Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Β΄

σεως της εκθέσεως αυτής από το φάκελλο. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρησιμοποιήθηκε από μελετητές της περιόδου αυτής, οι οποίοι ενδιαφέρονταν περισσότερο για τη Λευκάδα και λιγότερο για τον Καποδίστρια, και οι οποίοι παρέλειψαν, όπως συχνά συνέβαινε τότε, να την επιστρέψουν. Ο σεβασμός προς τα ντοκουμέντα των αρχείων δεν υπήρξε ποτέ τόσο ισχυρός ώστε να ισοσταθμίζη την απουσία οποιασδήποτε προστασίας!

Σε περίπτωση, που θα βρεθεί τελικά το πρωτότυπο της εκθέσεως αυτής, θα δημοσιευθεί, μαζί με άλλα έγγραφα του Καποδίστρια της ίδιας περιόδου, που βρίσκονται στο ιστορικό Αρχείο της Λευκάδας, στον Τόμο Β΄ του Αρχείου.

ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ της Αποστολής στη Λευκάδα δημοσιεύονται σε μεταγραφή από το πρωτότυπο, που αποκαθιστά συγχρόνως και πιθανές φθορές, και σε μετάφραση. Για την τελευταία ισχύουν όσα σημειώσαμε στο γενικό εισαγωγικό σημείωμα του Α' Τόμου. Υποβοηθεί τη χρηστικότητα των τόμων του Αρχείου και από μη ειδικούς μελετητές. Υπάρχουν αυτούσια τα καποδιστριακά κείμενα, ώστε να μη χωρούν αποσιωπήσεις, παρερμηνείες, νοθεύσεις, και συγχρόνως δίνεται και η μετάφραση για κείνους, που δε μπορούν να προσπελάσουν τα πρωτότυπα.

Η μεταγραφή και η μετάφραση των κειμένων και του τόμου αυτού οφείλονται στους επιστημονικούς συνεργάτες κυρίους Αριστείδη Στεργέλη, του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, και Γεώργιο Πλουμίδη, υφηγητή της Έδρας της Ιστορίας των Νεωτέρων Χρόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Μολονότι εργάστηκαν με διαφορετική μέθοδο ο καθένας, εν τούτοις απέδωσαν έργο, που το χαρακτηρίζει φιλολογική ευσυνειδησία. Ιδιαίτερα οφείλουμε να υπογραμμίσουμε την προσφορά του κ. Στεργέλη, ο οποίος εκάλυψε και το μεγαλύτερο αριθμό εγγράφων (1 - 50).

Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ της εκδόσεως του Αρχείου Καποδίστρια επιβεβαιώθηκε απόλυτα με την κυκλοφορία του Α' Τόμου. Δεν αναφερόμαστε στην ευμενή υποδοχή της ελληνικής και ξένης κριτικής, αλλά στο γεγονός ότι εργασίες με θέμα τον Καποδίστρια, που κυκλοφόρησαν μεταξύ 1976 - 78, χρησιμοποίησαν πολλαπλά τα καποδιστριακά κείμενα, που δημοσιεύτηκαν εκεί. Και ισχυροποιήθηκε γενικά η πεποίθηση ότι δεν μπορεί να υπάρξη πλήρης βιογραφική σύνθεση για τον πρώτο Κυβερνήτη, εάν δεν ολοκληρωθεί

η έκδοση του Αρχείου, που θα δώσει συγκεντρωμένα, αυθεντικά και πλήρη, τα κείμενά του. Και θεωρούμαστε ευτυχείς ότι μπορούμε να αναγγείλουμε ότι εργάζονται ήδη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, με τις οποίες συνάπτεται η δράση του Καποδίστρια, ειδικοί συνεργάτες για την συγκέντρωση του απαραίτητου υλικού. Και επίσης ότι αξιοποιείται συστηματικά το καποδιστριακό υλικό στα ρωσικά αρχεία. Ακριβώς αυτό θα μας επιτρέψει να δώσουμε στον προσεχή τόμο τον ακριβή προγραμματισμό της εκδόσεως ολόκληρου του Αρχείου, δηλ. και των 15 τόμων, που υπολογίζεται ότι θα καταλάβει. Σημειώνεται όμως από τώρα ότι οι δυσκολίες, που είναι φυσικό να παρουσιάζονται κατά τη συγκρότηση ενός τόσο μεγάλου έργου, θα οδηγήσουν ίσως σε παραβίαση της αριθμητικής σειράς των τόμων. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό τόμοι, που τοποθετούνται στη μέση ή στο τέλος, να προηγηθούν, χωρίς με αυτό να παραβιαστεί η αυστηρή διαχρονική πορεία των κειμένων, με τα οποία θα βιογραφείται ο Καποδίστριας σε κάθε μορφή δραστηριότητας. Το επιβάλλει η ανάγκη να επισπευσθεί η ολοκλήρωση του έργου. Το έτοιμο υλικό θα δίνεται αμέσως στη δημοσιότητα. Έτσι, το 1979 θα εκδοθούν δύο τόμοι του Αρχείου, με προοπτική ο ίδιος ρυθμός να συνεχιστεί και στα επόμενα χρόνια.

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ το εισαγωγικό μας σημείωμα στον Α΄ Τόμο τονίζαμε ότι αν η έκδοση του Αρχείου οδηγήσει στη βαθύτερη γνωριμία του Καποδίστρια διά μέσου των κειμένων του, δεν θα εξυπηρετηθεί μονάχα η ιστορική επιστήμη, αλλά και η εθνική αυτογνωσία. Η απήχηση της εκδόσεως του Α΄ Τόμου, σε εθνικό και διεθνές πλαίσιο, πείθει ότι τις ελπίδες που εκφράζαμε τότε τις αντικαθιστά προοδευτικά η βεβαιότητα.

Κ. ΔΑΦΝΗΣ

Πρόεδρος Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

Η έκδοσις των έγγραφων του Ιωάννου Καποδίστρια προχωρεί ήδη εις τον δεύτερον τόμον της, περιλαμβάνοντα έγγραφα από 20 Μαΐου περίπου έως 10 Αυγούστου 1807, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι του Ιουλίου.

Τα έγγραφα του τόμου αυτού εκδίδονται κατά τον ίδιον τρόπον κατά τον οποίον εξεδόθησαν και τα του προηγουμένου. Εις το τμήμα, το οποίον επεξειργάσθην, δηλ. μέχρι και του εγγράφου υπ’ αρ. 50, ακολουθείται το αυτό σύστημα μεταγραφής συμφώνως προς την σημερινήν ορθογραφίαν. Διετηρήθησαν όμως σύνταξις, τύποι, μορφή των λέξεων και γράμματα τα οποία θα ηδύναντο να αντικατασταθούν συμφώνως προς την σημερινήν χρήσιν, έστω και αν εις μερικάς περιπτώσεις θα ήτο δυνατόν να γίνει διαφορετική αντιμετώπισις, επειδή επεδιώξαμεν να δοθή πιστώς η εικών της γλωσσικής καταστάσεως και του χειρογράφου. Μόνον εις σπανίας περιπτώσεις παρενέβη ο εκδότης διά κριτικών συμβόλων και υποσημειώσεων. Aι διατυπωθείσαι παρατηρήσεις εις το εισαγωγικόν σημείωμα του πρώτου τόμου περί των εγγράφων της Κεφαλληνίας (σσ 90-92), εις ό,τι αφορά, εις το γλωσσικόν και μεταφραστικόν πρόβλημά των, ισχύουν και διά τα έγγραφα τα οποία εκδίδονται εις τον παρόντα τόμον.

Τέλος, διατηρείται το ίδιον σύστημα και εις τον τρόπον παρουσιάσεως των εγγράφων. Εις την αρχήν δίδεται ο αριθμός εκδόσεως του εγγράφου και κατόπιν ο αρχειακός αριθμός του. Η σειρά εκδόσεως είναι σύμφωνος με την ημερομηνίαν του εγγράφου και τον αρχειακόν αριθμόν ταξινομήσεώς του. Εις τα συνημμένα δεν δίδεται ιδιαίτερος αριθμός.

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΣΤΕΡΓΕΛΗΣ