Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Β΄

12ον. Κατά το τέλος της προαναφερθείσης περιόδου θα παραδίδεται παρά της Υπηρεσίας εις τον Έκτακτον Επίτροπον το απόσπασμα μετά των αντιγράφων των εγγράφων των σχετικών προς όσα εν τω περί ου ο λόγος ημερολογίω φαίνονται κατά την δηλωθείσαν περίοδον. /

13ον. Το εν λόγω απόσπασμα θα επικυρούται διά των υπογραφών όλων των μελών της Υπηρεσίας και του Ο.Υ. Ταμίου.

14ον. Τα πρωτότυπα έγγραφα των εκτελεσθεισών πληρωμών θα τηρούνται εις καθωρισμένους φακέλους.

15ον. Πάντα τα μέλη της Υπηρεσίας θα ενδιαφέρωνται αμοιβαίως να εξυπηρετούν πάντοτε και εις παν ζήτημα δαπάνης το πλέον ασήμαντον δημόσιον συμφέρον.

16ον. Πάντα τα ποσά του δημοσίου χρήματος τα οποία θα λαμβάνωνται εκ του Ταμείου θα είναι σημειωμένα τόσον εις τα λογιστικά βιβλία όσον και εις το ημερολόγιον, ονομαστικώς εις χρέωσιν των έργων και των οχυρώσεων διά την άμυναν της Α. Μαύρας.

Το παρόν θα σταλή εν αντιγράφω εις την προμνησθείσαν Υπηρεσίαν των οικονομικών διά την τήρησίν του εις όλα τα άρθρα τα οποία περιλαμβάνουν την υπ’ αυτής άσκησιν της υπηρεσίας εις την νέαν διαχείρισιν των δαπανών δι’ έργα και οχυρώσεις της νήσου ταύτης.

ο Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Διά το ακριβές αντίγραφον

ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, εγγρ. 333, συνημμένον δ

No 4

Strumenti necessarj per la costruzione delle fortificazioni

Zapponi od in mancanza zappe No. 300

Badili 400

Pali di ferro 6

Mazze di ferro grandi 6

Falcette da villani 100

Apie sia manaje grandi 50

Apie piccole sia mannerini 20

Seghe di mediocre grandezza 10-0-5

Mazze1 di legno grandi 160

d(ette) picciole Se ne 40

Pistoni da batter la terra indicherà 60

Dame p(er) l’istesso oggetto la forma 160

Civiere 200

Murali di qualunque sorta di legno 50

Mezzi murali2 50

Mazzetti3 di spago grosso 100

Cestelli da portar terra 400

Braccia di corda grossa un dito 100

Si vedrà la sua grossezza prima di prenderla.

Più pali diritti possibilm(en)te N° 10.000

Altrettante fascine p(er) lavori.

Legname indispensabile p(er) la formaz(io)ne di 15 piattaforme. N° 50 travi di spessore quadrato 6 pollici Veneti, di lunghezza 18 piedi.

N°-madrieri sia grosse, dette comunemente ponti, di spessore 2 pollici od almeno 1 ½, di larghezza circa 1 piede, di lunghezza ord(inari)a, in tutto 2075 piedi.

φ. 1v N° 1000 chiodi di lunghezza 5 pollici.

N.B. Si è comunata la lunghezza de’ madrieri, perché forse difficilmente si troverebbero tutti dell’istessa lunghezza, né questa uguaglianza è necessaria.

3 giugno 1807 s.v., S. Maura

Copia tratta da altra simile, offerta al Comm(issario) Estraord(inario) dall’ingegnere russo S(igno)r Michaud

Ιl Seg(reta)rio P. PEDEMONTI f.c.

Αρ. 4

Απαραίτητα όργανα διά την κατασκευήν των οχυρώσεων

Σκαπάναι μεγάλαι ή εν ελλείψει σκαπάναι (συνήθεις) αρ. 300

Λίσγοι 400

Σιδηροί πάσσαλοι 6

1. Χφ. masse

2. Χφ. morali· ούτω εφεξής.

3. Χφ. Mazzette.

Σιδηραί ράβδοι μεγάλαι 6

Μάχαιραι χωρικών 100

(...) 1 ή μεγάλοι πελέκεις 50

(...) 1 μικραί ή μικραί αξίναι 20

Πρίονες μεσαίου μεγέθους 10-0-5

Ράβδοι ξύλινοι μεγάλαι Θα 160

Επίσης μικραί δηλωθή 40

Σιδηραί πλάκες διά την πίεσιν των χωμάτων το σχήμα 60

(...)2 διά τον ίδιον σκοπόν τούτων 160

Ξύλινα κιβώτια 200

Καλύμματα εξ οιουδήποτε είδους ξύλου 50

Καλύμματα μέσου μεγέθους 50

Πηνία χονδρού νήματος 100

Κάνιστρα μεταφοράς χωμάτων 400

Πήχεις σχοινιού χονδρού πάχους δακτύλου (θα εξετασθή το πάχος του προ της αγοράς του) 100

Πάσσαλοι επί πλέον, κατά το δυνατόν ευθείς αρ. 10.000

Άλλαι τόσαι δέσμαι ξύλων δι’ εργασίας.

Ξυλεία απαραίτητος διά τον σχηματισμόν 15 δωματίων.

Αρ. 50 δοκών πάχους 6 βενετικών τετραγωνικών δακτύλιον, μήκους 18 ποδών.

Αρ.— (...)3 ή χονδρών, λεγομένων κοινώς γεφυρών, πάχους 2 δακτύλων ή τουλάχιστον 11/2, πλάτους περίπου 1 ποδός, μήκους κανονικού εν συνόλω 2075 ποδών.

φ.1v Αρ. 1000 ήλιον μήκους 5 δακτύλων.

Υ.Γ. Καθωρίσθη εν συνόλω το μήκος των (...)3, επειδή ίσως δυσκόλως θα ευρίσκοντο όλαι του αυτού μήκους, ούτε και η ισότης αύτη είναι αναγκαία.

3 Ιουνίου 1807 π. η., Α. Μαύρα

Αντίγραφον ληφθέν εξ άλλου ομοίου, παραδοθέντος εις τον Έκτακτον Επίτροπον παρά του Ρώσου Μηχανικού κυρίου Michaud.

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ ε.α.

1. Η λέξις apie αμφιβόλου σημασίας, πιθανώς αξίναι.

2. Η λέξις dame σημαίνει εργαλείον, αλλ’ άγνωστον ποίον.

3. Η λέξις madrieri αμφιβόλου σημασίας, πιθανώς σανίδες.

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον ε

Νο 5

Copia di uffizio scritto a S.E. Pritano del Zante dal Commiss(ari)o Estraordi(nari)o in S. Maura, in data 30 maggio 1807.

Mancano a questa parte li qui sottoespressi utensili ed effetti che servir devono urgentemente all’esecuzione delle operazioni disegnate p(er) la difesa di questa piazza. Mi conviene però rivolgermi 1alla consueta condiscendenza di V.E. pregandola di provvedere ad inoltrarmi senza remora questi necessarj generi.

La barca di pron(tezza) "Gavrili” che avvio con questo plichi a V.E. ha pure quella che trasporti p(er) espresso li generi stessi. La pubblica economia nel valore dei medesimi sia dalla consueta esattezza di V.E. fatta strettamente preservare, essendo di troppa convenienza all’ angustiato erario.

Rilevando poi che questo N.H. Pritano di S(ant)a Maura raccomandò a V.E. la compiuta di duecento tavole e mille morali appongo pure le mie sollecitudini, ond’ella con questo medesimo incontro faccia pervenirmi pure questi effetti.

Ho l’onore poi di pregarla della celerità in questo caso trattandosi di urgente oggetto e di confermarmi insieme con vera stima./

φ. 1v Seguono li generi d’acquistarsi e spedire :

Cento zappe ben costruite.

Cento badili ed al piú presto approntati e ben costruiti p(er) i lavori di terre.

Mannaje grandi 30 di quelle che si adoperano nel taglio dei legnami da bosco.

Morali cento.

Mezzi morali cinquanta.

Chiodi mille della lunghezza di cinque pollici circa.

Per copia conf(orm)e

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTI

1. Χφ. rivogliermi

Αρ. 5

Αντίγραφον επισήμου εγγράφου γραφέντος προς την Α.Ε. τον Πρύτανιν της Ζακύνθου υπό του Εκτάκτου Επιτρόπου εν Λ. Μαύρα, υπό ημερομηνίαν 30 Μαΐου 1807.

Ελλείπουν εις τα εδώ μέρη τα κατωτέρω αναφερόμενα εργαλεία και αντικείμενα, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιηθούν επειγόντως εις την εκτέλεσιν των προγραμματισθεισών εργασιών διά την άμυναν του ενταύθα φρουρίου. Με ευνοεί όμως να αποτανθώ εις την συνήθη επιείκειαν της Υ.Ε., αφού παρακαλέσω υμάς να προνοήσετε να μου αποσταλούν τα απαραίτητα ταύτα είδη άνευ καθυστερήσεως.

Η λέμβος ετοιμότητος «Γαβρίλης», διά της οποίας αποστέλλω κατά το παρόν <ταξίδιον> προς την Υ.Ε. φακέλους, δύναται και εκείνη επίσης να μεταφέρη επειγόντως τα είδη ταύτα. Εκ της συνήθους επιμελείας της Υ.Ε. ας ληφθή φροντίς αυστηρώς περί των δημοσίων οικονομικών κατά την εκτίμησιν των ειδών τούτων, δεδομένου ότι μεγάλως συμφέρει εις το κακώς έχον ταμείον.

Σκεπτόμενος κατόπιν ότι ο ενταύθα Ευγενέστατος Πρύτανις της Αγίας Μαύρας υπέδειξε εις την Υ.Ε. την κατασκευήν διακοσίων σανίδων και χιλίων καλυμμάτων, προσθέτω επίσης τας ιδικάς μου προτροπάς επισπεύσεως, διά να ενεργήσετε διά του ιδίου τούτου μέσου να παραλάβω και τα είδη ταύτα.

Εν συνεχεία έχω την τιμήν να σας παρακαλέσω περί της ταχύτητος εις την περίπτωσιν ταύτην, δεδομένου ότι πρόκειται περί επείγοντος ζητήματος, και να διαβεβαιωθώ ταυτοχρόνως μετ’ αληθούς εκτιμήσεως. /

φ. 1v Ακολουθούν τα προς απόκτησιν και αποστολήν είδη:

Εκατόν σκαπάναι καλώς κατεσκευασμέναι.

Εκατόν λίσγοι και ετοιμοπαράδοτοι το ταχύτερον και καλώς κατεσκευασμένοι διά τας εργασίας των χωμάτων.

Πελέκεις μεγάλοι 30 εξ εκείνων οι οποίοι χρησιμοποιούνται εις την κοπήν ξύλων του δάσους.

Εκατόν καλύμματα.

Πεντήκοντα καλύμματα μέτριου μεγέθους.

Χίλιοι ήλοι μήκους πέντε δακτύλων περίπου.

Διά το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον στ

No. 6

Copia di uffizio scritto a S.E. Pritano di Itaca dal Commiss(ari)o Estraord(inari)o in S. Maura, in data 30 maggio 1807.

È importantissimo e pressante che V.E. si incarichi de’ seguenti oggetti, li quali riguardano le operazioni di lavoro che in vigore delle mie pubbliche commissioni devo far eseguire a difesa di quest’isola.

Si trovano riservate agl’ordini preventivi di questa Commis(ion)e alla Fossa fin da molto tempo prima in cotesta isola cinquanta tavole che ditta Commiss(ion)e aveva ordinate al sig(no)r Marco Zavò. È necessario che il pubblico zelo di V.E. si acceleri ad acquistare queste tavole spedindole alla mia disposizione, sempreché esse sieno grosse oncia una e mezza almeno, larghe un piede circa e lunghe piedi piú o meno. Quando questi tavoloni vi sieno, ella potrà aumentarne l’acquisto fino ai cento, inoltrandomeli tutti. Quando p(er) avventura mancassero in parte o in tutto, l’impegno pubblico che la distingue si potrà dedicare colla bramata prontezza a rintracciarne e comprarne ovunque altrove ella potesse rinvenirli. Da cotesti costruttori marini V.E. potrà ritrarre li occorrenti lumi all’intento./

φ. 1v Interessa inoltre le medesime pubbliche viste ch’ella faccia costruire dieci grandi mannaje da bosco ed uniformi a quelle de’falegnami a me le spedisca.

In ogn’uno di questi articoli di pubblico dispendio io confido moltissimo nella penetrazione, esperienza ed interessatezza pubblica di V.E., perché sia strettamente economizzato il pubblico soldo occorrente, e mi prometto insieme nella di lei cognita attività l’effetto rapido ed immancabile delle pubbliche ricerche suespresse.

Le protesto........

P.S. La prego di spedire p(er) espresso p(er) la via di Samo l’occlusa a Cefalonia.

Per copia conf(orm)e

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTI

Αρ. 6

Αντίγραφον επισήμου εγγράφου γραφέντος εις την Α.Ε. τον Πρύτανιν της Ιθάκης υπό του Εκτάκτου Επιτρόπου εν Α. Μαύρα, υπό ημερομηνίαν 30 Μαΐου 1807.

Είναι σπουδαιότατον και επείγον όπως η Υ.Ε. αναλάβη <να εξεύρη> τα επόμενα είδη τα οποία αφορούν εις την διεξαγωγήν των εργασιών, τας οποίας δυνάμει των καθηκόντων μου ως δημοσίου ανδρός πρέπει να eκτελέσω προς υπεrάσπισιν της νήσου ταύτης.

Φυλάσσονται διά τας προκαταρκτικάς διαταγάς της ενταύθα εδρευούσης Επιτροπής της <Κατασκευής> Τάφρου από πολλού ήδη χρόνου προηγουμένως εν τη υμετέρα νήσω πεντήκοντα σανίδες, τας οποίας η εν λόγω Επιτροπή είχε παραγγείλει εις τον κύριον Μάρκον Ζαβόν. Είναι αναγκαίον όπως εκ του διά τα κοινά ζήλου της Υ.Ε. επισπεύσητε την απόκτησιν των σανίδων τούτων αποστέλλοντες ταύτας εις την διάθεσίν μου, αρκεί αύται να είναι πάντοτε χονδραί μίαν και ημίσειαν ουγγίαν τουλάχιστον, πλατείαι ένα πόδα περίπου και μακραί είκοσι πόδας, περισσότερον ή ολιγώτερον. Εάν αι μεγάλαι αύται σανίδες υπάρχουν, θα δυνηθήτε να αυξήσετε την <προς> απόκτησιν <ποσότητα> αυτών μέχρι των εκατόν, αποστέλλοντες ταύτας πάσας προς εμέ. Εάν εκ συμπτώσεως ελλείψουν εν μέρει η εν συνόλω, λόγω της αισθήσεως του δημοσίου χρέους, η οποία σας διακρίνει, θα δυνηθήτε να αφοσιωθήτε μετά της επιθυμητής ετοιμότητος εις το να τας εξεύρητε και να τας αγοράσητε οπουδήποτε αλλού θα ηδύνασθε να τας εύρητε. Η Υ.Ε. παρά των εκεί ναυπηγών θα δυνηθή να λάβη τας απαιτουμένας συμβουλάς επί του προκειμένου. /

φ. 1v Επί πλέον ενδιαφέρει τας ιδίας βλέψεις του Δημοσίου να κατασκευάσετε δέκα μεγάλους πελέκεις υλοτομίας και του αυτού σχήματος προς εκείνους των ξυλουργών <και> να μου τους αποστείλετε.

Δι’ έκαστον των κονδυλίων τούτων δημοσίας δαπάνης έχω μεγίστην εμπιστοσύνην εις την αντίληψιν, εμπειρίαν και την γνώσιν του δημοσίου συμφέροντος παρά της Υ.Ε., ίνα εξοικονομηθή μετ’ επιμελείας το απαιτούμενον δημόσιον χρήμα, και υπόσχομαι χάρις εις την εγνωσμένην δραστηριότητα σας το άμεσον και εξησφαλισμένον αποτέλεσμα των ανωτέρω μνημονευθεισών επιδιώξεων του Κοινού.

Σας εκφράζω...

Υ.Γ. Σας παρακαλώ να στείλετε δι’ επείγοντος το εσώκλειστον εις Κεφαλληνίαν μέσω Σάμης.

Δια το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον ζ

No 7

Copia di lettera del Coinm(issari)o Estraord(inari)o Co. Capodistria allo sti. sig(no)r Gio. Metaxa, Sopraintendente di S. Maura, in data p(ri)mo giugno.

In seguito di quanto ella ha rilevato nella conferenza tenuta avanti jeri io devo rivolgermi1 a lei per raccomandarle il piú sollecito allestimento degl’effetti e generi che nell’occlusa lista sono indicati. Io spero che l’esperimento del di lei zelo, diretto a conciliare l’adempimento delle pub(blich)e esigenze col possibile maggior risparmio della finanza, farà si che la piú grande parte degl’oggetti che col di lei mezzo si ricercano sarà approntata dal volontario e generoso concorso de’ buoni abitatori delle pertinenze. In ogni modo, quando ciò non sia assolutamente ottenibile in tutto, raccomando a lei d’interressarsi, affinché ogni dispendio sia ridotto ai piú brevi termini di risparmio e divenga il piú tenue ed il piú sopportabile dalle risorse dell’erario, di molto affievolite.

La sollecitudine la piú grande non deesi omettere del pari nel fare che siano approntati li richiesti apprestamenti per lavori che deggionsi intraprendere.

Eseguendo ella questa commissione col conciliare ambedue questi riguardi si aggiungerà molti titoli alla pub(blic)a riconoscenza. Io posso poi particolarmente assicurarla che q(uest)a pub(blic)a riconoscenza aquisterà rilievo da quella stima e da quella considerazione che tali φ. 1v servigi per tal maniera /prestati le procureranno dall’Augusta Corte di Russia.

Ella terrà un esatto conto di quelle spese che strettamente fossero necessarie e me ne porgerà un avviso, affinché io possa dirigerla ove spetta pel pagamento.

Fra qualche giorno le sarà da me indicato il luogo ove si dovranno riponere li apprestati effetti e la persona a cui si dovranno consegnare.

Intanto le auguro.......

Lista degl’oggetti che si appronterranuo dallo strenuo sig(nor) Sopraintend(ent)e Cio. Metaxa:

1) Pali della lunghezza di piedi sei o cinque, diritti possibilmente; n° 10.000.

1. Χφ. rivogliermi

2) Fasci di verghe ο fascine legate nella maniera che l’ingegnere sig(no)r Michaud sarà per indicare n° 10.000.

Per far eseguire queste fascine uop’è che il s(igno)r Sopraintend(ent)e si concerti coll’ingegnere, onde quelli che faranno questi fasci siano da lui istituitti.

3) Gabbioni quanti saranno possibili, ma almeno mille.

Questi vogliono parimenti essere costruiti in seguito alle istruzioni φ. 2 che agl’artisti darà /l’ingegnere, perciò sarà esso condotto là dove si costruiscono li cesti coi quali si suole a S. Maura trasportare la terra, onde quei lavoratori li eseguiscano.

4) Cesti da transportare; costi no 400.

Quando il tempo si neghi alla costruzione di questi, è necessario cogliere di requisizione un grande numero dei già fatti ed esistenti.

Tutto questo deve essere immediatamente e contemporaneamente ordinato, onde tutti li abitanti dell’isola travaglino ad un tempo ed al piú presto siano eseguiti questi ordini.

P(er) copia conf(orm)e

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTI

Αρ. 7

Αντίγραφον επιστολής του Εκτάκτου Επιτρόπου Κόμητος Καποδίστρια προς τον αξιότ. κύριον Ιωάννην Μεταξάν, Επιθεωρητήν της Α. Μαύρας, υπό ημερομηνίαν πρώτη Ιουνίου.

Εν συνεχεία των όσων ηκούσατε εις την σύσκεψιν την συγκροτηθείσαν προχθές πρέπει να απευθυνθώ προς υμάς, διά να σας υποδείξιυ την ταχυτέραν προετοιμασίαν των αντικειμένων και είδών τα οποία εις τον εσώκλειστον κατάλογον δηλούνται. Ελπίζω ότι ο δεδοκιμασμένος ζήλος σας, κατατείνων να επιτύχη την ικανοποίησιν των δημοσίων αναγκών διά της μεγαλυτέρας δυνατής χρηματικής εξοικονομήσεως, θα κατορθώση να ετοιμασθή η μεγαλυτέρα μερίς των αντικειμένων τα οποία μέσοι υμών ζητούνται παρά της εθελοντικής και γενναιόφρονος συνδρομής των καλών κατοίκων των επαρχιών. Πάντως, εάν τούτο δεν είναι απολύτως πραγματοποιήσιμον, σας συνιστώ να ενδιαφερθήτε, διά να περιορισθή πάσα δαπάνη εντός των στενωτέρων ορίων της οικονομίας και καταστή η πλέον μετριασμένη και ανεκτή διά τα εισοδήματα του δημοσίου ταμείου, κατά πολύ μειωθέντα.

ούτε πρέπει επίσης να παραλείψωμεν με την μεγαλυτέραν ταχύτητα να

ενεργήσωμεν να ετοιμασθούν αι ζητηθείσαι προπαρασκευαί δι’ εργασίας αι οποίαι πρέπει να αναληφθούν.

Εκτελούντες υμείς την αποστολήν ταύτην διά του συνδυασμού αμφοτέρων τούτων των απόψεων θα προσθέσετε πολλούς τίτλους προς δημοσίαν αναγνώρισιν. Δύναμαι έπειτα να σας βεβαιώσω ιδιαιτέρως ότι η δημοσία αύτη αναγνώρισις θα λάβη προβολήν εκ της εκτιμήσεως εκείνης και εκ της υποφ. 1v λήψεως εκείνης την οποίαν τοιαύται υπηρεσίαι διά τοιούτου τρόπου / παρασχεθείσαι θα σας προσδώσουν παρά της Υψηλής Αυλής της Ρωσίας.

Θα τηρήσετε ακριβή λογαριασμόν των δαπανών εκείνων αι οποίαι θα ήσαν απολύτως απαραίτητοι και θα με ενημερώσετε, ίνα δυνηθώ να σας παραπέμψω όπου αφορά διά πληρωμήν.

Μετ’ ολίγας ημέρας θα σας δηλωθή παρ’ εμού ο τόπος όπου θα πρέπει να αποτεθούν τα ετοιμασθέντα είδη και το πρόσωπον εις το οποίον θα πρέπει να παραδοθούν.

Εν τοσούτω σας εύχομαι...

Κατάλογος των αντικειμένων τα οποία θα ετοιμασθούν παρά του γενναίου κυρίου Επιθεωρητού Ιωάννου Μεταξά:

1) Πάσσαλοι μήκους έξ ποδών ή πέντε, κατά το δυνατόν ευθείς· αρ. 10.000.

2) Δέματα ράβδων ή δέσμαι δεδεμέναι κατά τον τρόπον τον οποίον ο Μηχανικός κύριος Michaud θα υποδείξη· αρ. 10.000.

Διά να κατασκευασθούν αι δέσμαι αύται, είναι σκόπιμον να συνεννοηθή ο κύριος Επιθεωρητής μετά του Μηχανικού, ίνα διδαχθούν παρ’ αυτού εκείνοι οι οποίοι θα κατασκευάσουν τα δέματα ταύτα.

3) Κλωβοί όσοι θα είναι δυνατόν, αλλά τουλάχιστον χίλιοι.

Ούτοι πρέπει επίσης να κατασκευασθούν συμφώνως προς τας οδηγίας τας οποίας θα δώση εις τους τεχνίτας / ο Μηχανικός, διά τούτο θα οδηγηθή εκεί όπου κατασκευάζονται οι κάλαθοι διά των οποίων εις Α. Μαύραν συνηθίζεται να μεταφέρουν το χώμα, ίνα τους παρασκευάσουν οι τεχνίται εκείνοι.

4) Κάλαθοι μεταφοράς· κάλαθοι αρ. 400.

Εάν ο χρόνος δεν αρκή εις την κατασκευήν τούτων, είναι απαραίτητον να συγκεντρώσετε δι’ επιτάξεως μέγαν αριθμόν εκ των ήδη κατασκευασθέντων και υπαρχόντων. Πάντα ταύτα πρέπει να διαταχθούν αμέσως και ταυτοχρόνως, διά να καταβάλουν προσπάθειαν όλοι οι κάτοικοι της νήσου κατά τον αυτόν χρόνον και να εκτελεσθούν το ταχύτερον αι διαταγαί αύται.

Δια το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον η

No 8

Copia di lettera scritta alla Prest(antissi)ma Comm(ission)e sulle Ricerche Kusse dal Commiss(ari)o Estraord(inari)o in S. Maura, in data primo giugno 1807.

Nell’assumere l’incarico di cui ha voluto onorarmi l’Ecc(lelentissi)mo Senato p(er) accelerare senza le forme e le restrizioni metodiche l’eseguimento di quelle opere che iar si debbono p(er) la sicurezza di questa isola, io non mi sono lasciato spaventare dalla grandezza di un tanto peso né dalle difficoltà e dalle compromissioni a cui mi accingo portandolo nella sicurezza che dai personaggj illuminati e zelanti di questo paese io avrei ottenuto in ogni circostanza ed in mezzo a tutte l’esigenze consiglio, assistenza e cooperazione.

Per questo sin dal primo istante in cui le pubbliche commissioni mi hanno condotto a S. Maura ho cercato di conoscere da vicino a quanto si poteva estendere un tale sussidio ed ove fondar se ne poteva esenzialmente la primaria base.

Nulla di piú confortante p(er) me, quanto l’aver avuto fin’ora dei saggj i piú lusinghieri della dedicazione degli abitanti tutti nel secondare p(er) quanto è in loro potere le paterne intenzioni dell’Ecc(ellentissi)mo Senato; e nulla poi di piú grato a me in particolare,/quanto Tessermi assicurato degli importanti servigj che ha reso alla patria fino a questo giorno cotesta Prest(antissi) ma Comm(ission)e e delle sue instancabili disposizioni a prestarne degli egualmente importanti ora che trattasi di raggiungere lo scopo di mettere in perfertta custodia l’isola di S. Maura ed in alto rilievo il valore e la gloria della nazione.

Pieno di fiducia in indirrizo quindi a codesta Comm(ission)e e la prego di voler meco dividere alcune cure ed alcuni travaglj.

Nella conferenza tenuta avanti jeri conobbe la Comm(ission)e in seguito alle esposizioni fatte dall’ingegnere sig(no)r Cap(ita)n Michaud su qual soggetto cadano le prime opere militari.

Unisco alla presente la lista degli effetti e delle manifatture, alle quali uopo è provveder tosto secondo le indicazioni contrapposte a cadaun articolo della lista medesima.

La Comm(ission)e vorrà tosto occuparsene, onde al piú presto gli effetti indicati sieno approntati e messi alle disposizioni del suddetto s(igno)r Ingegnere.

Devo prevenire la Commission)e ch’essendo mio proponimento di separare assolutamente da qualunque prec rea amministrazione di fi-

φ.2 nanza quella che aver debbe luogo in relazione/agli oggetti dei quali io sono incaricato e volendo ad un tempo prevalermi di molte cooperazioni p(er) ottenere nel pili breve volger di giorni quanto è relativo ai lavori che debbonsi intraprendere, cosi mi è stato forza regolare una peculiare azienda economica e concentrare ad una sola e semplice gestione tutto ciò che riguarda i dispendj estraordinarj, ai quali sono autorizzato.

I dispendj adunque che la Prest(antissi)ma Comm(ission)e dovrà fare in seguito a questo uffizio saranno verificati dal Prest(antissim)o Mag(istra)to ed Aggiunti alla Finanza colle forme e riscontri che sono ria me stabiliti e sui quali il Mag(istra)to suddetto è instruito.

Le prove di segnalato zelo che questa Prest(antissi)ma Comm(ission)e ha datto nell’essere benemerita della finanza pubblica mi dispensano dal presentarle le mie raccomandazioni, afinché i dispendj sieno ridotti a minimi termini od affinché questi sieno evitati pel generoso concorso dei cittadini a prestare l’opera ed i mezzi che sono richiesti senza pagamento.

Nella seconda piú che nella prima maniera conciliandosi l’urgente servigio pubblico collo stato delle nostre finanze egli è certo che la Comm(ission)e si attirerà viepiù riuscendovi le giuste laudi e la ricoφ.2ν noscenza della Rep(ubblic)a tutta e l’alta stima / dell’Augusta Corte di Russia che particolarmente sta ora misurando dai nostri movimenti l’effetto che nell’animo dei cittadini ionici fecero quelle cure magnanime e quelle largizioni che costituiscono di noi in quest’epoca il piú felice popolo dell’Europa.

Ho l’onore......

Lista degli oggetti che si appronteranno dalla Commissione

Travi di spessore quadrati pollici Ven(e)ti 6

di larghezza piedi 18 N° 50

Mazze1 di legno grandi 100

Dette picciole 40

Pistoni da batter terra 60

Dame p(er) lo stesso oggetto 160

La forma sarà indicata dal s(igno)r Ingegnere, perciò è necessario che lunedì, sarà li 3 giugno, sia al sud(dett)o Ingegnere presentato un lavoratore capace coi mezzi necessarj, onde esso abbia le necessarie istruzioni.

Civiere 200

Quelle delle saline possono essere comprese; ma duopo è assicurarsi ch’esse sieno in istato di essere adoperate.

1. Χφ. masse

Cariole giunte, se ne possono avere; le saline possono fornirne ad imprestito.

Zapponi od in mancanza zappe 300

Se un tanto numero non puòsi mettere in pronto, uopo è di requisiz(ion)e racconglierne quante se ne possono e tenerle a pubb(lic)a disposiz(ione)./

φ. 3 Badili 400

La stessa indicazione

Pali di ferro 6

Mazze di ferro grandi 6

Falcetto da villani 100

Se il numero non potrà essere esattamente indicato, ve ne siano almeno quante si può a pubblica disposizione.

Mazzetti1 di spago grosso 100

Braccia di corda grossa un dito 100

Si cerca dalla Comm(ission)e che sia indicato un luogo o recinto in campagna vicino quanto è possibile alla sponda esterna dell’isola fra il forte "Costantino” ed "Alessandro”, ove si possano custodire e riponere questi effetti e quegli altri molti che si anderanno da altri apprestando pei lavori che in quei contorni debbono eseguirsi.

Si cerca inoltre che indicato sia un onesto cittad(in)o, il quale possa incaricarsi delle cure tutte di guarda fondaco e magazzino, il (piale possa ricevere in consegna con sua responsabilità tutti gli attrezzi ed effetti che gli sarranno primitivamente ed ogni giorno consegnati, il quale finalmente possa attendere alla distribuzione e ricupero di questi, lorché si faranno i lavori. Il guarda magazzino suddetto sarà da me φ. 3v sulle indicaz(ion)i della Comm(ission)e eletto ed instruito. Sarebbe/ desiderabile che il suo trattenimento fosse di nessuno o di assai lieve peso alla pubbl(ic)a cassa.

P(er) copia conforme

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTI

Aρ. 8

Αντίγραφον επιστολής γραφείσης εις την Εξοχωτάτην Επιτροπήν επί των Ρωσικών Επιδιώξεων υπό τού Εκτάκτου Επιτρόπου εν Α. Μαύρα, υπό ημερομηνίαν πρώτη Ιουνίου 1807.

Κατά την ανάληψιν της υπηρεσίας, διά της οποίας ηθέλησε να με τιμήση η Εξοχωτάτη Γερουσία, διά να επιταχύνω άνευ των τύπων και των εκ της με-

1. Χφ. Mazzette

θοδεύσεως περιορισμών την εκτέλεσιν των έργων εκείνων τα οποία πρέπει να πραγματοποιηθούν διά την ασφάλειαν της νήσου ταύτης, δεν αφέθην να καταληφθώ υπό φόβου ένεκα του μεγέθους τόσον μεγάλου έργου ούτε των δυσκολιών και των κινδύνων διά τους οποίους ετοιμάζομαι φέρων τούτο προς την ασφάλειαν, την οποίαν θα επετύγχανον παρά των πεφωτισμένων και πλήρων ζήλου προσώπων της χώρας ταύτης εις οιανδήποτε περίστασιν και εν μέσω όλων των αναγκών <θα επετύγχανον> βοήθειαν και συνεργασίαν.

Διά τούτο ήδη από της πρώτης στιγμής κατά την οποίαν τα δημόσια χρέη με ωδήγησαν εις Α. Μαύραν εζήτησα να γνωρίσω εκ του πλησίον μέχρι ποιου σημείου ηδύνατο να επεκταθή τοιαύτη βοήθεια και πού ηδύνατο να τοποθετηθή ουσιαστικώς η πρωταρχική βάσις.

Ουδέν μάλλον παρήγορον δι’ εμέ όσον το να έχω λάβει μέχρι στιγμής τα πλέον ευχάριστα δείγματα της αφοσιώσεως όλων των κατοίκων εις το να βοηθήσουν, καθόσον δύνανται, τας πατρικάς προθέσεις της Εξοχωτάτης Γερουσίας· φ. 1v και έπειτα ουδέν περισσότερον ευχάριστον εις εμέ ιδιαιτέρως / όσον το να έχω βεβαιωθή περί των σπουδαίων υπηρεσιών τας οποίας προσέφερε εις την πατρίδα μέχρι της παρούσης ημέρας η υμετέρα Εξοχωτάτη Επιτροπή και περί των ακαμάτων αυτής διαθέσεων να παράσχη επίσης σπουδαίας Υπηρεσίας) τώρα, οπότε πρόκειται να επιτύχωμεν τον σκοπόν να θέσωμεν εις τελείαν ασφάλειαν την νήσον της Α. Μαύρας και εις υψηλόν επίπεδον την αρετήν και την δόξαν του έθνους.

Εκ τούτου έχω απόλυτον εμπιστοσύνην εν σχέσει προς την Επιτροπήν ταύτην και σας παρακαλώ να θελήσετε να μοιρασθήτε μετ’ εμού μερικάς φροντίδας και μερικάς προσπαθείας.

Κατά την σύσκεψιν την συγκροτηθείσαν προχθές η Επιτροπή εγνώρισε, κατόπιν των εκθέσεων των γενομένων υπό του Μηχανικού κυρίου Λοχαγού Michaud, εις ποιον ζήτημα αναφέρονται αι πρώται στρατιωτικοί εργασίαι.

Εις την παρούσαν συνάπτω τον κατάλογον των αντικειμένων και των χειροποιήτων ειδών, διά τα οποία είναι σκόπιμον να φροντίσετε αμέσως συμφώνως προς τας υποδείξεις τας παρατιθεμένας έναντι εκάστου σημείου του εν λόγω καταλόγου.

Η Επιτροπή θα θελήση να ασχοληθή αμέσως περί τούτου, διά να ετοιμασθούν το ταχύτερον τα δηλωθέντα αντικείμενα και να τεθούν εις την διάθεσήν του ως άνω ανεφερθέντος κυρίου Μηχανικού.

Οφείλω να ειδοποιήσω την Επιτροπήν ότι, επειδή είναι πρόθεσίς μου να διαχωρίσω απολύτως αφ’ οιασδήποτε προηγουμένης οικονομικής διαχειρίσεως φ.2 εκείνην η οποία πρέπει να εκτελεσθή εν σχέσει / προς τα είδη τα οποία ανέλαβον και επειδή θέλω να εκμεταλλευθώ πολλάς ταυτοχρόνως συνεργασίας, διά να επιτύχω κατά το συντομώτερον διάστημα χρόνου όσα είναι σχετικά προς τας εργασίας αι οποίαι πρέπει να αναληφθούν, ούτως ηδυνήθην να οργανώσω ειδικόν οικονομικόν φορέα και να συγκεντρώσω εις μίαν μόνον και ε-

νιαίαν διαχείρισιν όλα όσα αφορούν εις τας εκτάκτους δαπάνας, διά τας οποίας είμαι εξουσιοδοτημένος.

Αι δαπάναι λοιπόν τας οποίας η Εξοχωτάτη Επιτροπή θα πρέπει να πραγματοποίηση εν σχέσει προς το υπούργημα τούτο θα ελέγχωνται υπό της Εξοχωτάτης Υπηρεσίας μετά Προσθέτων Μελών επί της Οικονομίας κατά τους τύπους και τας συγκρίσεις αι οποίαι έχουν καθορισθή υπ’ εμού και επί των οποιων η μνημονευθείσα Υπηρεσία έχει λάβει οδηγίας.

Αι αποδείξεις του αξιοσημειώτου ζήλου τον οποίον η υμετέρα Εξοχωτάτη Επιτροπή έχει παρουσιάσει εις το να φανή ανταξία <της σπουδαιότητος του τομέως> των δημοσίων οικονομικών με απαλλάσσουν του να σας κάμω τας συστάσεις μου, όπως αι δαπάναι περιορισθούν εντός των στενοτέρων ορίων ή όπως αποφευχθούν διά της γενναιόφρονος συνδρομής των πολιτών εις το να παράσχουν την υπηρεσίαν και τα μέσα τα οποία εζητήθησαν άνευ αμοιβής.

Εάν η εις πιεστικήν ανάγκην υπηρεσία του δημοσίου συμμορφωθή προς την κατάστασιν των ημετέρων οικονομικών κατά τον δεύτερον μάλλον παρά κατά τον πρώτον τρόπον, είναι βέβαιον ότι η Επιτροπή θα προσέλκυση, τελεσφορούσα πολύ περισσότερον, τους δικαίους επαίνους και την αναγνώρισιν φ. 2v όλης της Πολιτείας και την μεγάλην εκτίμησιν / της Σεβαστής Αυλής της Ρωσίας, η οποία ιδιαιτέρως εκτιμά τώρα εκ των κινήσεών μας το αποτέλεσμα το οποίον επροξένησαν εις την ψυχήν των Ιονίων πολιτών αι μεγαλόψυχοι εκείναι φροντίδες καί αι χορηγήσεις εκείναι αι οποίαι δημιουργούν εξ ημών τον ευτυχέστερον λαόν της Ευρώπης κατά την παρούσαν εποχήν.

Έχω την τιμήν...

Κατάλογος ειδών τα οποία θα ετοιμασθούν παρά της Επιτροπής:

Δοκοί πάχους τετραγωνικών βενετικών δακτύλων 6 αρ. 50

πλάτους 18

Ράβδοι εκ ξύλου μεγάλαι 100

Επίσης μικραί 40

Σιδηραί πλάκες διά την πίεσιν των χωμάτων 60

(...)1 διά τον αυτόν σκοπόν 160

Η μορφή θα εξηγηθή υπό του κυρίου Μηχανικού, διά τούτο είναι απαραίτητον την Δευτέραν, 3 Ιουνίου, να παρουσιασθή εις τον άνω ειρημένον Μηχανικόν είς εργάτης ικανός μετά των απαραιτήτων μέσων, διά να λάβη ούτος τας αναγκαίας οδηγίας.

Ξύλινα κιβώτια 200

Εκείνα των αλυκών δύνανται να συμπεριληφθούν· αλλ’ είναι σκόπιμον να βεβαιωθώμεν ότι ταύτα είναι εις θέσιν να χρησιμοποιηθούν.

1. Βλ. μετάφρασιν εγγρ. 333, συνημμ. 8, σημ. 2.

Αμάξια ηνωμένα, εάν δύνανται να υπάρξουν· αι αλυκαί δύνανται να παράσχουν εκ τούτων επί δανεισμώ.

Μεγάλαι σκαπάναι ή εν ελλείψει σκαπάναι 300

Εάν δεν δύναται να ετοιμασθή τόσον μέγας αριθμός, είναι σκόπιμον να συγκεντρώσωμεν δι’ επιτάξεως εξ αυτών όσας είναι δυνατόν και να τας κρατήσωμεν εις την διάθεσιν του Δημοσίου. /

φ. 3 Λίσγοι. Η αυτή ένδειξις 400

Πάσσαλοι σιδηροί 6

Ράβδοι σιδηραί μεγάλαι 6

Μάχαιραι χωρικών 100

Εάν δεν είναι δυνατόν να δηλωθή ακριβώς ο αριθμός, ας υπάρξουν τουλάχιστον όσαι είναι δυνατόν εις την διάθεσιν του Δημοσίου.

Πηνία χονδρού νήματος 100

Πήχεις σχοινιού χονδρού ενός δακτύλου 100

Ζητείται υπό της Επιτροπής να υποδειχθή τόπος ή περιφραγμένος χώρος εις την ύπαιθρον όσον είναι δυνατόν πλησίον εις την εξωτερικήν ακτήν της νήσου, μεταξύ του οχυρού «Κωνσταντίνος», και «Αλέξανδρος», όπου να είναι δυνατόν να διαφυλαχθούν και να αποτεθούν τα αντικείμενα ταύτα και εκείνα τα πολλά άλλα τα οποία υπ’ άλλων θα ετοιμασθούν διά τας εργασίας αι οποίαι εις εκείνα τα πλησιόχωρα πρέπει να εκτελεσθούν.

Ζητείται επί πλέον να υποδειχθή έντιμος πολίτης, ο οποίος να δύναται να αναλάβη όλας τας φροντίδας του φύλακος της αποθήκης και του παραπήγματος, ο οποίος να δύναται να παραλάβη κατά την παράδοσιν υπευθύνως όλα τα εργαλεία και αντικείμενα τα οποία θα του παραδοθούν αρχικώς και καθ’ εκάστην ημέραν, ο οποίος εν τέλει να δύναται να επιβλέψη εις την διανομήν και ανάληψιν τούτων, όταν εκτελεσθούν αι εργασίαι. Ο άνω ειρημένος αποθηκάριος θα εκλεγή και θα καθοδηγηθή υπ’ εμού κατόπιν των υποδείξεων φ. 3v της Επιτροπής, θα ήτο / επιθυμητόν να είναι η διατήρησίς του διά το δημόσιον ταμείον μηδαμινής ή ελαχίστης επιβαρύνσεως.

Διά το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον θ

Νο 9

A D(omin)o Gasparo Caliandro

Avute le piú piene informazioni della pontualità e capacità vostra ed occorrendo essenzialmente alle pub(blich)e viste la scelta di una persona atta a ricevere, sopravvegiiare e render conto di molti effetti che saranno da varj incombenti somministrati a pubblici bisogni, sono devenuto a prescegliere voi D(omin)o Gasparo Caliandro nell’incombenza predetta colli seguenti doveri.

Domani mattina vi porterete nella villa Caligoni, dove esiste i magazzino del N. s(igno)r Cav(alie)r Co. d’Orio, e riceverete come custode permanente nel med(esim)o ogn’ora che vi fossero portati tutti li generi per li quali ho già disposte le pubbliche mie richieste.

Instituirete un giornale apposito, in cui descriverete la quantità e qualità di tali generi ed il nome della persona o persone che li consegnassero.

In cadauna sera col mezzo dello strenuo s(i)g(nor) Sopraintendente o di suo Commissionato mi farete giungere l’estratto di tutti li effetti ricevuti in quel giorno colle dichiarazioni espresse nel giornale.

La vostr’opera, secondata sempre dalla vostra assiduità e diligenza, sarà corrisposta perennemente dal pub(blic)o aggradimento ed φ. 1v opportunemente/dalle convenienti pub(blich)e rimunerazioni.

Dal Commissariato Estraord(inario) in S(ant)a Maura, li 2 maggio 1807 s.v.

Il Comm. Es. Co. de CAPODISTRIA

Paolo PEDEMONTI S(e)g(retario)

Per copia conf(orm)e

Il Seg(retario) P. PEDEMONTI

Αρ. 9

Προς τον κύριον Γκάσπαρον Καλιάντρο

Ληφθεισών των πληρεστέρων πληροφοριών περί της υμετέρας ευσυνειδησίας και ικανότητος και επειδή ουσιαστικώς απαιτείται κατά τας επιθυμίας της Πολιτείας η εκλογή προσώπου ικανού να παραλάβη, να επαγρυπνήση και να αποδώση λογαριασμόν περί πολλών αντικειμένων, τα οποία θα χορηγηθούν

θούν παρά διαφόρων εντεταλμένων <προς τούτο> διά τας κοινάς ανάγκας, έφθασα εις την απόφασιν να σας εκλέξω, υμάς τον κύριον Γκάσπαρον Καλιάντρο, εις την ως άνω ρηθείσαν υπηρεσίαν αναθέτων τα κατωτέρω καθήκοντα.

Αύριον πρωί θα μεταβήτε εις το χωρίον Καλιγώνι, όπου ευρίσκεται η αποθήκη του Ευγ. Ιππότου Κόμητος κυρίου Ντ’ Όριο, και θα παραλαμβάνετε εις ταύτην ως μόνιμος φύλαξ οποτεδήποτε σας παρεδίδοντο πάντα τα είδη διά τα οποία έχω ήδη απευθύνει τας επισήμους αιτήσεις μου.

Θα καταρτίσετε ειδικόν ημερολόγιον, εις το οποίον θα περιγράφετε την ποσότητα και την ποιότητα των τοιούτων ειδών και το όνομα του προσώπου ή των προσώπων τα οποία θα το παρέδιδον.

Καθ’ εκάστην εσπέραν διά μέσου του γενναιοψύχου κυρίου Επιθεωρητού ή του αντιπροσώπου του θα μου αποστέλλετε το απόσπασμα περί όλων των παραληφθέντων αντικειμένων κατ’ εκείνην την ημέραν μετά των επεξηγήσεων των διατυπωθεισών εις το ημερολόγιον.

Το έργον σας, ενισχυόμενον πάντοτε υπό της επιμονής σας και επιμελείας, θα ευρίσκη αδιάλειπτους ανταπόκρισιν εις την ευγνωμοσύνην της Πολιτείας φ. 1v και καταλλήλως / εις τας αναλόγους κρατικάς επιβραβεύσεις.

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου εν Αγία Μαύρα, τη 2 Μαΐου 1807 π.η.

Ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης Ντε ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Παύλος ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ, Γραμματεύς

Διά το ακριβές αντίγραφον

ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 333, συνημμένον ι

Νο 10

Copia di circolare scritta alli Pritani del Zante, Cefalonia e Itaca dal Commiss(ari)o Estraord(inari)o in S. Maura, in data 29 maggio 1807.

Rimetto a V.E. nelle inserte quanto serve, affinchè ella possa pienamente conoscere la mia destinazione, il suo oggetto, il titolo che mi da la compiacenza di indirizzarmi a codesta carica e di averla in mio soccorso in una circostanza dilicatissima ed importante per la salvezza di S. Maura ed in un’epoca in cui all’onore ed ai migliori destini della

nazione e della Repubblica nostra contribuir dobbiamo con tutti i nostri mezzi.

Sicuro di tutta la di lei cooperazione e pieno di fiducia nell’attività e premura con cui ella si adopererà nel segondarmi passo a communicarle quanto segue.

L’eseguimento delle operazioni, delle quali sono incaricato, esige imperiosamente che ad ogni altro oggetto nell’adempierle si preferisca esclusivamente quello della sollecitudine. Si tratta di ordinare con migliori regole e con estesa di vedute le militari opere che si dirigono alla difesa vera dell’isola di S. Maura. Si tratta di eseguire queste opere che sono già tracciate nel piú breve spazio di tempo possibile. Si tratta fiφ.1ν nalmente di far ciò adoperando colla piú severa e misura/ta economia del pubblico erario, il quale è troppo esausto e va di giorno in giorno esaurendosi a misura che di alto rilievo sono i movimenti dei quali siamo ricercati ed ai quali dobbiamo p(er) tutti i titoli prestarsi con prontezza ed interesse vero.

La mano d’opera che la popolazione tutta di S. Maura può prestare è poca cosa in confronto al molto che si deve fare ed alla brevità del tempo accordato per suo perfezionamento.

Per questo mi dirigo a V.E. chiedendole la risoluzione positiva e bene assicurata dei seguenti quisiti:

1°. Quanti lavoratori forniti di istrumenti rurali, come sono badili e zappe, può dare questa isola.

2°. Cosa è ciò che la spontaneità potrebbe fare, onde questi lavoratori fossero dallo zelo e dal patriottismo di codesti abitanti trattenuti costà a proprie loro spese p(er) uno ben determinato e breve numero di giorni.

3°. Quando questo non fosse ottenibile dalla spontaneità e dal concorso volontario disposto da sagaci osservazioni, delle quali dirò in appresso, quali sarebbero le piú ristrette misure economiche p(er) avere questi lavoratori al pubblico soldo.

Aggiungerò1 le mie idee intorno alla maniera di condurre p(er) le φ.2 vie della prudenza le opinio/ni al punto ove vogliamo dirigerle p(er) ottenere questi due sommi effetti; il primo, di guadagnare immensamente nell’opinione che dar dobbiamo di noi medesimi; il secondo, di conciliare con questo il sollievo del pubblico erario.

I pericoli di S. Maura sono pericoli di tutto lo Stato, la perdita di S. Maura porta quella della Repubblica e se questa non sarà perdita di territorio o di proprietà, è certo ch’essa è perdita di diritti alla preservazione di una onorata esistenza politica. Per questo l’interesse essendo

1. Χφ. aggiunsero

comune, generale vuel essere il concorso dei mezzi nel conciliarlo e mantenerlo.

Questi pericoli non sono visibili egualmente a tutti, perché tutti non possono egualmente essere informati della giacenza degli affari politici e delle lontane e remotissime cause che possono cangiare in una maniera assai minacciosa e fatale l’aspetto delle cose nostre, le quali oggi possono avere dinanzi l’occhio volgare una sembianza non spavetevole. A convincere ogni uno che queste profonde conoscenze degli affari politici e la previdenza sagace di un possibile avvenire assai pericoloso occuparono ed occupano la sapienza e la paternità del Serenissimo nostro Governo basta considerare che in questo istante dopo che S. φ. 2v Maura versa in pericoli da otto mesi a questa/parte senza conseguenze, abbenché si abbiano certi e luminosi vantaggi generali nella presente guerra tanto nel nord come nello Stato Ottomano, pure oggi soltanto esso ha trovato necessario ed indispensabile di presidiare estraordinariamente la sicurezza di questo paese facendo con ogni sua possa contribuire alla medesima tutte le forze della nazione.

Ciò posto il Governo seguendo i diritti ch’esso ha sul ben essere dello Stato od imitando l'esempio degli altri governi e quello del Veneto medesimo, di cui noi siamo stati sudditi, potrebbe esigere che ogni lavoro diretto al bene dello Stato fosse gratuitamente fatto dai cittadini tutti della Repubblica. La fortezza appunto di S. Maura fu eretta sotto gli auspizj e le direzioni del dominio veneto dai popoli delle sette isole e vivono tuttavia dei testimonj dello spontaneo e generoso concorso dei settinsulari tutti indistintamente tributarj coll’opera e con ogni sorte di mezzo della fabbrica di questo edifizio elevato p(er) la generale sicurezza.

Oggi, pel proprio governo e non p(er) quello di un straniero padrone; oggi, p(er) mostrarsi meritevoli di un dono che graziosamente ci accorda un possente protettore, il quale fa giornalmente p(er) noi grandi sagrifizj e ci da l’esempio della generosità; oggi saremo noi φ. 3 indolenti alle amorose / impulsioni di questo Governo che può esigere ê che non esige, ma che in vece fa conoscere l’importanza delle spontanee oblazioni per accoglierle e p(er) farle valere a nostro solo vantaggio ?

Di piú. Queste oblazioni sono di lieve momento ed io le calcolo p(er) tal maniera, poiché mi consta che posto il generale concorso non si trattarebbe di trattenere a questi lavori le genti che dar si potessero nulla piú di dieci o quindeci giorni.

Dopo queste generali indicazioni, dietro alle quali la sagg[i]ezza di V.E. potrà tracciare il piano delle di lei direzioni, passo ad aggiungerle che p(er) conservare unità e semplicità di mezzi io trasciegl[i]erei come organi della generale persuasione quei stessi cittadini che destinati furono