

Εις τον άριστον υπάλληλον Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνον, ληφθείσης υπ’ όψιν της βλάβης της υγείας του, να παρασχεθή η ζητηθείσα απαλλαγή εκ της θέσεως του Γραμματέως, την οποίαν μέχρι στιγμής καλώς κατείχε. Και, απαλλαγέντος αυτού των υπαλληλικών καθηκόντων, να εκλεγή ο διάδοχός του.

p. 247
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/248.gif&w=550&h=800

Β΄

Από της στιγμής αυτής θα παραμείνη εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως, αναμένων να διορισθή εις την θέσιν την οποίαν ήθελε κρίνει κατάλληλον η Γερουσία διά την δημοσίαν εκπαίδευσιν, ανάλογον πάντως προς την παρούσαν του απασχόλησιν.

Γ΄

Εν τω μεταξύ να εξακολουθήση κατέχων την θέσιν του καθηγητού της Ηθικής των βοηθών των Γραμματειών, εις την οποίαν διωρίσθη με την απόφασιν της 14 Σεπτεμβρίου 1803, με την υποχρέωσιν να τους εκπαιδεύη καθημερινώς και εις καθωρισμένας ώρας, διαφορετικάς του υπηρεσιακού ωραρίου, και να εκπαιδεύη ομοίως όλους τους νέους, οίτινες ήθελον ζητήσει ωφέλειαν εκ της διδασκαλίας του.

Δ΄

Ο αυτός καθηγητής να λαμβάνη την μηνιαίαν αποζημίωσίν του εκ των κονδυλίων της δημοσίας εκπαιδεύσεως εκ ταλλήρων 20, αρχής γενομένης την ημέραν καθ’ ην θα παύση να εκτελή τα καθήκοντα του γραμματέως. Και θα του παραχωρηθή ο κατάλληλος δημόσιος χώρος διά τα μαθήματά του και διά να μη στερηθή ιδιωτικής οικίας, θα λαμβάνη εκ του ταμείου έναντι του ενοικίου τάλληρα τέσσαρα μηνιαίως.

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας θα προβή εις εκτέλεσιν της παρούσης αποφάσεως.

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας

ΚΟΜΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

10

Διευθυντής της πρώτης Δημοσίας Σχολής Κέρκυρας, η οποία εστεγάσθη εις την Μονήν Τενέδου, ωρίσθη ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος επεφορτίσθη και με την σύνταξιν του Κανονισμού αυτής. Ως «επιθεωρητής» της Δημοσίας Σχολής Τενέδου ο Καποδίστριας υποβάλλει την 4ην Ιανουαρίου 1805 την κατωτέρω έκθεσιν προς την Γερουσίαν:

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 202, Αριθ. 106

All’Illustrissimo Signor Segretario di Stato dell’interno

L’Inspettore della pubblica scuola del Tenedos

A di li 4 Gennaro 1805

Il segretario di stato G. Sicuro

p. 248
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/249.gif&w=550&h=800

 Autorizzato dall’articolo X del regolamento della pubblica scuola del Tenedos presentò nell’inserta polizza documentata tutte le spese da me incontrate per l’apertura ed attivazione della scuola medesima.

Devo giustificarle. Alcuni restauri fatti nel luogo ed alcuni apprestamenti portano una data anteriore al regolamento 23 ottobre, potrebbero quindi considerarsi quali opere e dispendi non autorizzati. Dirò lealmente sin dal mese di agosto dell’anno passato, epoca in cui io sono stato incaricato di compilare un rapporto ed un progetto relativo all’attivazione provvisoria della suddetta scuola e tempo nel quale io ho anco adempiuto prontamente al datomi ordine, ho creduto che quali esser si potessero le pubbliche risoluzioni sulla organizzazione della scuola medesima, sempre dovendo essere necessari gli apprestamenti locali potessero giovare il preventivo ristauro del luogo e la preventiva confezione di poche panche e tavole. Mi sono quindi diretto all’onesto proto Antonio Franchini ed è per mezzo suo che le opere trovate allora necessarie furono eseguite colla maggior possibile pubblica economia.

In seguito aperta che fu la pubblica scuola delle altre ancora furono richieste e si fecero diversi ristauri e questi appertamenti sono visibili ed esistono nella pubblica scuola. Spero quindi che l’equità dello pubblico dipartimento e la giustizia dell’eccellentissimo Senato vorrà trovare accoglibile questa giustificazione per l’utilità dell’oggeto, per la purità dei mezzi e per l’evidenza dei riscontri.

Ne devo una seconda. Sessanta tre tallari ho fin oggi dispendiato per accogliere e trattenere un giovane greco di Cipro arrivato a Corfù fino dal mese di aprile e condotovi dal lodevole divisamento di cercare istruzione greca, essendo in libero greco e cristiano paese. Mi si presentò questo giovane solo senza mezzi di sussistenza, senza l’appoggio e la protezione di nessuno che si sia. Misero, ma virtuoso, cercava soltanto istruzione e stretti mezzi di parca sussistenza, fuggiva esso da paese ottomano e da ottomani pericoli e la famiglia sua appena ha potuto dargli pocche monete che bastarono al suo viaggio fino a Corfù, ove per la fama precorsa eredevasi dalla medesima aperte le pubbliche scuole.

Le scuole non erano aperte, ma erano ben trattenuti i maestri. Dovevasi per mancanza di mezzi di sussistenza rimandare questo giovane in Cipro o nella Greccia. Questo giovane ben avvanzato nella conoscenza della lingua nazionale, come lo dimostra il documento (No 12) e come puosi ognora che si voglia riscontrarlo con esami, prometteva in esso lui l’acquisto in breve volger di tempo di un ottimo institutore. Penetrato da tutte queste riflessioni ho pregato l’ottimo institutore d. Andrea Idromeno di trattenerlo presso di sé, e pel suo alimento gli ho anco accordato tallari sette al mese, avendo sin da quell’instante deciso di mettere a carico mio

p. 249
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/250.gif&w=550&h=800

particolare questa mensualità, semprecchè l’eccellentissimo Senato non stimasse di admetterla.

Ogni altro articolo della polizza è perfettamente in uniformità del regolamento 23 ottobre e non ha d’uopo di nessuna ulterior giustificazione.

Ora devo render conto dello stato della scuola provvisoria e dei presidi dei quali essa abbisogna per progredire. Sessanta e più sono i giovanetti che ogni giorno ricorrono alla scuola, oltre agli ecclesiastici per istruirsi nella lingua nazionale. Molti di essi sono appena in istato di leggere e quindi l’ assistenza del solo istitutore Perevò non può a medesimi bastare. Due protoscoli sono in giornaliera ed assidua attività; questi dimandano una gratificazione mensuale e se la meritano. Fra questi comprendesi lo stesso giovane ciprioto. Io ho promesso ai medesimi di presentare alla guistizia dell’eccellentissimo Senato questa instanza: Potrebbesi mettere al livello del soldo che accorda il regolamento all’usciere.

I due istitutori Idromeno e Perevò non possono mantenersi col soldo di venti tallari al mese. Il fatto me ne convince, poichè ricorrono mensualmente per avere in antecipazione i loro appuntamenti, perchè mi sono debitori di qualche tenue somma di dennaro che ho dovuto necessariamente passare ai medesimi ad imprestito. Sua Eccellenza il signor conte Mocenigo penetrato dallo stesso convincimento ha hovuto parimente sufragarli più d’una volta. D’altronde nessun ignora che quaranta tallari al mese non possono bastare al mantenimento di due famiglie, e famiglie hanno ambedue gli istitutori.

Divoto parere mio sarebbe che fino all’organizzazione permanente di questa scuola fosse autorizzato l’interino soprasoldo di tallari otto a cadauno. Le stesse osservazioni e le stesse ragioni hanno luogo anco per il professore di filosofia, il quale con suo rapporto rassegna l’impossibilità in cui esso è di più oltre sussistere col soldo che gli si accorda. Per esso pure portebbe interinamente avere luogo l’appuntamento attribuito ai professori di filosofia dal sancito regolamento della scuola normale. Nulla si può dire del professore di matematiche; esso nulla dimanda e la sua scuola non promette fin ora successi che eguaglino quelli delle altre.

In generale i giovani alluni della scuola del Tenedos approfittano. Complessivamente ogni giorno si può contare che cento vi commorano comprese tutte quatro le lezioni. Darò il mio rapporto dettagliato in seguito, poichè le occupazioni del Ministero della Finanza, che ho dovuto per obbedienza sostenere interinamente, mi ha necessariamente distratto da quella assidua e giornaliera sopraveglianza che or’ torno a riprendere. Prego per altro rispettosamente di essere dalla magnificenza pubblica assistito coi mezzi che dimando, per ottenere dagli istitutori quel serviggio che non si ha un buon diritto di esigere, quando è provata l’angustia nella quale

p. 250
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/251.gif&w=550&h=800

versano per la ristrettezza dell’appuntamento fin ora accordato ai medesimi.

Ho l’onore di protestare al Primario Dipartimento dell’interno la mia ossequiosa considerazione e di implorare dall’eccellentissimo Senato la continuazione della pubblica grazia.

Corfù 4 gennaro 1806

L’inspettore della pubblica scuola di Tenedos

GIOVANNI CAPODISTRIA

A di 8 gennaro sudetto. Furono trasmesse le citate carte al Dipartimento Finanza colla copia del relativo decreto.

Προς τον εκλαμπρότατον κύριον Γραμματέα της Επικρατείας επί των Εσωτερικών

Ο Επιθεωρητής της δημοσίας σχολής της Τενέδου

Τη 4 Ιανουαρίου 1805

Εξουσιοδοτημένος υπό του άρθρου 10 του Κανονισμού της δημοσίας σχολής της Τενέδου υπέβαλον την συνημμένην τεκμηριωμένην απόδειξιν όλων των εξόδων εις τα οποία υπεβλήθην, διά το άνοιγμα και την λειτουργίαν της αυτής Σχολής.

Οφείλω να τα δικαιολογήσω. Ορισμέναι ανακαινίσεις και εκτιμήσεις φέρουν ημερομηνίαν προγενεστέραν του Κανονισμού της 23 Οκτωβρίου, και διά τούτο δυνατόν να θεωρηθούν ως εργασίαι και δαπάναι μη εγκριθείσαι. Θα είπω τιμίως ότι από του περασμένου Αυγούστου, εποχήν καθ’ ην επεφορτίσθην να συντάξω αναφοράν και σχέδιον σχετικώς προς την προσωρινήν λειτουργίαν της προρρηθείσης Σχολής και προέβην εις εκτέλεσιν της δοθείσης μοι εντολής, επίστευσα ότι τοιαύται ώφειλον να είναι αι δημόσιαι αποφάσεις επί της Οργανώσεως της Σχολής, επειδή έκρινον ότι, εφ’ όσον ήσαν αναγκαίαι αι προετοιμασίαι των χώρων, θα εθεωρούντο χρήσιμοι, αι ανακαινίσεις και η προληπτική κατασκευή ολίγων εδράνων και τραπεζών. Όθεν απηθύνθην εις τον τίμιον τεχνίτην Αντώνιον Φραγκίνην και δι’ αυτού εξετελέσθησαν τα έργα, τα οποία εκρίθησαν απαραίτητα μετά της μεγίστης δυνατής φειδούς.

Μετά το άνοιγμα της δημοσίας σχολής, εζητήθησαν και άλλαι ανακαινίσεις και εξετελέσθησαν ποικίλαι και αύται είναι οραταί και υπάρχουν εις την δημοσίαν σχολήν. Ως εκ τούτου ελπίζω ότι η ευθύτης της δημοσίας Υπηρεσίας και η δικαιοσύνη της εξοχωτάτης Γερουσίας θα δεχθή την δικαιολογίαν μου επί της ωφελείας του πράγματος, διά την αγνότητα των μέσων και την σαφήνειαν των αποδείξεων.

p. 251
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/252.gif&w=550&h=800

 Οφείλω και δευτέραν (δικαιολογίαν). Εξόδευσα μέχρι της σήμερον εξήκοντα τρία τάλληρα διά να υποδεχθώ και να συντηρήσω νέον Έλληνα εκ Κύπρου, ο οποίος έφθασε εις Κέρκυραν από του μηνάς Απριλίου, ωθούμενος εκ της αξιέπαινου επιθυμίας να τύχη ελληνικής παιδείας, ευρισκόμενος εις ελληνικήν και χριστιανικήν χώραν. Μοι ενεφανίσθη ο νέος αυτός μόνος άνευ μέσων συντηρήσεως, άνευ υποστηρίξεως και της προστασίας τινός. Πτωχός, αλλά ενάρετος, επιζητών μόνον παιδείαν, έχων ελάχιστα μόνον μέσα διατροφής, διέφυγεν εκ χώρας οθωμανικής και κινδύνους εκ μέρους των Οθωμανών, η δε οικογένειά του μετά βίας του έδωσε ολίγα χρήματα τα οποία ήρκεσαν διά το ταξίδιον μέχρι της Κερκύρας, όπου η φήμη προσέδιδε ανοικτά δημόσια σχολεία.

Τα σχολεία δεν ήσαν ανοικτά, αλλά συνετηρούντο καλώς οι διδάσκαλοι. Έπρεπε, λόγω ελλείψεως μέσων συντηρήσεως να αποσταλή ο νέος εις την Κύπρον ή εις την Ελλάδα. Ο νέος αυτός, προχωρημένος εις την γνώσιν της εθνικής γλώσσης, ως καταδεικνύει το έγγραφον (αρ. 12) και ως δύναται ανά πάσαν στιγμήν να ελεγχθή διά εξετάσεων, υπέσχετο εντός ολίγου χρονικού διαστήματος να μεταβληθή ο ίδιος εις άριστον εκπαιδευτικόν. Κυριευμένος υφ’ όλων τούτων των σκέψεων παρεκάλεσα τον άριστον εκπαιδευτικόν δόκτορα Ανδρέαν Ιδρωμένον να τον κράτηση πλησίον του και προς διατροφήν του του ενεχείρησα επτά τάλληρα τον μήνα, αποφασίσας να θέσω εις βάρος μου την μηνιαίαν εκείνην βοήθειαν, εάν η εξοχωτάτη Γερουσία δεν ήθελε την κρίνη αξίαν αποδοχής.

Έκαστον των υπολοίπων άρθρων της αποδείξεως ευρίσκεται εις αρίστην συμμόρφωσιν προς τον Κανονισμόν της 23 Οκτωβρίου και θα ήτο ασκοπον περαιτέρω δικαιολόγησίς του.

Τώρα οφείλω να δώσω λόγον διά την κατάστασιν της προσωρινής σχολής και των διευθυντών των οποίων έχει ανάγκην διά να προοδεύση. Πλέον των εξήκοντα είναι οι μαθηταί οίτινες καθημερινώς προστρέχουν εις την σχολήν, πλην των κληρικών, διά να μορφωθούν εις την εθνικήν γλώσσαν. Πολλοί τούτων δύνανται απλώς να αναγιγνώσκουν και διά τούτο μόνη η βοήθεια του εκπαιδευτικού Περραιβού δεν αρκεί. Δύο Πρωτόσχολοι ευρίσκονται εις καθημερινήν και συνεχή κίνησιν· ούτοι ζητούν μηνιαίαν αποζημίωσιν και την αξίζουν. Μεταξύ τούτων περιλαμβάνεται και ο νέος Κύπριος. Εγώ υπεσχέθην εις αυτούς να παρουσιάσω εις την δικαίαν κρίσιν της εξοχωτάτης Γερουσίας ταύτην την αίτησιν: Θα ήτο δυνατόν να εξομοιωθούν προς τον μισθόν τον οποίον δικαιολογεί ο Κανονισμός διά τον κλητήρα.

Οι δύο εκπαιδευτικοί Ιδρωμένος και Περραιβός δεν δύνανται να συντηρηθούν με τον μηνιαίον μισθόν των 20 ταλλήρων. Περί τούτου είμαι πεπεισμένος, διότι κάθε μήνα προστρέχουν, ίνα λάβουν προκαταβολικώς τας αμοιβάς των, και είναι οφειλέται μου κάποιου μικρού χρηματικού ποσού, το οποίον

p. 252
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/253.gif&w=550&h=800

υπεχρεώθην να δανείσω εις αυτούς. Η A. Ε. ο κόμις Μοτσενίγος, κατεχόμενος υπό της ιδίας πεποιθήσεως, τους ενίσχυσε αρκετάς φοράς. Εξ άλλου ουδείς αγνοεί ότι τεσσαράκοντα τάλληρα τον μήνα δεν δύνανται να επαρκέσουν διά την συντήρησιν δύο οικογενειών, και οικογενείας έχουν και οι δύο εκπαιδευτικοί.

Ευλαβής γνώμη μου είναι, μέχρι της μονίμου λειτουργίας της Σχολής, να εγκριθή δι’ έκαστον το προσωρινόν επιμίσθιον των οκτώ ταλλήρων. Τας αυτάς παρατηρήσεις και τους αυτούς λόγους (έχω) και διά τον καθηγητήν της φιλοσοφίας, ο οποίος εις αναφοράν του εκθέτει την αδυναμίαν, την οποίαν εις μεγαλύτερον βαθμόν έχει ο ίδιος διά την συντήρησιν του. Και δι’ αυτόν επίσης θα ηδύνατο προσωρινώς να δοθή το επιμίσθιον το οποίον προβλέπεται εκ του Κανονισμού διά τους καθηγητάς της φιλοσοφίας. Τίποτε δεν δύναται να λεχθή διά τον καθηγητήν των μαθηματικών· αυτός δεν ζητεί τι και η σχολή του δεν υπόσχεται επιτυχίας Ισοτίμους με τας των άλλων.

Γενικώς οι νέοι μαθηταί της σχολής της Τενέδου προοδεύουν. Συνολικώς αριθμούνται καθ’ εκάστην εκατόν, όσοι συχνάζουν, υπολογιζομένων και των τεσσάρων μαθημάτων, θα υποβάλω την αναλυτικήν αναφοράν μου προσεχώς, διότι η απασχόλησίς μου εις το υπουργείον των Οικονομικών, την οποίαν προσωρινώς με την οφειλομένην υπακοήν ανέλαβον, με απέσπασε εκ της συνεχούς και καθημερινής εποπτείας την οποίαν συντόμως επαναλαμβάνω. Παρακαλώ προς τούτοις ευσεβάστως να τύχω της αρωγής της γενναιοδωρίας του δημοσίου με τα αναγκαία μέσα τα οποία ζητώ, διά να επιτύχω εκ των εκπαιδευτικών τας υπηρεσίας, τας οποίας δεν δικαιούμαι να ζητήσω όταν είναι αποδεδειγμένη η οικονομική στενότης εις την οποίαν ευρίσκονται, διά την γλισχρότητα του μισθού ο οποίος μέχρι στιγμής τους δίδεται.

Έχω την τιμήν να υποβάλω εις την εξοχωτάτην Υπηρεσίαν επί των Εσωτερικών την σεβαστήν υπόληψίν μου και να εκλιπαρήσω εκ της εξοχωτάτης Γερουσίας την συνέχισιν της δημοσίας ευνοίας.

Κορφοί, 4 Ιανουαρίου 1806

Ο Επιθεωρητής της δημοσίας σχολής της Τενέδου

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Τη 8 Ιανουαρίου. Διεβιβάσθησαν τα αναφερόμενα έγγραφα εις την Υπηρεσίαν επί των Οικονομικών, μετά του αντιγράφου της σχετικής αποφάσεως.

p. 253
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/254.gif&w=550&h=800

11

ρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 198, Αριθ. 218

Addi 4 febraio 1805

Il Senato

Tributando un giusto testimonio della pubblica considerazione verso il nob. signor Gabriel Stabile Pagano per la zelante e fruttosa sua gestione nel posto di Segretario della prescritta Commissione Economica e Militare, il Senato volendo conservare al pubblico servizio questo egregio personaggio in esecuzione del Codice di organizzazione del Senato e l’articolo 60, come anco in esecuzione dei decreti emanati riguardo al medesimo.

Decreta

Il nobil signor Gabriele Stabile Pagano è eletto pubblico Revisore alla stampa.

E deputato ed eletto institutore di filosofia e morale e per ora trattenuto all’educazione dei giovani assistenti delle Segreterie di Stato, del Pritaniato e delle altre amministrazioni. Regolamenti particolari stabilirano le necessarie discipline.

Per una qualche retribuzione a questi serviggi accoglierà esso signor Stabile la continuazione del soldo mensuale che esso attualmente riceve, anzicchè la retribuzione che gli fissarà il decreto dei 12 novembre.

Il Segretario di Stato è incaricato dell’esecuzione.

Il Segretario di Stato conte CAPODISTRIA

Τη 4 Φεβρουάριου 1805

Η Γερουσία

Απονέμουσα δίκαιον τεκμήριον της δημοσίας υπολήψεως προς τον ευγενή κύριον Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνον διά την πλήρη αφοσιώσεως και καρποφόρον διαχείρισιν της θέσεως του Γραμματέως της προαναφερθείσης Οικονομικής και της Στρατιωτικής Επιτροπής, η Γερουσία, θέλουσα να διατηρήση εις την δημοσίαν υπηρεσίαν τον έξοχον άνδρα, εις εφαρμογήν του Ιδρυτικού Κώδικος της Γερουσίας και του άρθρου 60, ως επίσης εις εφαρμογήν των αποφάσεων αι οποίαι εξεδόθησαν σχετικώς

p. 254
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/255.gif&w=550&h=800

Αποφασίζει

Α'

Ο ευγενής κύριος Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνος εκλέγεται δημόσιος λογοκριτής των εντύπων.

Β'

Εκλέγεται και διορίζεται διδάσκαλος της Φιλοσοφίας και της Ηθικής και προς στιγμήν χρησιμοποιείται διά την εκπαίδευσιν των νέων βοηθών των Γραμματειών της Επικρατείας, του Πρυτανείου και άλλων Υπηρεσιών. Ιδιαίτεροι κανονισμοί θα ορίσουν την αρμοδίαν ύλην.

Γ'

Ως αμοιβήν διά τας υπηρεσίας του ο κύριος Στάμπιλε θα συνέχιση να λαμβάνη τον μηνιαίον μισθόν, τον οποίον νυν λαμβάνει, αντί της αμοιβής την οποίαν θα ορίση η απόφασις της 12 Νοεμβρίου.

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας

ΚΟΜΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

12

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 198, αρ. 218

Addi 17 giugno 1805

Il Senato

Udito il rapporto della Camera dell’interno il Senato.

Decreta

1° Il nob. signor Gabriele Stabile Pagano eletto con decreto professore di filosofia ed ettica per i giovani addetti al Ministero; il nob. signor Cesare Pelegrini nominato con deliberazione dei 20 gennaro 1805 professore di matematiche ed arte militare; il reverendo sacerdote Idromeno destinato con pubbliche deliberazioni insegnare la grammatica superiore della lingua grecolitterale, tutti trattenuti per occuparsi nel futturo gimnasio nazionale, saranno provisoriamente posti in attività in Corfù per i rispettivi sommi. L’appuntamento del signor Cesare Pellegrini in ragione di talleri trenta mensuali gli sarà retribuito dalla Cassa Studi dell’isola di Corfù a contare dal giorno 20 gennaio 1805.

2° Contemplando l’instruzione da darsi dai tre prelodati soggetti principalmente persone immediatamente attacate allo Stato, l’instruzione stessa sarà sopravegliata da un inspettore scelto dai Funzionari Generali.

p. 255
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/256.gif&w=550&h=800

 3° La Casa del Tenedo fornirà il locale conveniente per le riduzioni scolastiche. La biblioteca in essa Casa esistente sarà preferibilmente scelta a tal uopo.

4° L’Inspettore progetterà un piano per mantenimento, migliorazione ed uso vantaggioso della Pubblica Biblioteca unica per ora nello Stato.

5°! L’Inspettore, udito il parere de’ professori e maestri indicati nell’articolo primo, progetterà al Senato per la necessaria approvazione un piano di discipline e di regolamenti interni per le scuole ordinate nello stesso articolo primo.

6° E destinato a quest’incarico il signor conte Giovanni Capodistria.

Il Segretario di Stato dell’Interno è incaricato dell’esecuzione.

Andrea Panà, vice preside

Il Segretario di Stato conte Sicuro

Τη 17 Ιουνίου 1805

H Γερουσία

Αναγνωσθείσης της αναφοράς της Υπηρεσίας επί των Εσωτερικών, η Γερουσία

Αποφασίζει

Α΄. Ο ευγενής κύριος Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνος εκλέγεται διά διατάγματος καθηγητής της Φιλοσοφίας και της Ηθικής διά τους υπηρετούντας εις το δημόσιον νέους. Ο ευγενής κύριος Καίσαρ Πελεγκρίνης ονομάζεται διά της αποφάσεως της 20 Ιανουαρίου 1805 καθηγητής των μαθηματικών και της στρατιωτικής τέχνης. Ο σεβ. ιερέας Ιδρωμένος προορίζεται, συμφώνως προς την κυβερνητικήν απόφασιν, να διδάξη ανωτέραν γραμματικήν της ελληνικής γλώσσης. Άπαντες θα παραμείνουν διά να τοποθετηθούν εις το μελλοντικόν εθνικόν γυμνάσιον και θα αναλάβουν προσωρινώς υπηρεσίαν εις Κέρκυραν με τους αντιστοίχους μισθούς. Η αμοιβή του κυρίου Καίσαρος Πελεγκρίνη εκ τριάκοντα μηνιαίων ταλλήρων θα δοθή εκ του Σπουδαστικού Ταμείου της νήσου της Κερκύρας, αρχής γενομένης την 20 Ιανουαρίου 1805.

Β΄. Οσον αφορά εις την εκπαίδευσιν η οποία πρέπει να δοθή υπό των προεπαινεθέντων προσώπων, τα οποία είναι προσηλωμένα εις το κράτος, αύτη θα επιβλέπεται υπό Επιθεωρητού επιλεγέντος εκ των ανωτάτων δημοσίων λειτουργών.

Γ΄. Ο Οίκος της Τενέδου θα προσφέρη τον κατάλληλον χώρον διά την

p. 256
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/257.gif&w=550&h=800

διδασκαλίαν. Είναι προτιμητέα διά τον σκοπόν τούτον η βιβλιοθήκη του Οίκου.

Δ΄. Ο Επιθεωρητής θα συντάξη σχέδιον διά την συντήρησιν, βελτίωσιν και πλέον ωφέλιμον χρήσιν της δημοσίας βιβλιοθήκης, μοναδικής τώρα εις το κράτος.

Ε΄. Ο Επιθεωρητής, ακουσθείσης της γνώμης των καθηγητών και διδασκάλων, οι οποίοι σημειώνονται εις το πρώτον άρθρον, θα προτείνη προς έγκρισιν υπό της Γερουσίας σχέδιον διά τον κανονισμόν και τας εσωτερικάς διατάξεις των σχολείων τα οποία επιβάλλει το πρώτον άρθρον.

ΣΤ΄. Προορίζεται διά την θέσιν ταύτην ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας.

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας επί των Εσωτερικών επιφορτίζεται διά την εκτέλεσιν.

Ανδρέας Πανάς, αντιπρόεδρος

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας κόμης Σίγουρος

13

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 198, αρ. 218

A di 15 ottobre 1805 Il Senato

Letto il detagliato rapporto della Camera dell’interno ch’esamina e discute il rapporto dell’ispettore alla scuola del Tenedo.

Decreta

L’approvazione di esso rapporto della Camera ordinando la trasmissione del medesimo ad esso Ispettore, perchè entro otto giorni offerisca il relativo regolamento a senso del decreto 17 giugno decorso, per la più solecita attivazione di essa scuola del Tenedo.

R. Comuto preside e presidente

Giovanni Cappadoca senatore

Pasquale Grammaticopulo senatore

Andrea Pacmor senatore

Rocco Dezoni senatore

Anziolo Calichiopulo senatore

Basilio Gavò senatore

Giovanni Querini senatore

p. 257
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/258.gif&w=550&h=800

 Giorgio Stai senatore

Giovanni Pillarino Attanasio senatore

Zuanne Macri senatore

Michele Tipaldo senatore

Il Segretario di Stato conte SICURO

All’eccellentissimo Senato

La Sua Camera dell’ Interno

25 Settembre 1805

Ha letto attentamente la Camera dell’interno il rapporto zelantissimo dell’ispettore delle scuole del Tenedo conte Giovanni Capodistria.

Fornito di superiori talenti, pieno di spirito pubblico ed ardente di veder verificata una scuola che dia movimento e sprone alla pubblica educazione, oggetto di tanti voti, studi e travagli, egli espone il prospetto di quelle provvidenze che reputa necessarie alla sua attivazione e presenta li principi coi quali proponesi di sistemare questo instituto.

La camera rifferente dietro anche la discussione seguita in apposita conferenza sotto l’ispezione di Sua Eccellenza il Serenissimo Principe con li presidenti delle due altre Camere e rispettivi secretari di Stato e colla presenza di Sue Eccellenze li consiglieri di Stato, datasi di nuovo a considerare le intese opinioni e, posto sotto li proprii rifflessi il decreto 19 giugno dalla di cui deliberazione è dedotto esso rapporto, crede di suo indispensabile dovere di emettere le ingenue sue considerazioni alla gravità del consesso, dietro le quali sarà sempre di sua doverosa rassegnazione seguire quanto l’eccellentissimo Senato credesse meglio utile e conferente al grande oggetto che vien contemplato.

Il corpo legislativo avendo per mira vitale delle sue legislative deliberazioni il promovere la pubblica instruzione, ch’era contemplata dalla Costituzione, ha sancito una legge che organizzava le Scuole Normali ed un articolo addizionale additò alla nazione, che già contemplava l’attivazione anche di un Ginnasio nazionele, come la Costituzione aveva fissato.

La mancanza dei maestri per le scuole normali e dei professori per il innasio occupava la mente pubblica in ogni tempo e fu provida cura del Senato trovando qualche straniero che proclive fosse a dedicarsi nello Stato a tale oggetto di trattenerlo con un relativo aggiuntamento.

Un decreto del Senato delli 11 maggio 1804 trattiene provvisoriamente il reverendo sacerdote Andrea Idromeno institutore di lingua greca per l’educazione grammaticale, letteraria ed ecclesiastica dei sacerdoti educabili di Corfù e di quei giovani, che o fossero iniziati nella lingua

p. 258
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/259.gif&w=550&h=800

greca ο fossero iniziati al sacerdozio e ne detta li metodi e la disciplina.

L’istesso decreto deputa il secolare maestro signor Perevò all’instruzione della lingua nazionale dei giovani adetti al ministero, al foro, al notariato e di quanti altri concorrer volessero dell’isola di Corfù.

Un altro decreto delli 12 novembre 1804 tratiene il signor Gabriele Stabile Pagano a disposizione del Governo in aspettativa di essere colocato per l’educazione pubblica, continuando intanto nell’impiego di professore di ettica già destinato col decreto 14 settembre 1803 per instruire gli assistenti delle secretane coll’appanaggio di tallari 24 accresciuto a 30 col decreto di 4 febbraro 1805, che viene eletto in institutore di filosofia e morale per l’educazione degli assistenti delle Segretarie di Stato del Pritaniato e delle altre amministrazioni di Corfù.

Erano questi tre maestri tratenuti e stipendiati, senza che in fatto fossero emanate le discipline con le quali aprir dovevano l’instruzione, e mentre non si parlava che de mezzi da ripetere dei maestri e non si sospirava che l·attivazione di scuola, questi stavano inoperosi attendendo le pubbliche disposizioni, come pure lo era l’illuminato signor Cesare Pelegrini con deliberazione dei 20 gennaro 1805 trattenuto e nominato in professore di matematiche ed arte militare.

La Camera dell’interno promosse l’attivazione provvisoria di questi in Corfù per i respettivi rami, e col decreto 19 giugno il Senato ha ciò decretato quanto al signor Stabile, al signor Pelegrini ed al reverendo Idromeno, colla sopraveglianza di un ispettore destinato nella persona del prelodato conte Capodistria, da tenersi nella località del Tenedo, dietro un piano che fosse l’ispettore per progettare, di disciplina e di regolamenti interni all’approvazione del Senato.

Il succitato rapporto offre appunto le idee relative ad un tale progetto di discipline e di interni regolamenti e qualora esse vengono accolte dall’autorità del Senato, si propone di portare alla sua sanzione il positivo regolamento. Trattasi dunque di riconoscere la convenienza di tali idee relativamente alla deliberazione 19 giugno predette, giacchè non avvi questione di massima di un stabilimento di scuola possibilmente il più perfetto ed il meglio conducente alla meta della pubblica educazione, ciocchè è riservato al piano delle scuole normali ed all’instituzione di un ginnasio nazionale, o nello stato o fuori dello Stato, o ad un piano di superior educazione nell’estero, qualora si trova che non corrisponda la legge attuale; ma di riconoscere se i principi esternati come regolatori della scuola del Tenedo, se li mezzi proposti per ponerla in attività sieno analoghi ad essa decretazione 19 giugno e possano esser accolti quali norme diretrici alla compilazione di tale regolamento.

p. 259
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/260.gif&w=550&h=800

 Le misure delle quali l’ispettore ricerca di esser autorizzato per la pronta verificazione di essa scuola si riferiscono o al luogo o alli mezzi o all’oggetto ed alla fine. In quanto al luogo, è la sala contemplata della pubblica biblioteca e le altre due che ravvisa come proprio all’oggetto e la terza che si propone di aggiungere e la ricercata autorizzazione ad incontrare i dispendi necessari per ogni ristauro e dovuta confermazione. E cosi quanto alli mezzi sia ch’essi riguardino la fornitura di mobilie necessarie, sia ch’essi riguardino la custodia, la cura e la mondezza del luoco, sia ch’essi riguardino l’oggeto delle scolastiche applicazioni nella provvista delli libri e di altri instrumenti necessari ed utensili, la Camera crede opportuna, conveniente e necessaria la ricercata autorizzazione senza di cui invano sperar si potrebbe di veder una volta prosperare ed attivarsi l’oggetto della pubblica volontà.

Restano dunque a considerarsi li principi con i quali inerendo alle disposizioni del decreto 17 giugno si considera in esso rapporto che incontrar si possa l’oggetto e la fine del decreto medesimo.

Il decreto 17 giugno volendo che occupati restino li maestri e professori dal governo tratenuti per occuparsi nel futuro ginnasio nazionale, delibera ch’essi sieno provvisoriamente posti in attività in Corfù per i rispettivi loro rami a quali sono stati addetti; il rapporto dell’ispettore vuole essa scuola che sia dichiarita permanente e che abbia il titolo di Prototokos, ossia Primogenita.

Il decreto ponendo in attività tre institutori per i reprettivi loro rami, la scuola è naturalmente divisa in tre sezioni. Il rapporto dell’ispettore divide la scuola in quattro sezioni e quindi estende a quattro institutori la provvidenza.

Il decreto 17 giugno deliberando provvisoria l’attività di questi institutori, ch’erano tratenuti per occuparsi o nelle scuole normali o nel ginnasio, essi dovrebbero o nelle une o nell’altro addonnarsi, verificate che fossero. Il rapporto dell’ispettore dischiarindo la scuola di Tenedo permanente ed il corso dei studi triennale, essi institutori sono tolti per sempre alle scuole normali ed il ginnasio è trasportato sostanzialmente a Corfù in violazione della legge e della costituzione e coll’abuso più ingiustificabile del decreto 17 giugno sudetto.

La ravvisata graduazione delle progressive lezioni, le ennunciate discipline relative all’anno scolastico, la durata di esso, la forma degli esami annui, la distribuzione delle diverse lezioni, l’inizietiva dell’anno scolastico, la pubblica forma delle prolusioni dei professori e dell’apertura del letterario Liceo, l’intervento qualificato delle primarie autorità dello Stato, civili, militari ed ecclesiastiche, il potere augusto da cui ricever

p. 260
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/261.gif&w=550&h=800

deve il movimento, il pubblico invito a tutti li padri famiglia, l’ordine d’un elenco che porti l’ inscrizione degli studenti, l’autorevole forma di questa conscrizione solenne, la fondata ripartizione di classi e la pubblica rispettiva matricolazione con patente a stampa, le forme pubbliche che assicurino l’assidua applicazione ed i progressi, l’intervenzione d’immediata parte e conoscenza del Generale Governo e del Senato, la relativa diretta influenza sullo stato sociale e politico di essi studenti, le pene e decadenze da impieghi civili, i premi d’onore sociale a cui sono i diligenti chiamati, tutto caratterizza ed annuncia in essa scuola com’ è divisata e costituita con carattere di permanenza con vera università non analoga certo all’idea semplice del decreto 17 giugno, non deliberata dal Senato, non sancita dalla nazione, non forse utile per alcun rapporto quando si voglia per tale lealmente ravvisarla e discutere i veri rapporti.

La Camera dell’lnterno lungi perciò dal poter vedersi al caso di convenire nei principi su quali crede fondare l’ispettore la preacennata scuola del Tenedo; trovando anzi ch’essi divergano dall’oggetto del decreto 17 giugno sudetto; trovando che una simile scuola, o come normale, o come ginnasio, è espressamente e direttamente contraria alla legge; trovando ch’essa violerebbe la prescrizione della Costituzione e della legge nel carattere di permanenza non solo nei oggetti ma anche nei fondi da quali rittrar dovrebbe consistenza e progresso; trovando che assoggettandola alle nuove disposizioni del corpo legislativo non le toglie una simile condizione comune a tutte e più assolute disposizioni il carattere sempre pericoloso e funesto, che ora anderebbe ad assumere la Camera dell’interno, è in dovere di dissentire solennemente a tali principi e forma ad eccitare esso Ispettore ad offrire il regolamento ch’è precitato dall’articolo 5° di esso decreto 17 giugno relativo a quella attività provvisoria, che fu voluta e deliberata dalla pubblica mente dell’eccellcntissimo Senato per li institutori tratenunti e stipendiati.

La Camera quindi propone la seguente formula di decreto:

A di settembre 1805

Il Senato

Letto il dettagliato rapporto della Camera dell’ Interno ch’esamina e discute il rapporto dell’ispettore alla scuola del Tenedo

Decreta

L’approvazione di esso rapporto della Camera ordinando la trasmissione del medesimo ad esso Ispettore, perchè entro otto giorni offerisca il relativo regolamento a senso del decreto 17 giugno decorso per la più solecita attivazione di essa scuola del Tenedo.

p. 261
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/262.gif&w=550&h=800

 Τη 13 Οκτωβρίου 1805 Η Γερουσία

Αναγνωσθείσης της λεπτομερούς αναφοράς της Υπηρεσίας επί των Εσωτερικών, η οποία εξετάζει και συζητεί την αναφοράν του Επιθεωρητού της σχολής της Τενέδου

Αποφασίζει

Την έγκρισιν ταύτης της αναφοράς της Υπηρεσίας διατάσσουσα την μεταβίβασιν αυτής εις τον Επιθεωρητήν, ίνα ούτος εντός οκτώ ημερών υποβάλη τον σχετικόν Κανονισμόν συμφώνως προς την απόφασιν της 17 παρελθόντος Ιουνίου διά την πλέον ταχείαν λειτουργίαν της σχολής της Τενέδου.

Ρ. Κομούτος, πρόεδρος

Ιωάννης Καππάδοκας, γερουσιαστής

Πασχάλης Γραμματικόπουλος, γερουσιαστής

Ανδρέας Πάκμορ, γερουσιαστής

Ρόκκος Ντετσώνης, γερουσιαστής

Άγγελος Χαλικιόπουλος, γερουσιαστής

Βασίλειος Γκαβός, γερουσιαστής

Ιωάννης Κουερίνης, γερουσιαστής

Γεώργιος Στάης, γερουσιαστής

Ιωάννης Πυλαρινός Αθανάσιος, γερουσιαστής

Ιωάννης Μακρής, γερουσιαστής

Μιχαήλ Τυπάλδος, γερουσιαστής

Ο Γραμματεύς της Επικρατείας κόμης Σίγουρος

Προς την εξοχωτάτην Γερουσίαν Η Υπηρεσία επί των Εσωτερικών

25 Σεπτεμβρίου 1805

Η Υπηρεσία επί των Εσωτερικών ανέγνωσε την πλήρη θέρμης αναφοράν του Επιθεωρητού της σχολής της Τενέδου κόμητος Καποδιστρίου.

Κεκτημένος υψηλών αρετών, πλήρης δημοσίας ευθύνης και ποθών να ίδη ιδρυομένην μίαν σχολήν, η οποία θα προσφέρη ζωήν και κίνησιν εις την δημοσίαν εκπαίδευσιν, η οποία είναι αντικείμενον τόσον ελπίδων, σπουδής και μόχθων, ο Επιθεωρητής εκθέτει το διάγραμμα των μέτρων τα οποία θεωρεί απαραίτητα διά την λειτουργίαν αυτής (της σχολής) και παρουσιάζει τα κύρια σημεία επί των οποίων προτίθεται να οργανώση τούτο το ίδρυμα.

Η Υπηρεσία, λαβούσα υπ’ όψιν την συζήτησιν κατά την συνεδρίαν η οποία έλαβε χώραν υπό την εποπτείαν της A. Ε. του Γαληνοτάτου Πρίγκιπος μετά των προέδρων των λοιπών Υπηρεσιών και των αντιστοίχων Γραμματέων της Επικρατείας και των Συμβούλων, εξετάσασα εκ νέου τας εκτε-

p. 262
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/263.gif&w=550&h=800

εκτεθείσας απόψεις και μελετήσασα την απόφασιν της 19 Ιουνίου εκ της οποίας επήγασε η αναφορά, θεωρεί καθήκον της να εκθέση τας απόψεις της επί του σοβαρού θέματος, υπήκουσα όμως εις ό,τι θέλει κρίνει ωφέλιμον και αρμόζον η εξοχωτάτη Γερουσία.

Το νομοθετικόν σώμα, σκοπούν κατά τας νομοθετικάς συνελεύσεις του εις την προαγωγήν της δημοσίας εκπαιδεύσεως ως αύτη προβλέπεται υπό του συντάγματος, επεκύρωσε νόμον διά του οποίου ιδρύονται σχολαί και εν πρόσθετον άρθρον υπέρ του έθνους το οποίον ήδη προέβλεπε την ίδρυσιν εθνικού γυμνασίου, ως το σύνταγμα είχεν ορίσει.

Η έλλειψις διδασκάλων διά τας σχολάς και καθηγητών διά το γυμνάσιον απησχόλησε το δημόσιον εις κάθε περίστασιν και η Γερουσία εφρόντισε, διά της εξευρέσεως αλλοδαπού τίνος, ο οποίος επιθυμούσε να υπηρετήση το κράτος, να τον κρατήση μετά τίνος προσθέτου αμοιβής.

Η απόφασις της Γερουσίας της 11 Μαΐου 1804 προβλέπει προσωρινώς τον σεβ. ιερέα Ανδρέαν Ιδρωμένον ως διδάσκαλον της ελληνικής γλώσσης διά την γραμματικήν, λογοτεχνικήν και θρησκευτικήν διδασκαλίαν των ιερωμένων της Κερκύρας και των νέων, οι οποίοι έχουν ήδη προχωρήσει εις την ελληνικήν γλώσσαν ή έχουν ασπασθή την ιερωσύνην, και καθορίζει την μεθοδον και τάξιν.

Η αυτή απόφασις διορίζει τον λαϊκόν διδάσκαλον κύριον Περραιβόν διά την διδασκαλίαν της εθνικής γλώσσης εις τους νέους οι οποίοι προορίζονται διά τα Υπουργεία, εις τον δικαστικόν κλάδον και εις όσους ήθελον να προσέλθουν εκ της νήσου της Κερκύρας.

Μία άλλη απόφασις της 12 Νοεμβρίου 1804 θέτει τον κύριον Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνον εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως, εν αναμονή του διορισμού του εις την δημοσίαν εκπαίδευσιν, εξακολουθούντα εν τω μεταξύ να κρατή την θέσιν του καθηγητού της ηθικής, ως εις την απόφασιν της 14 Σεπτεμβρίου 1803, διά την εκπαίδευσιν των γραμματέων αντί αμοιβής 24 ταλλήρων, αυξηθείσης εις 30 διά της αποφάσεως της 4 Φεβρουάριου 1805, διά της οποίας εκλέγεται διδάσκαλος της φιλοσοφίας και ηθικής εις τους βοηθούς των Γραμματειών του κράτους, του Πρυτανείου και των άλλων Υπηρεσιών της Κερκύρας.

Συνετηρούντο οι τρεις διδάσκαλοι και επληρώνοντο χωρίς να έχει καθορισθή η ύλη των μαθημάτων και ενώ ουδέν άλλο συνεζητείτο ειμή ο τρόπος δημιουργίας διδασκάλων και η λειτουργία της σχολής, ούτοι παρέμενον άπρακτοι αναμένοντες τας κυβερνητικάς οδηγίας, ως συνέβη με τον σοφόν κύριον Καίσαρα Πελεγκρίνην, ο οποίος παρέμεινε και ωνομάσθη καθηγητής των μαθηματικών και της στρατιωτικής τέχνης διά της αποφάσεως της 20 Ιανουαρίου 1805.

Η Υπηρεσία επί των Εσωτερικών προέτεινε την προσωρινήν χρησιμοποίησιν τούτων εις την Κέρκυραν εις τους αντιστοίχους κλάδους, και διά της

p. 263
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/264.gif&w=550&h=800

αποφάσεως της 19 Ιουνίου η Γερουσία διέταξεν, όπως ο κύριος Στάμπιλε, ο κύριος Πελεγκρίνης και ο σεβ. Ιδρωμένος, υπό την εποπτείαν του αξιέπαινου διορισμένου κόμητος Καποδιστρίου, χρησιμοποιηθούν εις την Τένεδον κατά το σχέδιον, το οποίον έχει καθορίσει ο Επιθεωρητής, κατά την τάξιν και τον εσωτερικόν κανονισμόν τον οποίον θα εγκρίνη η Γερουσία.

Η προαναφερθείσα αναφορά προσφέρει τας σχετικάς απόψεις διά το σχέδιον του εσωτερικού κανονισμού και της τάξεως και εάν αύται ήθελον γίνει δεκταί υπό της Γερουσίας, θα αχθή ενώπιόν της ο Κανονισμός. Όθεν, πρέπει να αναγνωρισθή η καταλληλότης τούτων των απόψεων εν αναφορά προς την απόφασιν της 19 Ιουνίου, όχι τόσον διά να ιδρυθή το άριστον ει δυνατόν και πλέον επαγωγόν σχολείον διά την δημοσίαν εκπαίδευσιν, ως έχει προβλεφθή εις το σχέδιον των σχολείων και του εθνικού γυμνασίου, εντός ή εκτός του κράτους, ή εις το σχέδιον ανωτέρας εκπαιδεύσεως εις το εξωτερικόν, εάν δεν ανταποκρίνεται εις τα πράγματα ο σημερινός νόμος, αλλά διά να αναγνωρισθή εάν αι αρχαί αι οποίαι ετέθησαν ως ρυθμίζουσαι την σχολήν της Τενέδου και τα μέσα διά να τεθή εις λειτουργίαν είναι ανάλογα προς την απόφασιν της 19 Ιουνίου και δύνανται να ληφθούν ως κατευθυντήριοι γραμμαί κατά την σύνταξιν του Κανονισμού.

Τα μέτρα, επί των οποίων ο Επιθεωρητής ζητεί να εξουσιοδοτηθή διά την άμεσον λειτουργίαν της σχολής, αναφέρονται εις τον τόπον ή τα μέσα ή επί των υλικών αναγκών ή επί του επιδιωκομένου σκοπού. Όσον αφορά εις τον τόπον, υπάρχει η προτεινομένη αίθουσα της δημοσίας βιβλιοθήκης και αι άλλαι δύο αι οποίαι θεωρούνται κατάλληλοι και τρίτη, η οποία υπολογίζεται να προστεθή, και (υπάρχει το πρόβλημα) της εγκρίσεως των αναγκαίων εξόδων διά τας ανακαινίσεις και την λειτουργίαν. Όσον αφορά εις τα μέσα, ταύτα ανάγονται εις την προμήθειαν των αναγκαίων επίπλων, είτε διά την φύλαξιν, την περιποίησιν και την καθαριότητα του χώρου, ή ανάγονται επί του σχολικού εξοπλισμού, προμήθειαν βιβλίων και άλλων οργάνων χρησίμων και απαραιτήτων. Η Υπηρεσία θεωρεί επίκαιρον, συμφέρουσαν και αναγκαίαν την αιτουμένην έγκρισιν, άνευ της οποίας ματαίως δύναιαί τις να ελπίζη ότι θα ίδη να λειτουργή και να προοδεύη το περί ου ο λόγος ζήτημα.

Υπολείπεται πλέον να εξετασθούν αι αρχαί, βάσει των οποίων δύναται να επιτευχθή η πραγματοποίησις του τελικού σκοπού, συμφώνως προς το διάταγμα της 17 Ιουνίου.

Η απόφασις της 17 Ιουνίου, προκειμένου να συντηρηθούν οι διδάσκαλοι και καθηγηταί οι οποίοι πρόκειται να χρησιμοποιηθούν υπό της κυβερνήσεως εις το μελλοντικόν γυμνάσιον, διατάσσει να παραμείνουν εν ενεργεία εις Κέρκυραν εις τους κλάδους εις τους οποίους είναι κατάλληλοι. Η αναφορά του Επιθεωρητού ζητεί, όπως η σχολή θεσπισθή μόνιμος και να λάβη την Ονομασίαν Πρωτότοκος.

Ως το διάταγμα προβλέπει τρεις διδασκάλους εν ενεργεία εις τους αντι-

p. 264
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/265.gif&w=550&h=800

αντιστοίχους κλάδους, η σχολή θα διαιρεθή εις τρία τμήματα. Η αναφορά του Επιθεωρητού διαιρεί την σχολήν εις τέσσαρα τμήματα και ως εκ τούτου προβλέπει τέσσερεις διδασκάλους.

Εφ’ όσον το διάταγμα της 17 Ιουνίου θεωρεί προσωρινόν το παρόν έργον των διδασκάλων, οι οποίοι συνετηρούντο διά να τοποθετηθούν ύστερον εις τα σχολεία ή το γυμνάσιον, ούτοι οφείλουν εις τα μεν (σχολεία) ή εις το δε (γυμνάσιον) να εργασθούν, όταν ταύτα τεθούν εις λειτουργίαν. Εφ’ όσον η αναφορά του Επιθεωρητού θέλει μόνιμον την σχολήν της Τενέδου και τριετή την διάρκειαν των σπουδών, ούτοι οι διδάσκαλοι μετατίθενται οριστικώς εκ των σχολείων και το γυμνάσιον μεταφέρεται ουσιαστικώς εις Κέρκυραν, κατά παράβασιν του νόμου και του συντάγματος και αδικαιολόγητον καταστρατήγησιν του ανωτέρω διατάγματος της 17 Ιουνίου.

Η προβλεπομένη διαβάθμισις των μαθημάτων, η προκαθορισθείσα ύλη του σχολικού έτους, η διάρκεια αυτού, η μορφή των ετησίων εξετάσεων, η διανομή των μαθημάτων, η έναρξις του σχολικού έτους, ο δημόσιος χαρακτήρ των λόγων των καθηγητών και η έναρξις του κλασσικού λυκείου, η παρουσία των Αρχών του κράτους, πολιτικών, στρατιωτικών και εκκλησιαστικών, η θεία εξουσία εκ της οποίας πηγάζει η πρόσκλησις προς τους αρχηγούς των οικογενειών, η θέσπισις καταλόγου ο οποίος θα περιέχη τα ονόματα των μαθητών, η επίσημος μορφή της εγγραφής, η διαίρεσις των τάξεων και η εγγραφή εις αυτάς δι’ εντύπων πιστοποιητικών, αι δημόσιαι διατάξεις αι οποίαι θα εξασφαλίζουν την πιστήν εφαρμογήν και πρόοδον, η άμεσος επίβλεψις και γνώσις εκ μέρους της Γενικής Διοικήσεως και της Γερουσίας, η άμεσος επίδρασις επί της κοινωνικής και πολιτικής καταστάσεως των μαθητών, αι ποιναί και η έκπτωσις εκ των δημοσίων θέσεων, τα βραβεία κοινωνικής προβολής τα οποία προορίζονται διά τους επιμελείς, άπαντα ταύτα δηλούν και προβάλλουν τον τρόπον με τον οποίον είναι διηρημένη η σχολή και τον μόνιμον χαρακτήρα αυτής μετά πνεύματος αντιθέτου προς την απλήν βούλησιν του διατάγματος της 17 Ιουνίου, ως δεν απεφάσισε η Γερουσία, δεν επεκύρωσε η κοινότης, κατά τρόπον ανωφελή διά κάθε είδους σχέσιν διά να τύχη υφ’ ημών συζητήσεως.

Η Υπηρεσία επί των Εσωτερικών δεν δύναται να κατανοήση τας αρχάς επί των οποίων ο Επιθεωρητής επιδιώκει να στερεώση την αναγγελθείσαν σχολήν της Τενέδου. Αντιθέτως ευρίσκει ότι αύται διαφέρουν του στόχου του διατάγματος της 17 Ιουνίου, ότι τοιαύτη σχολή, κατωτέρα η γυμνάσιον, είναι σαφώς και ευθέως αντίθετος προς τον νόμον, ότι αύτη θα παρεβίαζε τας διατάξεις του συντάγματος και του νόμου ως προς την μονιμότητα ουχί μόνον των σκοπών αλλά και των χρηματικών κεφαλαίων επί των οποίων θα βασίζη την υπόστασίν της και την πρόοδόν της, ότι η υποταγή αυτής εις νέας διατάξεις του νόμου δεν της στερεί τον επικίνδυνον και ολέθριον χαρακτήρα, πράγμα το οποίον τώρα τείνει να επωμισθή η Υπηρεσία επί των

p. 265
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/1/gif/266.gif&w=550&h=800

Εσωτερικών, η οποία οφείλει να διαφωνίση προς τοιαύτας αρχάς και μορφήν και να καλέση τον Επιθεωρητήν να καταρτίση κανονισμόν σύμφωνον προς το άρθρον Ε΄ του διατάγματος της 17 Ιουνίου, αναφερόμενον εις αυτήν την προσωρινήν λειτουργίαν, ως ηθέλησε και απεφάσισε η Γερουσία, διά τους διδασκάλους τους οποίους έχει προσλάβη και μισθοδοτεί.

Όθεν η Υπηρεσία προτείνει την ακόλουθον μορφήν διατάγματος:

Τη .... Σεπτεμβρίου 1805 Η Γερουσία

Αναγνωσθείσης της λεπτομερούς αναφοράς της Υπηρεσίας επί των Εσωτερικών, η οποία εξετάζει και συζητεί την αναφοράν του Επιθεωρητού της σχολής της Τενέδου

Αποφασίζει

Την αποδοχήν της αναφοράς της Υπηρεσίας, διατάσσουσα την διαβίβασιν αυτής εις τον Επιθεωρητήν, ίνα ούτος εντός οκτώ ημερών καταρτίση τον σχετικόν κανονισμόν συμφώνως προς το πνεύμα του διατάγματος της 17 Ιουνίου, διά την πλέον σύντομον λειτουργίαν της σχολής της Τενέδου.

14

Ο I. Καποδίστριας ειργάσθη εντατικώς επί μήνας διά να οργανώση το Σχολείον της Τενέδου. Την 3ην Νοεμβρίου 1805 εγένοντο επισήμως τα εγκαίνια της λειτουργίας του. Ο Επιθεωρητής, προσφωνών τους μαθητάς, είπε τα εξής:

Σήμερον η πατρίς και η Κυβέρνησις έρχεται εις προσωπικήν γνωριμίαν μαζί σας. Τα ονόματά σας εγγεγραμμένα εις τον δημόσιον τούτον πίνακα τιμώσι τας διαθέσεις σας.

Ιδού τα καθήκοντα τα οποία καλείσθε να εκτελέσητε.

Εξουσιοδοτηθείς υπό του άρθρου VII του κανονισμού και του θεσπίσματος της Εξοχωτάτης Γερουσίας της 22 Οκτωβρίου, συμβουλευθείς τους διδασκάλους σας σας αναγγέλλω αυτούς εις την ακολουθούσαν διαταγήν.

Μαθηταί! Σείς πρώτοι ανεγεννήσατε εις την πατρικήν καρδίαν της Κυβερνήσεως Υψηλάς ελπίδας. Εστέ βέβαιοι ότι είσθε το πολυτιμώτερον αντικείμενον των μεριμνών της. Αύτη σας επιβλέπει και σας προστατεύει. Ανταποκριθήτε διά του ζήλου σας εις τα ευεργετήματά της και θα λάβετε γενναίαν ανταμοιβήν.

Εκ του Κανονισμού, τον οποίον μνημονεύει ο Καποδίστριας, παρατίθενται τα πρώτα άρθρα.

1

Το προσωρινόν Σχολείον Τενέδου, προορίζεται διά την εκπαίδευσιν των

p. 266
Search form
Search the book: Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄
Search results
    Page: 247

    giovani nazionali, che bramessero di trar profitto da’suoi ammaestramenti.

    4o

    Che il professore stesso conseguisca il mensuale appuntamento tratto dalli fondi della pubblica educazione di tallari venti, cominciando dal giorno in cui cesserà dalle funzioni di segretario. E gli sia inoltre assegnato per le giornaliere sue lezioni un conveniente locale pubblico ed ove ne manchi si proveda di casa privata, ricevendo dalla cassa per conto di pigione tallari quattro al mese.

    Il Segretario di Stato darà esecuzione al presente decreto.

    Il Segretario di Stato conte Capodistria

    Τη 12 Νοεμβρίου 1804

    Η Γερουσία

    Αναγνωσθέντος του Μνημονίου του ευγενούς κυρίου Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνου, Γραμματέως της Οικονομικής και της Στρατιωτικής Επιτροπής, ο οποίος λόγω βλάβης της υγείας του ζητεί την παραίτησίν του εκ της θέσεως αυτής και παρακαλεί κατόπιν να περιληφθή μεταξύ των καθηγητών οι οποίοι θα υπηρετήσουν εις το εθνικόν γυμνάσιον, λαμβάνων εν τω μεταξύ την αμοιβήν την οποίαν η γενναιοδωρία του δημοσίου ήθελε εύρη αρμόζουσα να του προσφέρη διά την θέσιν του καθηγητού της Ηθικής, η οποία του ανετέθη με την απόφασιν της 14 Σεπτεμβρίου 1803, διά την εκπαίδευσιν των βοηθών των Γραμματειών της Γενικής Διοικήσεως και της τοπικής τοιαύτης.

    Ληφθέντων υπ’ όψιν των τίτλων οι οποίοι συνοδεύουν τον αιτούντα προς την δημοσίαν υπόληψιν και επιείκειαν διά την μακράν, έντιμον και πιστήν υπηρεσίαν την οποίαν μετά αξιεπαίνου ζήλου παρέσχε εις την Δημοκρατίαν κατά την εκτέλεσιν του καθήκοντός του, θεωρηθείσης της ικανότητάς του και αξίας του εις τα γράμματα και τας επιστήμας, ακουσθείσης της αναφοράς της Επιτροπής της Γενικής Διοικήσεως, η Γερουσία

    Αποφασίζει

    Α΄

    Εις τον άριστον υπάλληλον Γαβριήλ Στάμπιλε Παγάνον, ληφθείσης υπ’ όψιν της βλάβης της υγείας του, να παρασχεθή η ζητηθείσα απαλλαγή εκ της θέσεως του Γραμματέως, την οποίαν μέχρι στιγμής καλώς κατείχε. Και, απαλλαγέντος αυτού των υπαλληλικών καθηκόντων, να εκλεγή ο διάδοχός του.