Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄
Title: | Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄ |
Place of Publication: | Corfu |
Publisher: | Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών |
Contributors: | Δαφνής, Παναγιώτης Μιχαηλάρης |
Date of Publication: | 1980 |
Pagination: | 514 |
Subject: | Αλληλογραφία Καποδίστρια (γράμματα προς τον πατέρα του) |
Temporal coverage: | 1809-1820 |
Description: | Ο Γ΄ τόμος του «Αρχείου Καποδίστρια» περιέχει την Αλληλογραφία του Ιω. Καποδίστρια με τον πατέρα του Αντωνομαρία Καποδίστρια. Πρόκειται για 176 επιστολές που καλύπτουν χρονικά 12 χρόνια: η πρώτη επιστολή, του 1809, συντάσσεται αμέσως μετά την αναχώρηση του Ιω. Καποδίστρια από την Κέρκυρα· η τελευταία που αποστέλλεται από την πόλη Troppau (σήμερα ανήκει στην Τσεχοσλοβακία) έχει ημερομηνία 10/22 Νοεμβρίου 1820· λίγους μήνες αργότερα (Απρίλιος 1821) ο Αντωνομαρίας Καποδίστριας θα πεθάνει. |
The book in PDF: | Download PDF 72.4 Mb |
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/47.gif&w=550&h=800
a Tornea e quindi tutta la Finlandia è incorporata all’ Impero Russo. S.M. segnalò il suo grandimento promovendo S.E. il Ministro al Supremo grado di Cancelliere dell’ Impero, e colmando di beneficenza quanti hanno travagliato sotto i suoi ordini in questa circostanza. Nel presentare le mie felicitazioni rispettose all’ E.S. ho osato ricordargli la promessa che ebbe la bontà di farmi prima della sua partenza per Fredkishann. Mi assicurò che in quest’ epoca ove tutti sono contenti, io lo dovrò essere maggiormente per quello che l’ E.S. ha divisato di fare per me. Tutto bene calcolato parmi di travedere che molte difficoltà si sono già appianate; però ne restano sempre, c queste faranno ritardi. Mi angustiano percchè siamo già nell’ inverno. Se il Ciello vuol benedire i miei aspiri, l’inverno n(on) metterà ostacolo alcuno affincchè io mi rendo là ove posso essere destinato. Spero col numero susseguente di poterle dare maggiori e più soddisfacenti notizie su di questo soggetto.
S.M.I(mperiale) accordò alla fine all’ amico nostro Benackj la permissione di venire in Russia. Esso mise tanta insistenza che alla fine ci è riuscito. Abbencchè l’ amico parte da Corfu, la nostra corrispondenza potrà continuare sotto la stessa direzione. Io indirizzerò le mie lettere al gerente costà le sue funzioni.
La mia salute si conserva assai bene. Mi consolo sentendo Naranzi, il quale mi scrive da Genova sotto data 24 Agosto, che p(er) le notizie da esso lui ha avute da Corfù la famiglia ne gode altretanta. Le feste p(er) la pace colla Svezia sono state brillantissime. La gioja universale si è manifestata d’ una maniera n(on) del tutto orfdinaria. Tutti sperano presto la pace eziandio colla Porta. Non pare che questa speranza φ.1v sia senza grande fondamento. Vengo dall’ aver fatto, la / mia visita al Cav(alier) Tomara. Esso mi incarica di mandarle molti complimenti. Sta bene; vive ritirato dal grandissimo mondo. Si occupa nel Senato.
Abbracj a f(rate)llj e sorelle; nipoti e cognati. Saluto altri parenti ed amici. Ella mi ricordi ai nostri buoni domestici. Baccio le mani al Pad(re) Simeon, al Papà Andrea, ed al P(apà) Cassimati. Imploro sempre l’ assistenza della paterna e materna benedizione.
Il fig(lio) Giovanni
A Monsieur Monsieur le Comte A.M. Capodistria Chev(alier) de l’ ordre de S(aint) J(ean) de Jerusalem a Corfou
p. 47
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/48.gif&w=550&h=800
[Στο περιθώριο υπάρχουν διάφορες σημειώσεις, όπως, και στην προηγούμενη επιστολή, διαβάζω με επιφύλαξη :
Al 41
(δυσανάγνωστη λέξη)
Ris(pon)do
li 18
stato
Αρ. 39
Αγία Πετρούπολις, 24 Σεπτεμβρίου / 6 Οκτωβρίου 1809
Η υπ’ αριθ. 30 επιστολή υμών αφίχθη. Όχι όμως και αι δύο προγενέστεροι αυτής. Θα καθυστερήσουν επί πολύ. Αλλ’ αι υποσχεθείσαι λεπτομέρειαι θα είναι η ανταμοιβή μου. Επανήλθεν η Α.Ε. ο Υπουργός αφού υπέγραψεν την ειρήνην προς την Σουηδίαν. Τα όρια της Ρωσίας εκτείνονται έως την Τόρνεα και κατ’ ακολουθίαν η Φινλανδία ενεσωματώθη εις την Ρωσικήν Αυτοκρατορίαν. Η Α.Μ. εξεδήλωσε την ευαρέσκειάν του προάγων την A Υ. τον Υπουργόν εις τον ύψιστον βαθμόν του Γραμματέως της Αυτοκρατορίας και υπερπληρών διά της ευμενείας του, πάντας όσους ειργάσθησαν κατά τας περιστάσεις αυτάς υπό τας διαταγάς του. Κατά την υποβολήν των μετά σεβασμού συγχαρητηρίων μου, ετόλμησα να υπενθυμίσω εις αυτόν την υπόσχεσιν, την οποίαν είχε την καλωσύνην να δώση προς εμέ πριν από την αναχώρησίν του διά Φρέντερικσχαμ. Διεβεβαίωσε εμέ ότι κατ’ αυτήν την εποχήν, εν η πάντες είναι ευχαριστημένοι και εγώ θα έχω λόγον να είμαι πολύ περισσότερον δι’ εκείνο, το οποίον η Α.Ε. απεφάσισεν να πράξη υπέρ εμού. Κρινομένων καλώς πάντων τούτων, μου φαίνεται ότι διαβλέπω εξομαλυνθείσας πολλάς δυσχερείας· όμως παραμένουν πάντοτε τινές και είναι εκείναι αίτινες προξενούν την καθυστέρησιν. Αυταί στενοχωρούν εμέ διότι ευρισκόμεθα ήδη εις τον χειμώνα. Εάν ο Θεός θελήση να ευλογήση τας επιδιώξεις μου, ο χειμών δεν ήθελεν παρεμβάλη ουδέν εμπόδιον ώστε να δυνηθώ να μεταβώ εκεί, όπου με προορίζουν. Ελπίζω ότι διά της επομένης επιστολής μου θα είναι δυνατόν να παράσχω υμίν εκτενεστέρας και πλέον ικανοποιητικάς ειδήσεις περί του αντικειμένου τούτου.
Η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ παρεχώρησεν επί τέλους εις τον φίλον Μπενάκην την άδειαν να έλθη εις την Ρωσίαν Αυτός επέδειξεν τοιαύτην επιμονήν ώστε επέτυχεν τελικώς τούτο. Μολονότι ο φίλος ημών πρόκειται να αναχωρήση εκ Κερκύρας η αλληλογραφία ημών δύναται να συνεχισθή κατά τον αυτόν τρόπον. Εγώ θα διευθύνω τας επιστολάς μου εις τον αυτόθι αντικαταστάτη του.
p. 48
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/49.gif&w=550&h=800
Η υγεία μου διατηρείται αρκούντως καλή. Παρηγορούμαι μανθάνων διά του Ναράντζη —όστις γράφει προς εμέ από την Γένουαν υπό ημερομηνίαν 24 Αυγούστου— ότι συμφώνως προς τας ειδήσεις, άτινας ούτος έχει εκ Κερκύρας η οικογένεια έχει ωσαύτως καλώς. Αι εορταί διά την ειρήνην προς την Σουηδίαν υπήρξαν λαμπρόταται. Η γενική χαρά εξεδηλώθη κατά τρόπον, ουχί τον συνήθη. Πάντες ελπίζουν ωσαύτως ταχείαν την ειρήνην προς την φ.1v Τουρκίαν. Δεν είναι αβάσιμος η τοιαύτη ελπίς. Επιστρέφω / έχων επισκεφθή τον Ιππότη Τομάρα. Ούτος επιφορτίζει εμέ όπως αποστείλω προς υμάς φιλοφρονήσεις. Είναι καλά· ζει αποτραβηγμένος από τον πολύ κόσμον. Ασχολείται μετά των υποθέσεων της Γερουσίας.
Εναγκαλισμούς εις τους αδελφούς και αδελφάς· ανεψιούς και ανδραδέλφους. Χαιρετώ τους άλλους συγγενείς και φίλους. Υπενθυμίσατέ μοι εις τους καλούς υπηρέτας ημών. Ασπάζομαι τας χείρας του πατρός Συμεώνος και του πατρός Ανδρέου καθώς και του πατρός Κασιμάτη. Επικαλούμαι πάντοτε την βοήθειαν της πατρικής και μητρικής ευλογίας.
Ο υιός Ιωάννης
Προς τον Κύριον Κύριον Κόμητα Α. Μ. Καποδίστρια Ιππότην του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ εις την Κέρκυραν
Εις 41
δυσανάγνωστη λέξη
Απαντώ
εις τας 18
εγένετο
19
No 40
S(ain)t Petersburg, 5/17 Ottobre 1809
Da Venezia mi fu rimesso il n° 25. Sebbene più antico dei già ricevuti mi è stato gratissimo. Profitto di una occasione per Parigi. Vengo dall’ esserne prevenute1 nel momento; e quindi con poche parole mi è uopo comporre tutta la mia posta. S.E. il Ministro degnò intrattenersi meco lungamente in particolare udienza. Fui richiesto. Dopo di avere detto
1. ορθ. pervenute
p. 49
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/50.gif&w=550&h=800
di altre cose, colsi l’ oportunità per dirgli di me. Parve penetrato. Mi promise. E non mancherà. Ne sono ben contento. Un mio travaglio di cui la concisione e l’ evidenza ne fanno il solo vantag(g)io, fermò l’ attenzione dell’ S.E. ed eccitò la curiosità del Sovrano. Ebbi testimonianze lusinghiere del gradimento onde fu onorato Aspettando sempre, e non volendo intanto perdere il mio tempo, mi occupo tut’ ora incessantemente su di altro sog(g)etto che pare ravvisato, e su cui alcune verità dette brevemente non dispiaceranno... Ne meno questa opera per capric(c)io, o vanità letteraria. Motivata da me... Conosciutane l’ importanza, ordinatami. In mezzo a tutto questo la mia salute è buonissima. Eccole le mie nuove che le promisi col mio n(ume)ro precedente. Ismail resosi per capitolazione. Le altre minori fortezze seguiranno ben presto l’ esempio datto dalla maggiore. Le rattifiche dalla Svezia arrivate... Vuoisi non lontana la paco colla Porta. Aspetto numeri più recenti. Intanto mando i soliti saluti, ed abbraciam(e)nti a tutti quanti. Imploro il soccorso della paterna e materna benedizione.
Il figlio Giovanni
Αρ. 40
Αγία Πετρούπολις, 5 / 17 Οκτωβρίου 1809
Εκ Βενετίας απεστάλη προς εμέ η υπ’ αριθ. 25 επιστολή υμών. Μολονότι παλαιοτέρα των ήδη ληφθεισών υπήρξεν δι’ εμέ πολύ ευχάριστος. Επωφελούμαι μιας ευκαιρίας μέσω Παρισίων. Ειδοποιήθην περί τούτου προ ολίγου και κατ’ ακολουθίαν είναι ανάγκη δι’ ολίγων λέξεων να συντάξω την αλληλογραφίαν μου όλην. Η Α.Ε. ο Υπουργός ηυδόκησεν όπως συνδιαλεχθή επί μακρόν μετ’ εμού εις ιδιαιτέραν ακρόασιν. Προσεκλήθην. Ωμιλήσας περί άλλων πραγμάτων, επωφελήθην της ευκαιρίας διά να ομιλήσω και περί εμού. Έδειξε συγκατανεύων. Έδωσεν υποσχέσεις. Και δεν θα παραλείψη όπως εκπληρώση αυτάς. Είμαι πολύ ευχαριστημένος. Μία εργασία μου, της οποίας η συντομία και η σαφήνεια ήσαν τα μοναδικά προτερήματα, επέσυρε την προσοχήν της Α.Ε. και την περιέργειαν του Μονάρχη. Έσχον κολακευτικάς μαρτυρίας της προς εμέ ευαρεσκείας... Αναμένων πάντοτε και επιθυμών εν τω μεταξύ όπως μη χάνω τον καιρόν μου, ασχολούμαι επί του παρόντος ακαταπαύστως και επί ετέρου θέματος, το οποίον φαίνεται ενδιαφέρον και περί του οποίου αλήθειαί τινες λεγόμεναι συντόμως, δεν ήθελον δυσαρεστήση... Ουχ ήττον η εργασία αύτη δεν γίνεται ένεκα ιδιοτροπίας ή ένεκα
p. 50
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/51.gif&w=550&h=800
φιλολογικής τίνος ματαιοδοξίας. Αιτιολογηθείσα παρ’ εμού... αναγνωρισθείσης της σπουδαιότητος αυτής, ανετέθη εις εμέ. Εν μέσω όλων αυτών η υγεία μου είναι πολύ καλή. Ιδού λοιπόν αι ειδήσεις μου, τας οποίας υπεσχέθην προς υμάς διά της προηγουμένης μου επιστολής. Το Ισμαήλιον κατελήφθη διά συνθήκης. Τα άλλα μικρότερα φρούρια θα ακολουθήσουν ταχέως το παράδειγμα, το δοθέν υπό του μεγαλυτέρου. Αι επικυρώσεις της συνθήκης αφίχθησαν εκ Σουηδίας... Θεωρείται όχι μακράν η ειρήνη προς την Τουρκίαν. Αναμένω επιστολάς πλέον προσφάτους. Εν τω μεταξύ αποστέλλω τους συνήθεις χαιρετισμούς προς άπαντας. Επικαλούμαι την συνδρομήν της πατρικής και μητρικής ευλογίας.
Ο υιός Ιωάννης
20
No. 41
S(a)n(to) Peterbourgo, 20 Ottobre/1 Novembre 1809
Anco il n° 28 arrivato... Calogieropulo la consegnò a Naranzi. La situazione delle generali cose di costà mi afflige... Non posso sperarla presto ammigliorata. Ma non vi è ragione aliuna per supporla lunga molto; od irremediabile. Fu sempre oscuro l’ avenire; lo è vieppiù adesso... Ma viviamo in un’ epoca in cui i giorni sono anni; e gli anni secoli. S.E. il Ministro continua a riguardarmi con predilezione. Si degna dimostrarmi molta bontà oltrecchè nelle particolari udienze, in pieno circolo. Ciò che mi procura ogni domenica molti complimenti da tutto il gran mondo. Conosco la causa per cui la mia destinazione è aggiornata; ben lungo dall’ esserne afflitto, devo essere tranquillo e riconoscente. Se io stesso collocarmi volessi nell’ estero, bilanciere: molto sulla scelta del posto, e forse p(er) ora non mi muovere1 dal mio. Per troppa fretta non mi conviene mal cominciare; molto meno allontanarmi di più ancora dalla famiglia... Per tutte queste ragioni aspetto, spero, e non so perdere pacieri za. Incerto sempre intorno al tempo della mia dimora in questa capitale, il mio giornaliero dispendio soverchiava del doppio le mie risorse. Malgrado questa incertezza ho combinato la mia domestica economia col Metropolita Ignazio. Ho preso un’ appartamento nella casa ove esso abita. Viviamo assieme. La carozza a metà, ed ecco un risparmio p(er) me di 100 rubli al mese. Con tutto questo lo sbilancio persiste; ed appena col tenere residuo del mio fondo, che era presso di Viaro, e che esso mi remise a Venezia
p. 51
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/52.gif&w=550&h=800
tutto esaurendo, posso passare questo inverno senza far debiti.... Spero che la Providenza n(on) mi abandonerà p(er) la ventura stagione. La mia salute si conserva bene. L’ inverno n(on) mi disturba che moralmente... tuttavia la compagnia del Metropolita. I studj che facciamo in comune e qualche travaglio letterario, tutto ne diminuisce φ.1v l’ effetto1, e le noje./ Nuove vittorie in Turchia. Cavarna presa. Presto Silistria. Tutto annuncia dai brillanti successi... Arrivato corriere che porta la pace fra l’ Austria e la Francia. Notizia gratissima qui. Ne prendo parte por molte ragioni. Ma più di tutto per avere più frequenti e meno interotte le nuove della famiglia. Una Dama Finlandese di 95 anni, celebre divinatrice, volle giorni fa in casa di S.E. il Generale Sprenkporten, ove io mi trovavo, predirmi il mio avvenire facendo le carte, e consultando una tazza di caffè. So li vaticinj di questa vecchia si verificano, dirò che la fortuna non mi ha voltato le spalle. Ciò che mi sorprese, si è, che tra le cose dettemi, mi annunziò che in casa io avevo un malato. Dissi di no, percchè in fatto non avevo lasciato nessun malato. Rientro la notte e trovo il mio cameriere assalito di un forte parossismo di febbre. Questo articolo merita l’attenzione della s(ignor)a Teodora di cui mi ricordo i talenti nel tirrare allo carte. Orio è stato nominato Console generale nel Regno d’ Italia, col trattamento di 1200 rubli. Esso si stima felice... Dio pure Io feliciti2, che glielo auguro di cuore. Parte fra breve, almeno lo spera. Godo che Bonifacio sia sposo; che le figlie Dondi si sieno maritate. La prego dei più cordiali saluti a tutti quanti; nominate
Il fig(lio) Giovanni
[Στο περιθώριο, άνω και αριστερά διάφορες σημειώσεις, πιθανώς από το χέρι του Α. Μ. Καποδίστρια· διαβάζω με επιφύλαξη]:
42 con Pap(adopo)li 44 con Gicca — 44... (δυσανάγνωστη λέξη) — 45. 46 ... (δυσανάγνωστη λέξη) 47 — 27 ... (2 δυσανάγνωστες λέξεις)
48
Posta
49
50
(2 δυσανάγνωστες λέξεις)
1. αντί difetto
2. πιθανή ανάγνωση
p. 52
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/53.gif&w=550&h=800
Αρ. 41
Αγία Πετρούπολις, 20 Οκτωβρίου / 1 Νοεμβρίου 1809
Αφίχθη και η υπ’ αριθ. 28 επιστολή υμών... Ο Καλογερόπουλος ενεχείρησεν αυτήν εις τον Ναράντζην. Η γενική κατάστασις των αυτόθι πραγμάτων θλίβει εμέ. Δεν δύναμαι να φαντασθώ αυτήν ταχέως βελτιουμένην. Αλλ’ ουδείς λόγος συντρέχει ώστε να υποθέσωμεν αυτήν χρονίζουσαν ή αθεράπευτον. Υπήρξεν πάντοτε αβέβαιον το μέλλον· περισσότερον επί του παρόντος. Όμως ζώμεν εις μίαν εποχήν καθ’ ην αι ημέραι είναι έτη· και τα έτη αιώνες. Η Α.Ε. ο Υπουργός εξακολουθεί να περιβάλη εμέ μετ’ εξαιρετικής στοργής. Ευδοκεί όπως επιδεικνύει προς εμέ μεγάλην καλωσύνην όχι μόνον κατά τας ιδιαιτέρας ακροάσεις αλλά και δημοσία· Τούτο μοι επιδαψιλεύει πολλάς φιλοφρονήσεις παρά της αριστοκρατίας εκάστην Κυριακήν. Γνωρίζω την αιτίαν ένεκα της οποίας καθυστέρησεν η τοποθέτησίς μου· μακράν του να είμαι στενοχωρημένος οφείλω να είμαι ήσυχος και ευγνώμων. Εάν εγώ ο ίδιος ήθελον τοποθετήση εαυτόν εις το εξωτερικόν θα εδίσταζον πολύ διά την εκλογήν της θέσεως και πιθανώς δεν ήθελον κινηθή επί του παρόντος εκ της θέσεώς μου. Δεν συνέφερεν εξ αιτίας μεγάλης σπουδής να κάμω κακήν αρχήν· πολύ ολιγώτερον να απομακρυνθώ έτι περαιτέρω της οικογενείας.. Εξ αιτίας λοιπόν πασών των αιτιών αυτών αναμένω, ελπίζω, και δεν χάνω την υπομονήν μου. Αβέβαιος πάντοτε τυγχάνων ως προς τον χρόνον παραμονής μου εις την πρωτεύουσαν αυτήν, εις τα ημερήσια έξοδά μου υπερέβαινα κατά το διπλούν τους πόρους μου. Παρ’ όλην την αβεβαιότητα αυτήν συνεδύασα την οικιακήν μου οικονομίαν προς αυτήν του Μητροπολίτου Ιγνατίου. Εγκατεστάθην εις έν δωμάτιον της οικίας, εν η ούτος διαμένει. Ζώμεν ομού. Την άμαξαν εξ ημισείας και ιδού μία εξοικονόμησις 10 ρουβλίων κατά μήνα. Παρ’ όλα αυτά το έλλειμμα παραμένει· και μόλις διά του υπολοίπου του αποταμιεύματος, το οποίον εφύλαττεν ο Βιάρος και το οποίον μοι ενεχείρησεν εν Βενετία, δύναμαι, εξαντλών καθ’ ολοκληρίαν τούτο, να διέλθω τον χειμώνα άνευ της συνάψεως χρέους... Ελπίζω ότι η Θεία Πρόνοια δεν θα εγκαταλείψη εμέ κατά την προσεχή περίοδον. Η υγεία μου διατηρείται καλή. Ο χειμών δεν ενοχλεί εμέ παρά μόνον ηθικώς... παρά την συντροφίαν του Μητροπολίτου. Αι μελέται, τας οποίας από κοινού πράττομεν και κάποια φιλολογική εργασία φ. 1v πάντα ταύτα ελαττώνουν τα μειονεκτήματα και την ανίαν. / Νέαι νίκαι, εις την Τουρκίαν. Η Καβάρνα κατελήφθη. Ταχέως και η Σιλίστρια. Τα πάντα προαναγγέλλουν λαμπράς επιτυχίας... Αφίχθη ταχυδρόμος κομίζων την συνθήκην ειρήνης μεταξύ Αυστρίας και Γαλλίας. Είδησις τα μάλα ευχάριστός. Συμμερίζομαι την χαράν αυτήν διά πολλούς λόγους. Και περισσότερον διότι θα έχω συχνοτέρας και ολιγότερον διακεκομμένας τας ειδήσεις της οικογενείας. Γυνή τις Φινλανδή, 95 ετών, διάσημος μάντις, ηθέλησε πρό
p. 53
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/54.gif&w=550&h=800
τινων ημερών εν τη οικία του Στρατηγού Σπρεκπόρτεν, ένθα εγώ ηυρισκόμην, όπως προμαντεύση το μέλλον μου ρίπτουσα τα χαρτιά και συμβουλευομένη το φλιτσάνι του καφέ. Εάν αι προφητείαι της γραίας επαληθεύσουν δύναμαι να ειπώ ότι η τύχη δεν μου έστρεψεν τα νώτα. Εκείνο όπερ με εξέπληξεν ήτο ότι μεταξύ των πραγμάτων, άτινα μοι είπεν, ήτο ότι μου ανήγγειλεν ότι εν τη οικία μου είχον ένα ασθενή. Είπον όχι, διότι όντως δεν είχον αφήσει ουδένα ασθενή. Επιστρέφω την νύκτα και ευρίσκω τον υπηρέτη μου προσβληθέντα υφ’ ενός ισχυρού παροξυσμού πυρετού. Το γεγονός τούτο αξίζει την προσοχήν της κυρίας Θεοδώρας, της οποίας ενθυμούμαι την ικανότητα να ρίχνη τα χαρτιά. Ο Όριο ωνομάσθη Γενικός Πρόξενος διά το Βασίλειον της Ιταλίας μετ’ αποδοχών 1200 ρουβλίων... Ούτος θεωρεί εαυτόν ευτυχή... Ο Θεός ωσαύτως ας προστατεύση αυτόν, όπερ εύχομαι αυτώ από καρδίας. Αναχωρεί εντός ολίγων ημερών, τουλάχιστον ελπίζει τούτο. Χαίρομαι διά τον γάμον του Μπονιφάτσιο καθώς και διά τους γάμους των θυγατέρων Dondi. Παρακαλώ υμάς όπως μεταφέρητε τους πλέον εγκαρδίους χαιρετισμούς προς άπαντας· υπενθυμίσατέ με εις τους θείους και θείας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς. Επικαλούμαι την πατρικήν και μητρικήν ευλογίαν.
Φθάνει η εορτή του αγίου Μαρτίνου και αγίου Δημητρίου. Γευματίζοντες μετά του Επισκόπου εσκέφθημεν όπως διοργανώσωμεν οικογενειακήν τινα εορτήν... Αλλ’ όμως δεν υπάρχει οίνος... Και ευρισκόμεθα, εν παθητικώ ρουβλίων. Ανεβάλαμεν αυτήν διά καλυτέρας εποχάς. Κατ’ αυτόν τον τρόπον, με σχέδια, διέρχεται ο καιρός.
Ο υιός Ιωάννης
42 διά του Παπαδόπολι — 44 διά του Γκίκα — 44 (δυσανάγνωστη λέξη) ,
45, 46 (δυσανάγνωστη λέξη) , 47—27 (δυσανάγνωστες λέξεις).
48 ταχυδρομείο
49
50
(2 δυσανάγνωστες λέξεις).
21
No. 42
S(anto) Peterbourgo, 3/15 Novembre 1809
Dopo il numero 28, accusato col mio precedente sono senza alcuna sua nuova. Manco eziandio di quelle d’Italia. Naranzi è diligente. Non so
p. 54
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/55.gif&w=550&h=800
come conciliare la sua diligenza, con questa privazione. La pace Austriaca aprirà una strada più breve, e delle occasioni, le quali potranno compensarmi in più maniere. Abbiamo notizie brillanti dei progressi nostri in Turchia. Tutto questo fa riposare, con buone speranze le menti che cercano riposo reale. Le ho detto ancora, che molto circostanze lo promettono. Non oserei pertanto determinarne l’ epoca. Sono sempre contento della mia salute; della maniera con cui sono trattati e del profitto a cui metto il tempo; od il denaro che spendo vivendo in questa capitale. Vi è però una osservazione che n(on) può isfug(g)ire1 a chi sa calcolare: cioè che dall’ una il tempo, ed il denaro so no va, e che dall’ altra i vantaggi sono promessi. Il presente è positivo, il futuro è possibile. Tuttavia n(on) è poco il poter bene sperare. Ho scritto a Viaro, e gli scrivo oggi pure, che mi abbisogna una sua lettera, la quale serva di testimonianza a que fatti che possono molto giovare allo2 sviluppo delle cose mie... Può meglio giovare, che questa lettera sia da lei scritta... brevissima, efficace, vera. Il Metropolita Ignazio è disegnato per una dello due diocesi in Moldavia o Valachia ed avrà pure una pensione... Non ci è nota per anco la somma. Se esso si risolve di passare in tanto a vivere più economicam(ent)e vicino alla sua futura diocesi, io torno ad essere molto inbarazzato nelle mie misure di economia domestica. Vedremo. All’arrivo della presente Benackj deve essere in sulle mosso p(er) partire. Pure gli scrivo due parole. Saluto tutti quanti. Abbracio f(rate)llj e sorelle, nipoti; cognati. Baccio le mani alli zij e zie. Imploro la materna e paterna benedizione.
Il figlio Giovanni
[στο περιθώριο, άνω, με το χέρι, πιθανώς, του Α. Μ. Καποδίστρια] :
No 39 est misible 24 Gen(ai)ο
Αρ. 42
Αγία Πετρούπολις, 3 / 15 Νοεμβρίου 1809
Μετά την άφιξιν της υπ’ αριθ. 28 επιστολής υμών, γνωστοποιηθείσης δια της προηγούμενης ημετέρας διατελώ άνευ ουδεμίας ειδήσεως υμών. Στερούμαι ωσαύτως και εκείνων εξ Ιταλίας. Ο Ναράντζης είναι ευφυής. Δεν
1. αντί sfuggire
2. ορθότ. sullo
p. 55
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/56.gif&w=550&h=800
γνωρίζω κατά ποιον τρόπον να συμβιβάσω την ευφυΐαν του προς την στέρησιν ταύτην. Η ειρήνη της Αυστρίας θα ανοίξη μίαν περισσότερον σύντομον οδόν και θα προσφέρη ευκαιρίας, αίτινες θα δυνηθώσιν όπως αποζημιώσουν εμέ κατά πολλούς τρόπους. Έχομεν λαμπράς ειδήσεις περί των ημετέρων προόδων εν Τουρκία. Πάντα ταύτα, διά των καλών ελπιδων των, συντελούν εις την ηρεμίαν του νου, όστις επιζητεί την αληθινή ηρεμίαν. Σας ανέφερον προσέτι ότι πολλαί περιστάσεις υπόσχονται τούτο. Δεν αποτολμώ εν τούτοις να καθορίσω την εποχήν. Είμαι πάντοτε ευχαριστημένος διά την υγείαν μου· διά τον τρόπον δι’ ου συμπεριφέρονται προς εμέ· διά την επωφελή διάθεσιν του χρόνου μου και των χρημάτων, άτινα εγώ εξοδεύω διαβιών εις την πρωτεύουσαν αυτήν. Υπάρχει όμως μία παρατήρησις, ήτις είναι αδύνατον να διαφύγη της προσοχής εκείνου όστις γνωρίζει να υπολογίζη: δηλαδή ότι ο χρόνος παρέρχεται αφ’ ενός και τα χρήματα αναλίσκονται, και ότι αφ’ ετέρου τα πλεονεκτήματα είναι υποσχέσεις. Το παρόν είναι θετικόν, το μέλλον είναι δυνατόν. Μολοντούτον δεν είναι ασήμαντον ότι δύναμαι όπως ευελπιστώ. Έγραψα εις τον Βιάριον και του γράφω πάλιν σήμερον, ότι έχω ανάγκην μιας επιστολής, ήτις θα μοι χρησιμεύση ως μαρτυρία δι’ εκείνας τας ενεργείας, αίτινες δύνανται να ωφελήσουν τα μάλα εις την πρόοδον των υποθέσεών μου... Δύναται να ωφελήση περισσότερον αν αυτή η επιστολή γραφή υφ’ υμών... συντομωτάτη, αποτελεσματική, αληθής. Ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος προορίζεται διά μία εκ των δύο επισκοπών εις την Μολδαυΐαν ή την Βλαχίαν. Και θα λάβη ωσαύτως μίαν αντιμισθίαν... Δεν είναι γνωστόν εισέτι το ποσόν. Εάν ούτος αποφασίση εν τω μεταξύ όπως μεταβή διά να ζήση κατά πλέον οικονομικόν τρόπον πλησίον εις την μέλλουσαν επισκοπήν του, εγώ επανέρχομαι εις στενοχωρίαν ως προς τα μέτρα της οικιακής μου οικονομίας. Θα ίδωμεν. Κατά την άφιξιν της παρούσης ο Μπενάκης θα ετοιμάζηται διά να αναχωρήση. Γράφω και προς αυτόν δύο λέξεις. Χαιρετώ άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανεψιούς και ανδραδέλφους. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Επικαλούμαι την μητρικήν και πατρικήν ευλογίαν.
Ο υιός Ιωάννης
No 39 απεστάλη την 24ην Ιανουαρίου.
22
No 43
S(ain)t Petersbourg, 1/12 Xmbre 1809
Il numero 34 mi fu doppiamente grato. Annuncia l’ arrivo costà di quattro miei numeri, e porta non antiche notizie della famiglia. Per
p. 56
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/57.gif&w=550&h=800
essere pienamente contento vorrei sentire Vittorio ristabilito. Gli scrivo oggi lungamente e spero di giovarlo. Non dubitai della di lei approvazione intorno al sistema che mi sono imposto nella carriera civile. Pure il trovarla ripetuta nella di lei lettera mi fa sommo piacere. Ciò che si ama altamente non ò mai abbastanza ripetuto. Le feste date per solennizzare la pace colla Svezia e coll’ Austria mi procurarano più volte l’ onore di ammirare da vicino la famiglia Imperiale. S.E. il Cancelliere C(onte) Romanzoff diede un ballo magnifico in cui intervienne la Corte e tutto quello che [...]1 di più grande e di più brillante a Pietroburgo. Per una predilezione graziosissima fui invitato. S.M.I.(mperiale) degnò rimarcarmi. Non ho in nessuna circostanza, nò veduto, nò imparato ad un tempo cose più interessanti... Perdo il mio Vescovo. Esso fra pochi giorni parte per la Valachia, ove è, prescelto p(er) occupare quella diocesi. S.M. gli inviò un magnifico manteau Episcopale; e spero che presto avrà delle altre decora(zio)ni. Gli fu assegnato la pensione di 3 ο ο ο rubli. Questo avenimento pel quale prendo un vivo interesse, disordina tutte le mie misure economiche, delle quali le scrissi nello mie precedenti. Ripetto ciò che scrissi a lei colla mia precedente. Che mi sarà sommamente utile una di lei lettera nei termini annunciati in altra mia scritta a Viaro, di cui mando oggi una replicata. Nulla di nuovo sul conto mio. Sempre le stesse promesse; e le aparenze non equivoche delle migliori disposizioni a mio riguardo... Pacienza e tempo. Come perderla? Come divorarla?
Con due parole ella mi spiega la di lei volontà intorno all’articolo Matrimonio. Molte proposizioni mi furono fatti qui. E persino Naranzi da Venezia mi flagella per una sua sposa... Ho i miei p(rinci)pj e sono fermo. La carriera a cui sono iniziato non può condurmi presto in seno alla famiglia. Maritato fuori del suo seno farò un’ altra famiglia. Oggi φ.1v non posso viver solo... Come lo potrò in compagnia? Lo potrò/ avendo una destinazione. Ma in tal caso la destinazione diviene una necessità, un dovere insospendibile. Ciò che pesarebbe troppo sulle mie spalle. In fronte a questo ragionam(en)to ho rinunciato e rinuncier
1. δυσανάγνωστη λ.
p. 57
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/58.gif&w=550&h=800
essa ha diritto di aspirare. Osarò pronunziare il mio voto anco p(er) quale dei f(rate)llj. Scielgo Agostino, semprecche Viaro n(on) voglia.
La prego di ricordarmi a tutti; alli zij, e zie agli amici, agli altri parenti ed ai buoni domestici, Pietro barbiere, Cristodulo ec. ec. Abbracio f(rate)llj e sorelle; cognati, nipoti. La Stella n(on) farebbe male di dare a Benackj il Nane, affincchè sotto la sopraveglianza2 di Naranzi, abbia la sua educaz(io)ne il ragazzo in qualche ottimo Collegio di Italia. Imploro la benedizione materna e paterna.
Il figlio Giovanni
Αρ. 43
Αγία Πετρούπολις, 1/12 Δεκεμβρίου 1809
Η υπ’ αριθμόν 34 επιστολή υμών υπήρξεν δι’ εμέ ευχάριστος δύο φοράς. Αναγγέλλει την άφιξιν αυτόθι τεσσάρων επιστολών μου, και φέρει εις εμέ ειδήσεις της οικογενείας ουχί παλαιάς. Διά να είμαι πλήρως ευχαριστημένος θα επεθύμουν να πληροφορηθώ Οτι ο Βίκτωρ απεθεραπεύθη. Σήμερον γράφω προς αυτόν διεξοδικώς και ελπίζω ότι θα ενισχύσω αυτόν. Δεν αμφέβαλον περί της υμετέρας επιδοκιμασίας σχετικώς προς την μέθοδον, την οποίαν επέβαλα εις την δημόσιον σταδιοδρομίαν μου. Το γεγονός βεβαίως της υμετέρας εγγράφου επιδοκιμασίας προξενεί εις εμέ μεγίστην ευχαρίστησιν. Εκείνο, το οποίον αγαπώμεν απείρως, δεν κουράζει ημάς πολλάκις επαναλαμβανόμενον. Αι εορταί, αίτινες έλαβον χώραν προς πανηγυρισμόν της ειρήνης μετά της Σουηδίας και της Αυστρίας, μοι παρέσχον πολλάκις την τιμήν όπως θαυμάσω εκ του πλησίον την Αυτοκρατορικήν οικογένειαν. Η Α.Ε. ο Καγκελλάριος Κόμης κύριος Ρομαντζώφ έδωσεν λαμπρόν χορόν, εις τον οποίον παρευρέθη η Αυλή και η πλέον υψηλή και λαμπρά κοινωνία της Πετρουπόλέως. Χάρις εις μίαν φιλοφρονεστάτην χειρονομίαν προσεκλήθην. Η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ ηυδόκησεν να με προσέξη. Εν ουδεμιά περιπτώσει δεν είδα και ουδέποτε έμαθα συγχρόνως τόσον ενδιαφέροντα πράγματα... Χάνω τον επίσκοπόν μου. Ούτος αναχωρεί εντός ολίγων ημερών διά την Βλαχίαν, της οποίας την επισκοπήν επελέγη να καταλάβη. Η Α.Μ. απέστειλεν προς αυτόν έναν εξαίσιον επισκοπικόν μανδύα· και ελπίζω ότι συντόμως θα λάβη και άλλας διακρίσεις. Απενεμήθησαν εις αυτόν αποδοχαί εκ 3000 ρουβλίων. Το γεγονός τούτο διά το οποίον επιδεικνύω ζωηρόν ενδιαφέρον διαταράσσει πάντα τα ημέτερα οικονομικά μέτρα, περί ων ωμίλησα
2. αντί sorveglianza
p. 58
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/59.gif&w=550&h=800
προς υμάς εις τας προηγηθείσας επιστολάς μου. Επαναλαμβάνω εκείνο, όπερ έγραψα προς υμάς διά της προηγουμένης μου επιστολής. Ότι θα είναι τα μάλα επωφελής δι’ εμέ μία επιστολή υμών συμφώνως προς τους ήδη ανακοινωθέντας προς υμάς όρους δι’ ετέρας τινός επιστολής προς τον Βιάρον, της οποίας σήμερον αποστέλλω υμίν αντίγραφον. Ουδέν νεώτερον ως προς τας ιδικάς μου υποθέσεις. Πάντοτε αι αυταί υποσχέσεις και αι μη αβέβαιοι ενδείξεις των προς εμέ καλλιτέρων διαθέσεων... Υπομονή και χρόνος. Πώς να απολέσω αυτήν; και πώς να εξαντλήσω τούτον;
Δι’ ολίγων λέξεων υμείς ανακοινώσατε προς εμέ την θέλησιν υμών ως προς την υπόθεσιν γάμος. Πολλαί προτάσεις μου εγένοντο ενταύθα. Και αυτός ακόμη ο Ναράντζης από την Βενετίαν με μαστιγώνει διά μίαν νύμφην... Έχω τας ιδικάς μου αρχάς και παραμένω σταθερός επί τούτων. Η σταδιοδρομία, την οποίαν ήρχισα δεν δύναται να οδηγήση εμέ ταχέως εις τους κόλπους της οικογενείας. Νυμφευθείς εκτός των κόλπων αυτής ήθελον δημιουργήση μίαν άλλην οικογένειαν. Σήμερον μόνος μου δεν δύναμαι να ζήσω. φ.1ν Πώς θα ηδυνάμην μετά συντροφίας; Θα κατορθώσω τούτο / όταν επιτύχω μίαν τοποθέτησιν. Αλλ’ εν τοιαύτη περιπτώσει η τοποθέτησις καθίσταται μία ανάγκη, είς δεσμός, έν απαράβατον καθήκον. Τούτο θα εβάρυνεν πολύ επί των ώμων μου. Συμφώνως προς τον υπολογισμόν αυτόν ηρνήθην και θα αρνηθώ τας πλέον λαμπράς τύχας, εάν λαμπρά τύχη δύναται να ονομασθή εκείνη, ήτις προέρχεται εξ ενός ανίσου κατά την περιουσίαν γάμου. Εξ άλλου εν μέσω τοσούτου σκότους, φαίνεται ότι, δεν δύναται τις μετά μεγάλης βεβαιότητος όπως επιλέξη την θέσιν αυτού εν τω ηθικώ κόσμω, να εγκατασταθή εντός αυτού και να έχη την λογικήν βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να μετανοήση ταχέως. Συμπεραίνω ότι το να κερδίση τις χρόνον δύναται να ωφελήση. Εάν εν τω μεταξύ παρουσιασθή κάποια καλή ευκαιρία αυτόθι, επιθυμώ διακαώς και ενώνω θερμάς τας ευχάς μου, όπως είς των αδελφών μου νυμφευθή και προσφέρη ούτως εις τα γηρατεία των γονέων την ευχαρίστησιν εκείνην, εις την οποίαν έχουν το δικαίωμα εκείνοι όπως αποβλέπωσιν. Θα τολμήσω να αναφέρω εισέτι διά ποίον εκ των δύο αδελφών μου είναι αι ευχαί μου· επιλέγω τον Αυγουστίνον εφ’ όσον ο Βιάρος δεν επιθυμεί τούτο.
Παρακαλώ υμάς όπως με υπενθυμίσετε προς άπαντας, προς τους θείους, τας θείας· προς τους φίλους και τους λοιπούς συγγενείς και προς τους καλούς υπηρέτας, Πέτρον τον κουρέα, Χριστόδουλον κτλ. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Η Στέλλα δεν θα έπραττεν κακά να δώση τον Νάνε εις τον Μπενάκην, ίνα υπό την επίβλεψιν του Ναράντζη λάβη ο νέος την εκπαίδευσίν του εις ένα άριστον κολλέγιον της Ιταλίας. Επικαλούμαι την πατρικήν και μητρικήν ευλογίαν.
Ο υιός Ιωάννης
p. 59
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/60.gif&w=550&h=800
23
No 45
S(anto) Pietroburgo, 4/16 Gennajo 1810
Le scrivo per la via d’ Italia, sebbene senza grande speranza, che la mia lettera possa presto arrivare al suo destino. Le ho scritto jeri per la via di Constantinopoli. Ho accusato il ricevimento del numero 35. Se per una via sopranaturale potessi scriverle lo farei a qualunque prezzo. Ma conviene rassegnarsi alla volontà Divina che mette dei limiti insormontabili ai nostri mezzi. Non li mette per altro ai sentimenti, ed j miei per la famiglia, e per la patria sono cresciuti a proporzione della distanza che ci divide, e delle angustie, che ci premono. Mi comprendo nel numero dei pacienti; percchè tra i mali della vita quelli che derivano dallo spirito sono i più grandi.
La Sua lettera dei 29 Ottobre mi ha calmato alquanto. Non cesso p(er) altro di aspettare con ansietà nuove della famiglia, e quelle particolarmente della S(ignor)a madre. Ho avuto giorni fa l’onore di una udienza particolare da S.E. il Cancelliere del Impero C(onte) Romanzoff. Ebbe la bontà di rendermi questo onore a più titoli prezioso. Sono sempre più assicurato, che so p(er) ora non ho la promessami collocazione nell’ estero; questo dovesi attribuire ad alcuni ragioni, che ben lungi dal farmi inquieto sul mio destino, devono anzi rassicurarmi della benevolenza con cui sono qui riguardato.
Non parliamo di freddo, di inverno; di vita in questo grandis(si)mo paese. È ormai tempo di essere annojato di ripetere ciò che annoja. Mi occupo soltanto piacevolm(ent)e molte ore del giorno nel mio gabinetto. Questo solo mi ricrea. Il mio travaglio è gradito, e tanto basta percchè il piacere di stare al tavolino, non si riduca a sola vanità letteraria.
φ.1v / Non rispondo a Vittorio. Se egli sapesse pertanto quanto piacere mi abbiano fatto i suoi caratteri, sono certo che mi scriverebbe più spesso e mi darebbe le nuove del suo perfetto ristabilimento... Quanto mi pesa l’ incertezza !
Il nostro amico Metropolita Ignazio, parte fra alcuni giorni p(er) la sua metropoli della Valachia, ove fu destinato. Ebbe gran fortuna, che l’ occasione p(er) lui fosse e pronta; e favorevole. Lo merita per le eminenti virtù che lo distinguino, e pel bene che farà a quanti potrà. Agostino lo dica al D(otto)r Mavromati e ricevano lutti le sue benedizioni. Ho vissuto p(er) tutto questo tempo in sua compagnia. Mi ha colmato di bontà. Ed ho imparato più particol(arment)e a stimarlo^ La sua partenza mi farà piangere. Spero presto di essere compensato dall’arrivo di Benackj.
p. 60
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/61.gif&w=550&h=800
La prego dei soliti saluti a tutti gli amici e parenti. Abbraccio f(rate)llj, sorelle, cognati e nipoti. Mi raccomando alla pietà sacra del nostro^sacromonaco Simeone. Imploro la benediz(io)ne de miei genitori. Palpito aspettando le loro nuove, e quelle di tutti...
Il figlio Suo Giovanni
Αρ. 45
Αγία Πετρούπολις, 4/16 Ιανουαρίου 1810
Σας γράφω διά της οδού της Ιταλίας, μολονότι δεν υπάρχουν πολλαί ελπίδες ότι η επιστολή μου δύναται να φθάση ταχέως εις τον προορισμόν της. Σας έγραψα εχθές διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως. Έκαμα γνωστήν προς υμάς την λήψιν της υπ’ αριθ. 35 επιστολής υμών. Εάν ηδυνάμην να γράφω προς υμάς μέσω υπερφυσικής τίνος οδού, ήθελον πράξη τούτο έναντι οιουδήποτε ανταλλάγματος. Πρέπει όμως να υποτασσώμεθα ενώπιον της Θείας Βουλήσεως, ήτις θέτει ανυπέρβλητα όρια εις τας δυνατότητας ημών. Εκ παραλλήλου όμως δεν παρεμβάλλει όρια εις τα συναισθήματα και τα ιδικά μου διά την οικογένειαν και διά την πατρίδα ηυξήθησαν αναλόγως προς την απόστασιν, ήτις μας διαιρεί και τας στενοχώριας, αίτινες καταπιέζουν ημάς. Συμπεριλαμβάνομαι εις τον αριθμόν των πασχόντων, καθ’ όσον εκ των κακών, τα έχοντα την αιτίαν εις το πνεύμα είναι τα μεγαλύτερα.
Η επιστολή υμών της 29 Οκτωβρίου αρκούντως με καθησύχασεν. Δεν παύω εν τούτοις να περιμένω μετ’ αγωνίας ειδήσεις της οικογενείας και ιδιαιτέρως εκείνας περί της σεβαστής μητρός. Προ ολίγων ημερών έσχον την τιμήν ιδιαιτέρας τινός ακροάσεως υπό της Α.Ε. του Καγκελλαρίου της Αυτοκρατορίας, Κόμητος Ρομαντζώφ. Έσχεν την καλωσύνην να μοι αποδώση αυτήν, την διά πολλούς λόγους εξαιρετικήν τιμήν. Είμαι ολοέν και περισσότερον βέβαιος ότι, εάν δεν εξεπληρώθη μέχρι της ώρας ταύτης η υπόσχεσις περί της τοποθετήσεώς μου εν τω εξωτερικώ, οφείλομεν να αποδώσωμεν τούτο εις αιτίας τινάς, αίτινες μακράν του εμβάλλειν εμέ εις ανησυχίας, πρέπει μάλλον να διαβεβαιούν εμέ περί της ευμενείας, δι’ ης περιβάλλομαι.
Ας μην ομιλώμεν περί του ψύχους, του χειμώνος, της ζωής εις αυτήν την απέραντον χώραν. Από μακρού ήδη χρόνου ανιώμαι επαναλαμβάνων, εκείνο, όπερ προκαλεί ανίαν. Εργάζομαι εν τω μεταξύ μετ’ ευχαριστήσεως επί πολλάς ώρας της ημέρας εν τω γραφείω μου. Τούτο μόνον αναπαύει εμέ. Η εργασία μου γίνεται αποδεκτή και τούτο είναι αρκετόν, ίνα μη η ευχαρί-
p. 61
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/62.gif&w=550&h=800
στησις του παραμένειν εις το γραφείον καταντά μόνον φιλολογική ματαιοδοξία.
φ.1v / Δεν απαντώ εις τον Βίκτωρα. Εάν αυτός εγνώριζεν οπόσην χαράν μοι επροξένησαν αι επιστολαί του, είμαι βέβαιος ότι θα έγραφεν προς εμέ συχνώτερον και θα μοι ανέφερεν τας ειδήσεις της τελείας αναρρώσεώς του... Πόσον βαρύνει επ’ εμού η αβεβαιότης!
Ο φίλος ημών Μητροπολίτης Ιγνάτιος αναχωρεί εντός ολίγων ημερών διά την εν Βλαχία Μητρόπολίν του, δι’ ην προορίζεται. Έσχεν την μεγάλην τύχην να υπάρχη δι’ αυτόν ευκαιρία άμεσος και ευνοϊκή. Είναι άξιος αυτής και διά τας εξόχους αρετάς, αίτινες διακρίνουσιν αυτόν και διά το καλόν, όπερ θα προσφέρη εις όσους δύναται. Ο Αυγουστίνος ας ανακοινώση τούτο εις τον Δόκτορα Μαυρομάτην. Και ας έχουσιν πάντες την ευλογίαν αυτού. Έζησα μετ’ αυτού καθ’ όλον τον χρόνον τούτον. Επέδειξεν προς εμέ μεγάλην καλωσύνην και εγώ έμαθα να εκτιμώ αυτόν έτι περισσότερον. Η αναχώρησις αυτού θα με κάμη να κλαύσω. Ελπίζω ότι ταχέως θα ανακουφισθώ διά της αφίξεως του Μπενάκη.
Παρακαλώ υμάς διά τους συνήθεις χαιρετισμούς προς πάντας τους φίλους και συγγενείς. Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Εμπιστεύομαι εαυτόν εις την ιεράν ευσέβειαν του ιερομονάχου ημών Συμεώνος. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου. Αναμένω μετ’ αγωνίας τας ειδήσεις αυτών, ως και εκείνας πάντων...
Ο σος υιός Ιωάννης
24
No 47
S(ant)o Petersbourgo, 10/22 Febrajo 1810
Dopo un lungo aspettar finalmente ho ricevuto le lettere di Viaro del mese di Novembre, ed una Sua più antica, il n(ume)ro 35. La buona salute della famiglia, e la speranza in cui essa era di non soffrire maggiori angustie, hanno calmatomi pure. Non cessarò di far voti affinchè questa speranza sia p(er) essere verificata. Scrivo nello stesso giorno in cui parte il Metropolita p(er) la sua diocesi. Parte colmato di beneficenze. Il f(rate)llo ebbe il rango di Consigliere di Corte ed il segretario quello di Consigliere Onorario colla pensione di 5 ο ο rubli. Prendendo un vivo interesse a tutto quello che può riguardare questo rispettabile amico, n(on) posso non di meno n(on) essere sconcertato dalla sua partenza. Perdo compagnia, occupazioni communi; convivenza; e tutte le misure economiche che avevo conciliato. Pure bisogna avere pacienza.
p. 62
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/63.gif&w=550&h=800
Io sono sempre qui immobile. Le ho accennato colle mie precedenti i motivi di un tanto ritardo per la mia collocazione. Questi motivi sono sempre li stessi. Non posso che essere riconoscente verso S.E. il Cancelliere. Mi accorda la sua benevolenza ed i suoi ordini. Travaglio. E pare molto contento dell’ opera mia. Ho spesso l’ onore di vederlo particolarmente. E tutte le volte ha la bontà di ripettermi le costanti sue disposizioni a mio favore. Ma bisogna aspettare. Aspetto, ed aspetterò a piede fermo la lettera che le ho dimandato replicata(ment)e col mio n(ume)ro 46. Allora colli schiarimenti che le circostanze potranno darmi prenderò un partito. Se l’anno passato una miserabile vettura a due cavalli costava 150 rubli, quest’anno essa costa 200. Dovrò abandonarla; anelerò1 a piedi, e qualche giorno alla settimana prenderò la vettura p(er) andare in quelle case ove n(on) si può presentarsi altrimenti. Queste misure renderanno più nojoso il sog(g)iorno di φ. 1v Pietroburgo, e mi pesarà molto ma / non è mia intenzione di far debiti, e non poterli pagare. Sono determirnato di soffrire delle privazioni.
Mocenigo, Taticheff, Italinsky, e tutti quegli altri ex impiegati che si trovano in Italia, ed altrove, sono richiamati. Avrò presto un’ altra colonia di conoscenze. Quella che aspetto con più di impacienza si è Benacky. Non gli scrivo percchè lo credo partito. Ma se n(on) lo fosse; ella gli dica che lo consiglio di incaminarsi il più presto possibile, e di non perdere molto tempo nel suo viaggio. La sua diligenza gli sarà molto fruttuosa. La presente le verrà per la via di Constantinopoli. Spero che ella n(on) negligerà un tal mezzo p(er) farmi avere le sue nuove.
Abbraccio f(rato)llj, e sore(le; nipoti; cognati; baccio le mani ai zij, c zie; molti saluti a tutti gli amici, ed a quanti vogliono ricordarsi di me. Imploro la benedizione dei miei genitori.
Il figlio Giovanni
Αρ. 4.7
Αγία Πετρούπολις, 10 / 22 Φεβρουαρίου 1810
Μετά μακράν αναμονήν έλαβον επί τέλους τας επιστολάς του Βιάρου, του μηνός Νοεμβρίου, και μίαν παλαιοτέραν ιδικήν σας, την υπ’ αριθ. 35. Η καλή υγεία της οικογενείας και η εν αυτή υπάρχουσα ελπίς ότι δεν ήθελεν υποφέρη μεγαλυτέρας στενοχώριας, ανεκούφισαν βεβαίως εμέ. Δεν θα παύσω
1. Αντί andrò.
p. 63
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/64.gif&w=550&h=800
να εύχομαι όπως η προσδοκία αύτη πραγματοποιηθή. Γράφω την ιδίαν ημέραν, καθ’ ην αναχωρεί ο Μητροπολίτης διά την μητρόπολιν αυτού. Αναχωρεί πλήρης ευεργετημάτων. Ο αδελφός αυτού έτυχεν του βαθμού του Συμβούλου της Αυλής και ο γραμματεύς εκείνον του Επιτίμου Συμβούλου μετά της συντάξεως 500 ρουβλίων. Διατηρώ ζωηρόν ενδιαφέρον διά παν ό,τι αφορά εις τον αξιότιμον αυτόν φίλον, δεν δύναμαι όμως να μη θορυβούμαι διά την αναχώρησιν αυτού. Χάνω συντροφίαν, κοινάς ενασχολήσεις, συμβίωσιν και πάντα τα οικονομικά μέτρα, άτινα είχον συνδυάσει μετ’ αυτού. Οφείλομεν βεβαίως να έχωμεν υπομονήν.
Παραμένω πάντοτε εδώ αδρανής. Σας ανέφερον διά των προηγουμένων μου επιστολών τας αιτίας της τοσαύτης καθυστερήσεως διά την τοποθέτησίν μου. Αι αιτίαι παραμένουν αι αυταί. Δεν δύναμαι παρά να είμαι ευγνώμων προς την Α.Ε. τον Καγκελλάριον. Μοι παρέχει την ευμένειαν και τας εντολάς του. Εργάζομαι. Και φαίνεται πολύ ευχαριστημένος διά το έργον μου. Έχω συχνάκις την τιμήν να συναντώ αυτόν κατ’ ιδίαν. Και κατά την διάρκειαν όλων αυτών των συναντήσεων έχει την καλωσύνην να επαναλαμβάνη προς εμέ τας απαρασαλεύτους διαθέσεις αυτού υπέρ εμού. Όμως οφείλω να περιμένω. Αναμένω και θα αναμένω επιμόνως την επιστολήν, την οποίαν εζήτησα παρ’ υμίν επανειλημμένως διά της υπ’ αριθ. 46 επιστολής μου. Εν συνεχεία συμφώνως προς τας εξελίξεις, τας οποίας αι περιστάσεις δύνανται να μοι παράσχουν θα δυνηθώ όπως αποφασίσω. Αν κατά το παρελθόν έτος εν άθλιον όχημα δύο ίππων εκόστιζεν 150 ρούβλια, κατά το τρέχον έτος το ίδιο κοστίζει 20. Οφείλω να εγκαταλείψω τούτο· θα μεταβαίνω πεζή και ημέραν τινά της εβδομάδος θα λαμβάνω την άμαξαν διά να μεταβαίνω εκεί, ένθα είναι αδύνατον να παρουσιασθώ κατ’ άλλον τρόπον. Τα μέτρα ταύτα θέλουν καταστήση πλέον οχληράν την εν Πετρουπόλει παραμονήν φ.1v και θα στενοχωρήσουν εμέ πολύ, όμως / δεν προυτίθεμαι να συνάψω δάνεια, τα οποία δεν θα δύναμαι να εξοφλήσω. Είμαι αποφασισμένος να υποστώ στερήσεις.
Ο Μοτσενίγος, ο Τατίτσεφ, ο Ιταλίνσκυ και πάντες οι πρώην υπάλληλοι, οίτινες ηυρίσκοντο εν Ιταλία και αλλαχού ανεκλήθησαν. Συντόμως θα σχηματίσω ετέραν τινά αποικίαν γνωριμιών. Εκείνον, ον αναμένω μετά της μεγίστης ανυπομονησίας είναι ο Μπενάκης. Δεν γράφω εις αυτόν, διότι θεωρώ αυτόν ήδη αναχωρήσαντα. Όμως αν τούτο δεν έγινε, υμείς αναγγείλατε εις αυτόν ότι τον συμβουλεύω να αναχωρήση το ταχύτερον και να μη χρονοτριβή πολύ κατά την διάρκειαν του ταξιδίου του. Η ευφυΐα του θα του αποβή πολύ επωφελής. Η παρούσα αφιχθήσεται υμίν διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως. Ελπίζω ότι υμείς δεν θα παραμελήσητε έν τοιούτον μέσον διά να μεταβιβάσητε προς εμέ τας ειδήσεις σας.
p. 64
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/65.gif&w=550&h=800
Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς· ανεψιούς και ανδραδέλφους· ασπάζομαι τας χείρας των θείων· πολλούς χαιρετισμούς προς όλους τους φίλους και προς όσους θέλουν να με ενθυμούνται. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
25
No 49
S(anto) Pietroburgo, 1/13 Marzo 1810
Mi è arrivato il n(ume)ro 37 segnato li 21 Xmbre/2 Gen(n)ajo. Sento col più vivo dolore la continuazione della malattia di Vittorio; ed ì risultati disagradevoli della medicatura1 che Basin fece alla mano della S(ignor)a madre. Quanto al primo non spero che nell’ amiglioramento possibile delle circostanze. La sua malattia è più morale che ficisa. Delle grandi scosse morali possono guarirlo. Il tempo e la pacienza tempra pure le molestie di una disorganizazione: questi due rimedj e l’ abitudine renderanno a poco a poco alla S(ignor)a madre l’uso della di lei mano. Quello che più di tutto mi afflige s i è la degradazione di forze che ella mi dice sentire in se stesso. Tutte le mie speranze si sono fondate sino ad’ ora sulla conoscenza che io ho della fermezza del di lei carattere' e della calma imperturbabile del di lei spirito. Se l’ un ο l’ altra si lascia soprafare ella proverà tutti i dispiaceri di una triste vecchiezza. Questa idea mi tormenta. Se per procurarle sollievo ella credesse utile la mia presenza in famiglia, ella n(on) ha che scrivermelo. Io volarò nel suo seno e stimarò pel più felice de miei giorni quello in cui saprò di contribuire al felice corso de suoi. Ella mi scrive di aspettare sollievo dalle mie lettere !... E quale pel momento? Non avendo a dolermi, ma anzi essendo altamente grato e riconoscente verso i miei superiori; avendo a mio favore l’ opinione, e le migliori intenzioni di chi può fare la mia fortuna sono costretto ad aspettarne l’ occasione, vivendo angustiato sotto molti rapporti. Le mie precedenti le hanno su di questo dato molti dettagli... Questa occasione per le circostanze generali n(on) può aprirsi per me, che quando avrà luogo la pace φ.1v Ottomana... Molti la vogliono n(on) lontana. / Dico per me; poicchè n(on) accolsi, e n(on) accoglierò per la vaghezza di un posto brillante; una situazione che mi costringa ad’ essere isolato da tutto quello
1. αντί medicazione
p. 65
http://62.217.127.123/~jkok/kapodistrias/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/home/jkok/public_html/kapodistrias/uploads/book_files/8/gif/66.gif&w=550&h=800
che esiste per me di più interessante, e che mi ponga nella dura neccessità di n(on) poter essere in alcun modo utile alla famiglia... Per dimorare fermo nei miei p(rinci)pj ho aspettato un anno senza molto soffrire. Posso aspettare soffrendo le angustie economiche sei mesi ancora. E poi vedremo. La precipitazione può tutto minare. Un falso passo, ne obliga a mille altri dei quali n(on) puossi calcolare lo conseguenze... Viviamo in un epoca in cui dei grandi avenimenti possono ingenerarne degli altri più grandi ancora. In mozzo a questi può trovarsi il bene ed il riposo. Ma non bisogna volersi a tutto costo, Ιo n(on) ho negletto, nè negligerò di travagliare p(er) rendermene meritevoli, e p(er) procurarli altrui.
Aspetto tutti i giorni con eguale impacienza le di lei lettere, e lo nuove di tutti, e di tutto. Le ho già scritto, che su di esse fondarò in gran parte la direz(io)ne che dovrò per dare alle cose mie.
I miei saluti a quanti si ricordano di ino. Abbraccio f(rate)llj, sorelle, cognati, e nipoti. I miei ossequj alla Mad(ame) di Polillà. Mi raccomando alle preci dell’ottimo sacromonaco Simeone. Saluto il Papà Andrea, e Mavromati, ed il D(otto)r Giallinà, e tutti quanti. Imploro la benedizione dei miei genitori.
Il Suo figlio Giovanni
Αρ. 49
Αγία Πετρούπολις, 1/13 Μαρτίου 1810
Έφθασεν εις εμέ η υπ’ αριθ. 37 επιστολή υμών της 21 Δεκεμβρίου / 2 Ιανουαρίου. Μετά της πλέον βαθείας θλίψεως πληροφορούμαι την παράτασιν της ασθενείας του Βίκτωρος και τα δυσάρεστα αποτελέσματα της θεραπείας, την οποίαν ο Ραζίν εφήρμοσεν εις την χείρα της σεβαστής μητρός. Όσον αφορά εις το πρώτον δεν ελπίζω ειμή εις την βελτίωσιν κατά τα δυνατόν των συνθηκών. Η ασθένειά του είναι περισσότερον ηθική παρά οργανική. Ισχυροί ψυχικοί κλονισμοί δύνανται όπως θεραπεύσωσιν αυτόν. Ο καιρός και η υπομονή καταπραΰνουν ωσαύτως και τας ενοχλήσεις οργανικής τίνος αναστατώσεως· αυτά τα δύο φάρμακα και η συνήθεια θα αποδώσουν βαθμηδόν εις την σεβαστήν μητέρα την χρήσιν της χειρός αυτής. Εκείνο, όπερ θλίβει εμέ περισσότερον είναι η βαθμιαία κατάπτωσις των δυνάμεων, την οποίαν υμείς αναφέρετε ότι αισθάνεσθε. Πάσαι αι ημέτεραι προσδοκίαι εθεμελιώθησαν μέχρι τούδε επί της βεβαιότητος, την οποίαν έχω εγώ, διά την σταθερότητα του χαρακτήρος και διά την αδιατάρακτον ηρεμίαν του πνεύματος υμών. Εάν η μία ή η ετέρα ήθελεν περιπέση εις μαρασμόν, υμείς θέλετε δο-
p. 66
Digitized books
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄, 1976
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Β΄, 1978
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄, 1980
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Δ΄, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ε, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. ΣΤ΄, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ζ΄, 1986
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Η΄, 1987
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ι΄, 1983
a Tornea e quindi tutta la Finlandia è incorporata all’ Impero Russo. S.M. segnalò il suo grandimento promovendo S.E. il Ministro al Supremo grado di Cancelliere dell’ Impero, e colmando di beneficenza quanti hanno travagliato sotto i suoi ordini in questa circostanza. Nel presentare le mie felicitazioni rispettose all’ E.S. ho osato ricordargli la promessa che ebbe la bontà di farmi prima della sua partenza per Fredkishann. Mi assicurò che in quest’ epoca ove tutti sono contenti, io lo dovrò essere maggiormente per quello che l’ E.S. ha divisato di fare per me. Tutto bene calcolato parmi di travedere che molte difficoltà si sono già appianate; però ne restano sempre, c queste faranno ritardi. Mi angustiano percchè siamo già nell’ inverno. Se il Ciello vuol benedire i miei aspiri, l’inverno n(on) metterà ostacolo alcuno affincchè io mi rendo là ove posso essere destinato. Spero col numero susseguente di poterle dare maggiori e più soddisfacenti notizie su di questo soggetto.
S.M.I(mperiale) accordò alla fine all’ amico nostro Benackj la permissione di venire in Russia. Esso mise tanta insistenza che alla fine ci è riuscito. Abbencchè l’ amico parte da Corfu, la nostra corrispondenza potrà continuare sotto la stessa direzione. Io indirizzerò le mie lettere al gerente costà le sue funzioni.
La mia salute si conserva assai bene. Mi consolo sentendo Naranzi, il quale mi scrive da Genova sotto data 24 Agosto, che p(er) le notizie da esso lui ha avute da Corfù la famiglia ne gode altretanta. Le feste p(er) la pace colla Svezia sono state brillantissime. La gioja universale si è manifestata d’ una maniera n(on) del tutto orfdinaria. Tutti sperano presto la pace eziandio colla Porta. Non pare che questa speranza φ.1v sia senza grande fondamento. Vengo dall’ aver fatto, la / mia visita al Cav(alier) Tomara. Esso mi incarica di mandarle molti complimenti. Sta bene; vive ritirato dal grandissimo mondo. Si occupa nel Senato.
Abbracj a f(rate)llj e sorelle; nipoti e cognati. Saluto altri parenti ed amici. Ella mi ricordi ai nostri buoni domestici. Baccio le mani al Pad(re) Simeon, al Papà Andrea, ed al P(apà) Cassimati. Imploro sempre l’ assistenza della paterna e materna benedizione.
Il fig(lio) Giovanni
A Monsieur Monsieur le Comte A.M. Capodistria Chev(alier) de l’ ordre de S(aint) J(ean) de Jerusalem a Corfou