Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Β΄

ch)e intenzioni in tal argomento, dettagliato col mio precedente no. 10, trattandosi di dar un serio respiro all’erario e considerando che ogni ritardo cade a danno del medesimo.

Le protesto la giusta mia stima e considerazione.

Il Com. Est. C(ont)e CAPODISTRIA

Διά χειρός του παραλήπτου: 6 lug(li)o 1807. Il Seg. di Stato Co. Zordina.

φ. 1v Περίληψις διά χειρός του παραλαβόντος γραμματέως: 1314. Commissario Estraordin(ari)o Co. Capodistria. Riscontra il ricevimento dell’uf(fizio) 18 giugno con cui gli furono accompagnati i documenti per i bastimenti che si attrovano al soldo della Rep(ubblic)a per poter inalberare il vessillo russo ed attende la sup(rem)a defini(zio)ne sul progetto da esso fatto per minorare la spesa che incontra il Pub(blico) per d(et)ti bastime(en)ti.

Αρ. 15

Ο εν Αγία Μαύρα Έκτακτος Επίτροπος της Εξοχωτάτης Γερουσίας

προς τον Εκλαμπρότατον κύριον Γραμματέα της Επικρατείας επί των Oικονομικών και Ε.Δ.

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου

τη 4 Ιουλίου 1807 π.η.

Τα έγγραφα διά τους πλοιάρχους της Πολιτείας., τα οποία μου απεστάλησαν υπό της Υ. Εκλαμπρότατης Αυθ. διά του υμετέρου πλήρους συνετών λόγων εγγράφου της 18 παρελθόντος Ιουνίου και διά των οποίων δύνανται <ούτοι> να υψώσουν ρωσικήν σημαίαν, ελήφθησαν και διενεμήθησαν, ουχ ήττον ανεκλήθησαν τα έγγραφα διά των οποίων εξετέλουν ταξίδια οι πλοίαρχοι ούτοι κατά το παρελθόν, και περί του νέου μέτρου τούτου, κατόπιν αιτήσεως πλοιάρχου τινός, προς διευκρίνησιν του συμβολαίου ναυλώσεώς του, εξέδωσα ειδικήν προκήρυξιν.

Ανυπομονώ να ίδω τας δημοσίας αποφάσεις επί του σχεδίου μου να ελαττώσω την επιβάρυνσιν του Δημοσίου εις τας ναυλώσεις των ρηθέντων πλοιάρχων διά της εναλλαγής των εις καταδρομάς, εκ της οποίας θα ήτο δυνατόν επίσης να προκύψη διά το δημόσιον συμφέρον αρκετή αποζημίωσις.

Ενδιαφέρει πάντως την Υ. Εκλαμπροτάτην Αυθ. να γνωρίζω τα κρατικά σχέδια, επί τοιούτου θέματος, λεπτομερώς αναπτυσσομένου διά του προη-

γουμένου <εγγράφου> μου αρ. 10, προκειμένου να προσφέρωμεν σοβαράν ανακούφισιν εις το ταμείον και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι πάσα καθυστέρησις έχει επιπτώσεις εις βάρος του ιδίου.

Σας εκφράζω την δικαίαν εκτίμησίν μου και υπόληψν.

Ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Άνω: 6 Ιουλ. 1807. Ο Γραμμ. της Επικρατείας Κ. Τζορντίνας.

Περίληψις: 1314. Έκτακτος Επίτροπος Κ. Καποδίστριας. Βέβαιοί την λήψιν του εγγράφου της 18 Ιουνίου, διά του οποίου του διεβιβάσθησαν τα πιστοποιητικά διά τα πλοία τα οποία ευρίσκονται εις την υπηρεσίαν της Πολιτείας, ίνα δύνανται να υψώνουν την ρωσικήν σημαίαν, και αναμένει την ανωτάτην απόφασιν επί του σχεδίου του υπ’ αυτού γενομένου, διά την ελάττωσιν της δαπάνης την οποίαν καταβάλλει το Δημόσιον διά τα ειρημένα πλοία.

19

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ· 355

Νο. 18

Il Commissario Estraord(inari)o dell’Ecc(ellentissi)mo Senato in S(ant)a Maura

all’Ill(ustrissi)mo Sig(no)r Segretario di Stato Finanze e Forza Armata

Dal Commissariato Estraord(inari)o

li 6 luglio 1807 g.s.

Per incontrare li sensi della pubblica commiserazione manifestatami dal viglietto di V.S. Ill(ustrissi)ma dei 11 giugno scad(ut)o verso Costantin Tranaca ho a lui proposto di prendere servigio come piloto presso il sig(no)r Magg(io)r Ziguri che comanda una galeotta armata, ma si rifiutò alla proposizione; per il che gl’offersi di impiegarlo in qualch’ altro legno armato per agire nelle marittime operazioni di guerra e nemmeno a questo partito lo trovai disposto. Egli bramerebbe soltanto di essere occupato alla direzione assoluta di un qualche naviglio ed io a questa sua intenzione non sono in istato, come l’Ecc(ellentissi)mo Senato conosce, di uniformarmi.

Esso però mi ricercò di essere scortato di un mio relativo riscontro e gli rilascio quindi il presente, onde sia a pubblico lume quanto io procurai di fare per lui ch’è quanto mi poteva essere permesso.

Protesto a V.S. Ill(ustrissi)ma la somma mia considerazione.

Il Comm. Est. C(ont)e CAPODISTRIA

Άνω διά χειρός του παραλήπτου: 9 lug. 1807. Il Seg. di Stato Con. Zordina.

Αρ. 18

Ο εν Αγία Μαύρα Έκτακτος Επίτροπος της Εξοχωτάτης Γερουσίας

προς τον Εκλαμπρότατον κύριον Γραμματέα της Επικρατείας επί των Οικονομικών και Ενόπλων Δυνάμεων

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου

τη 6 Ιουλίου 1807 π.η.

Διά να συμμορφωθώ προς τα αισθήματα της δημοσίας συμπαθείας η οποία μου εξεφράσθη διά του εγγράφου της Υ. Εκλαμπροτάτης Αυθ. της 11 παρελθόντος Ιουνίου υπέρ του Κωσταντή Τράνακα, προέτεινα εις τούτον να αναλάβη υπηρεσίαν ως πηδαλιούχος πλησίον του Ταγματάρχου κυρίου Ζυγούρη, ο οποίος διοικεί εξωπλισμένην γαλέραν, αλλ’ ηρνήθη εις την πρότασιν. Διά τούτο του προσεφέρθη να τον προσλάβουν εις άλλο τι εξωπλισμένον πλοίον, διά να δράση εις τας θαλασσίας πολεμικάς επιχειρήσεις, και ουδέ εις ταύτην την λύσιν τουλάχιστον τον εύρον διατεθειμένον. Ούτος θα επεθύμει να ασχοληθή μόνον εις την απόλυτον διακυβέρνησιν πλοίου τινός, και εις ταύτην την πρόθεσίν του δεν είμαι εις θέσιν να συμφωνήσω, όπως γνωρίζει η Εξοχωτάτη Γερουσία.

Ούτος όμως μου εζήτησε να εφοδιασθή διά σχετικής απαντήσεώς μου, και διά τούτο του παρέχω την παρούσαν, διά να γνωστοποιηθή εις το κοινόν πόσα εφρόντισα να πράξω διά τούτον, τα οποία είναι όσα ήτο δυνατόν να μου επιτραπούν.

Εκφράζω προς την Υ. Εκλαμπροτάτην Αυθ. την υψίστην υπόληψίν μου.

Ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Άνω: 9 Ιουλίου 1807. Ο Γραμμ. της Επικρατείας Κόμης Τζορντίνας.

20

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 7

No. 20

All’Illustrissimo Sig(no)r segretario di Stato degl’Affari Esteri

Il Commissario Estraord(inari)o deH’Ecc(ellentissim)o Senato in S(ant)a Maura

Dal Commissariato Estraordinario

li 8 luglio 1807 g.s.

O letto il pregiato uffizio di V.S. Ill(ustrissi)ma che parla del Colocotroni, delle sue colpe, delle conseguenze delle medesime, della contemplata sua punizione. Ho veduto l’uffizio di S.E. Plenipotenziario e la di lei responsiva che in questo argomento versano e ripeto a V.S. Ill(ustrissi)ma quanto rassegno pure in questa occasione all’Ecc(ellentissi)mo Senato, che mi applicherò ad incontrare le pubbliche mire nell’ emenda del Colocotroni ed in ogni altro articolo relativo, dal di lei uffizio accennato, tosto che con questo Comando Militare ne avrò concertati li modi.

O ricevuta la lettera greca, a sigillo aperto, del Comando Marittimo russo al cap(ita)n Cuppa e l’ho innoltrata coll’altra al N.H. Pritano di Cerigo.

Le protesto la giusta mia stima e considerazione.

Il Comm. Est. C(ont)e CAPODISTRIA

Άνω διά χειρός του παραλαβόντος: Recep. li 12 luglio 1807 s.v(ecchi)o. Il Segretario di Stato S. Banaglia.

Αρ. 20

Προς τον Εκλαμπρότατον κύριον Γραμματέα της Επικρατείας επί των Εξωτερικών Υποθέσεων

Ο εν Αγία Μαύρα Έκτακτος Επίτροπος της Εξοχωτάτης Γερουσίας

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου

τη 8 Ιουλίου 1807 π.η.

Ανέγνων το πολύτιμον έγγραφον της Υ. Εκλαμπροτάτης Αυθεντίας, το οποίον ομιλεί περί του Κολοκοτρώνη, περί των πταισμάτων του, περί των συνε-

πειών τούτων, περί της εξεταζομένης τιμωρίας του. Είδον το επίσημον έγγραφον της Α.Ε. του Πληρεξουσίου και την απάντησίν σας, τα οποία περί το θέμα τούτο αναστρέφονται, και επαναλαμβάνω εις την Υ. Εκλαμπροτάτην Αυθεντίαν ό,τι υποβάλλω επίσης επί τη ευκαιρία ταύτη προς την Εξοχωτάτην Γερουσίαν, ότι θα εφαρμόσω την τακτικήν του να συμπέσουν <αι επιδιώξεις μου> μετά των επιδιώξεων του Κράτους διά την διόρθωσιν του Κολοκοτρώνη και διά παν έτερον σχετικόν ζήτημα, θιγέν εις το επίσημον έγγραφόν σας, ευθύς ως κανονίσω τους επ’ αυτού τρόπους <δράσεως> μετά της ενταύθα Στρατιωτικής Διοικήσεως.

Έλαβον την ελληνικήν επιστολήν της Ρωσικής Ναυτικής Διοικήσεως προς τον πλοίαρχον Κούπαν παραβεβιασμένην και την απέστειλα μετά της ετέρας προς τον Ευγενέστατον Πρύτανιν των Κυθήρων.

Σας εκφράζω την δικαίαν μου εκτίμησιν και υπόληψιν

ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Άνω: Ληφθέν τη 12 Ιουλίου 1807, παλαιόν η. Ο Γραμματεύς της Επικρατείας S. Banaglia.

21

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 8

Affari Esteri

No. 21

Eccellentissimo Senato EE. cc.

Dal Commissariato Estraord(inari)o in S(ant)a Maura

li 8 luglio 1807 g.s.

La diligenza del N.H. Pritano d’Itaca m’inoltrò due costituti di sanità che m’accelero di rassegnare all’Ecc(ellentissi)mo Senato, onde conosca le varie notizie, tutte importanti, che vi sono comprese.

Intorno a quelle del cap(ita)n Gio. di Demetrio Scliri che ancorò in Itaca, proveniente da Idra e diretto per Corfú, io non ho d’uopo d’aggiungervi, se non, se sia vera, come voglio lusingarmi, la vittoria navale descritta, abbiamo molto da esultare.

Sull’esposizioni poi dell’altro costituto, di p(adro)n Dionisio Farsinò, che riporta quanto aveva avuto commissione di riferire in Itaca, posso assiciurare VV.EE. che mi sono affrettato di prendere col consiglio del Comando Militare e di Monsig(no)r dell’Arta le piú possibili misure per impedire il trasporto indicato de’cinque cannoni da Natolicò per terra contro S. Maura. A questa notizia molesta in oggi sopravvennero altri riscontri col mezzo de’greci, tenuti da Monsig(no)r in esplorazione nel paese nemico, che non cinque, ma dodici pezzi d’artiglieria si vuole dall’inimico le/vare dai contorni di Lepanto per postarli in queste vicinanze dell’Acarnania e del Golfo di Prevesa. Il N.H. Pritano d’Itaca mi ricercò una qualche barca armata per dirigerla verso alcune rive ottomane, nelle quali è presumibile che possino essere tradotti per mare li detti cannoni, giacché si considera che per la via di terra non ne sia agevole il trasporto a causa di tante alpestri e montuose località che dovrebbero superare. Seguendo la persuasione del Comando Militare e del Vescovo dell’Arta ho spedita la barca richiesta al Pritano d’Itaca, lo incaricai di aggiungervi a peso di quella cassa un equipaggio maggiore dei sei uomini, de’quali era fornita, di commissionare il Direttore che d’essa ho destinato, cap(ita)n Caravià Lianò, di circoscrivere la sua missione per il solo parziale oggetto della preda degl’accennati cannoni e di fissare un tempo a tale spedizione, onde non sia prolungata inopportunamente con aggravio dell’erario. A questa misura saranno aggiunte quelle per la via di terra. Li armatolo, detti ladri, saranno disposti per effettuarle. Quanto dipendere può dal Comando russo, dalla mano di Monsignore e dalla mia intervenzione sarà posto in opera per ostare al disegnato transito de’cannoni predetti.

Imploro la continuaz(ione) della pub(blic)a graz(i)a.

Il Comm. Est. C(ont)e CAPODISTRIA

φ.1 Άνω διά χειρός του παραλαβόντος: Recep. li 12 luglio 1807 s.v(ecchi)o. Il Segr(etari)o di Stato S. Banaglia.

Εξωτερικαί Υποθέσεις

Αρ. 21

Εξοχωτάτη Γερουσία κλπ., κλπ.

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου εν Αγία Μαύρα

τη 8 Ιουλίου 1807 π.η.

Διά του ταχυδρομείου του Ευγενεστάτου Πρυτάνεως της Ιθάκης έλαβον <τα πρακτικά> δύο ανακρίσεων υγειονομικής φύσεως, τα οποία σπεύδω να υπο-

βάλω εις την Εξοχωτάτην Γερουσίαν, διά να γνωρίση τας διαφόρους ειδήσεις, πάσας σημαντικάς, αίτινες εις ταύτα περιλαμβάνονται.

Περί της ανακρίσεως του πλοιάρχου Ιων. Σκλήρη του Δημητρίου, όστις ηγκυροβόλησεν εις Ιθάκην, προερχόμενος εξ Ύδρας και μεταβαίνων εις Κέρκυραν, δεν κρίνω σκόπιμον να σας προσθέσω, ειμή <ότι>, εάν κάπως είναι αληθής, καθώς θέλω να. ελπίζω, η περιγραφείσα ναυτική νίκη, οφείλομεν να υπερευφρανθώμεν.

Περί της καταθέσεως είτα του ετέρου ανακριθέντος, του κυρίου Διονυσίου Φαρσινού, όστις εκθέτει ό,τι είχε εντολήν να αναφέρη εν Ιθάκη, δύναμαι να βεβαιώσω τας Υ.Ε. ότι έσπευσα να λάβω διά συμβουλής της Στρατιωτικής Διοικήσεως και του Σεβασμιοπάτου Άρτης τα πλέον δυνατά μέτρα, διά να εμποδίσω την αναφερθείσαν μεταφοράν των πέντε πυροβόλων εξ Ανατολικού διά ξηράς εναντίον της Α. Μαύρας. Επί πλέον της ενοχλητικής ταύτης ειδήσεως, σήμερον ελήφθησαν άλλαι ανταποκρίσεις διά μέσου των Ελλήνων, των κρατουμένων εις την εχθρικήν επικράτειαν υπό του Σεβασμιωτάτου διά κατασκοπείαν, ότι ουχί πέντε, αλλά δώδεκα τεμάχια του πυροβολικού χρειάζεται να μεταφέρη ο εχθρός / εκ των των περί την Ναύπακτον περιοχών, διά να τα αποστείλη εις τα πλησίον ημών ευρισκόμενα εδάφη της Ακαρνανίας και του κόλπου της Πρεβέζης.

Ο Ευγενέστατος Πρύτανις της Ιθάκης μου εζήτησε εξωπλισμένην τινά λέμβον, διά να την κατευθύνη προς ωρισμένας οθωμανικάς ακτάς, εις τας οποίας είναι πιθανόν ότι δύνανται να μεταφερθούν διά θαλάσης τα αναφερθέντα πυροβόλα, εφόσον θεωρείται ότι διά της οδού της ξηράς δεν είναι ευχερής η μεταφορά αυτών, λόγω των πολλών τραχειών και ορεινών περιοχών τας οποίας θα έπρεπε να υπερβούν. Ακολουθών την πεποίθησιν της Στρατιωτικής Διοικήσεως και του Μητροπολίτου Άρτης απέστειλα την αιτηθείσαν λέμβον εις τον Πρύτανιν της Ιθάκης, τον επεφόρτισα να προσθέση εις βάρος του εκείσε Ταμείου πλήρωμα μεγαλύτερον των έξ ανδρών, διά των οποίων ήτο εφωδιασμένη, να αναθέση εις τον κυβερνήτην τον οποίον εις αυτήν διώρισα, καπετάν Καραβιάν Λιανόν, να περιορίση την αποστολήν του εις μόνον τον ειδικόν σκοπόν της λαφυραγωγήσεως των εν λόγω πυροβόλων και να καθορίση χρόνον διά την τοιαύτην επιχείρησιν, διά να μη παραταθή πέρα του δέοντος μετ’ επιβαρύνσεως του ταμείου. Εις το μέτρον τούτο θα προστεθούν τα <της μεταφοράς> διά ξηράς. Οι αρματολοί, οι καλούμενοι λησταί, θα διατεθούν προς πραγματοποίησιν <των μέτρων>. Καθόσον δύναται να εξαρτάται εκ της Ρωσικής Διοικήσεως, εκ της θελήσεως του Σεβασμιοπάτου και εκ της επεμβάσεώς μου θα εκτελεσθή <το σχέδιον>, διά να εμποδίσωμεν την μελετωμένην μεταφοράν των περί ου ο λόγος πυροβόλων.

Παρακαλώ την συνέχισιν της δημοσίας ευνοίας.

Ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

φ.1 Άνω: Ληφθέν τη 12 Ιουλίου 1807 π.η. Ο Γραμματεύς της Επικρατείας S. Banaglia.

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 8, συνημμένον α

Copia

Addi 4 luglio 1807 s.v., Itaca

Cost(itut)o colli riguardi di salute Giov(anni) di Demetrio Scliri, cap(itan)o di brich, nominato la "Madonna Candelora,, con band(ier)a russa mercantile, ed

Interrogato donde proviene e cosa sa riferire di nuovo

R(ispos)e: Vengo da Idra, da ove manco oggi giorni sette, carico di formaglio e poco oglio destinato p(er) Corfú e tengo per passeggieri da sbarcare in questa parte il s(igno)r d(otto)r Angelo Schiadan e cap(ita)n Zuanne Vlismà, il primo dalla Cefalonia ed il secondo da Itaca.

Quello so riferire di novità è che già oggi dieci giorni capitarono a Idra tre miei compatriotti che si ritrovavano come schiavi nella nave del Capitan Passa e ci riferirono che la flotta turca, composta di 21 legni, attrovandosi nell’isola di Nibro, già quindeci giorni sono, si levò da collà e si diresse p(er) Tenedo e ravvisata essa dall’Ammiraglio russo che ivi si attrovava ancorato1 partì tosto con la sua flotta, composta di undeci vascelli2 ed una fregata, e prese l’opposta parte di detta isola p(er) aver da prendere sottovento l’ottomana; ed intanto giunta questa a Tenedo sbarcò quattordici mila turchi e tosto fu dato fuoco alla mina che già i russi avevano approntata e rovesciata perirono sotto due mila turchi e li rimanenti furono confinati nella campagna, senza φ.1v che possano ritraere/alcun sussidio, avendo abbruciato tutto il barcollarne, onde da questo non gli venga fatta alcuna somministrazione p(er) aver da morire dalla fame ed intanto il presidio russo collà esistente unitamente alli greci si ritirarono nella fortezza. In questo fra tempo, giunta la flotta russa all’incontro dell’ottomana, fu questa battuta, avendo presa la nave del Terzo Comandante, detta reale, et altre tre furono poste al fondo e le rimanenti si rifugiarono nel Golfo di Cavola, dalla parte del Monte Santo, ove furono dalla flotta russa bloccate.

1. Xφ. ancorata

2. Χφ. vasselli

Cosa poi successe in seguito non si sa, mentre le apportatrici persone dietro il successo del combattimento furono dall’Ammiraglio licenziati e tosto si raddrizzarono p(er) Idra, la quale relazione medesima ci fu confermata da appositi espressi che da Idra furono mandati a Tenedo p(er) informarsi degli affari, restituitisi contemporaneamente al ricapito degli schiavi suddetti. Quest’è quanto so esporre.

Tutto ciò viene ratificato pure dalli suddetti passeggieri che si trovavano presenti alle sud(dett)e relaz(io)ni e non sapendo scrivere il detto cap(ita)nio si sottoscrive p(er) esso con li dovuti riguardi il sucitato s(ignor) d(otto)r Schiadan.

Angelo Schiadan sottoscrivo p(er) il sud(detlo) cap(itani)o e ratif(ic)o come sopra.

Conforme all’originale

E. Flamburiari V(ic)e Seg(retari)o

P(er) copia conf(orm)e

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTE

Αντίγραφον

Τη 4 Ιουλίου 1807 π.η., Ιθάκη

Ανακριβείς μετά τηρήσεως των υγειονομικών προφυλάξεων ο Ιωάννης Σκλήρης του Δημητρίου, κυβερνήτης του βρικίου του επονομαζομένου «Η Παναγιά Υπαπαντή», φέροντος ρωσικήν εμπορικήν σημαίαν, και ερωτηθείς πόθεν προέρχεται και τί νέον γνωρίζει να ανακοινώση.

Απήντησεν: Έρχομαι εξ Ύδρας, οπόθεν απουσιάζω μέχρι σήμερον επτά ημέρας, φέρων φορτίον τυρού και ολίγον έλαιον προοριζόμενον διά Κέρκυραν και κομίζω ως ταξιδιώτας, διά να αποβιβάσω εις ταύτα τα μέρη, τον ιατρόν κύριον Άγγελον Σκιαδάν και καπετάν Ιωάννην Βλισμάν, τον πρώτον εκ Κεφαλληνίας και τον δεύτερον εξ Ιθάκης.

Η είδησις την οποίαν γνωρίζω να ανακοινώσω είναι ότι ήδη προ δέκα ημερών έφθασαν εις Ύδραν τρεις συμπατριώται μου, οίτινες ηυρίσκοντο ως δούλοι επί του πλοίου του Καπετάν Πασά, και μας ανέφεραν ότι ο τουρκικός στόλος, αποτελούμενος εξ 21 πλοίων, ευρισκόμενος εις την νήσον Ίμβρον ήδη προ δέκα πέντε ημερών, έφυγεν εκείθεν και κατηυθύνθη προς Τένεδον και αφού εγένετο αντιληπτός υπό του Ρώσου Ναυάρχου, όστις ετύγχανεν εκεί ηγκυροβολημένος, ανεχώρησεν <ο τελευταίος> αμέσως μετά του στόλου του, αποτελουμένου εξ ένδεκα <μικροτέρων> πλοίων και μιας φρεγάτας, και κατηυ-

θύνθη προς την αντίθετον πλευράν της εν λόγω νήσου, διά να φέρη τον οθωμανικόν στόλον εις θέσιν δυσμενή ως προς την κατεύθυνσιν του ανέμου, και εν τοσούτω ούτος, μόλις έφθασεν εις Τένεδον, απεβίβασεν δέκα τέσσαρας χιλιάδας Τούρκων, και αμέσως ετέθη πυρ εις την υπόνομον, την οποίαν είχον ήδη ετοιμάσει οι Ρώσοι, και αφού ανετράπη, απωλέσθησαν υποκάτω δύο χιλιάδες Τούρκοι και οι εναπομείναντες απεκλείσθησαν εις την εξοχήν, χωρίς να δύνανται φ. 1v να λάβουν / βοήθειάν τινα, επειδή είχεν εμπρησθή το σύνολον των λέμβων,1 ώστε να μη πραγματοποιηθή εκ τούτων εφοδιασμός τις, ίνα εξαναγκασθούν να αποθάνουν εκ πείνης, και εν τω μεταξύ η υπάρχουσα εκεί ρωσική φρουρά από κοινού μετά των Ελλήνων απεσύρθησαν εις το φρούριον. Εις το διάστημα τούτο συνηντήθησαν ο ρωσικός στόλος μετά του οθωμανικού, ηττήθη ούτος, συλληφθέντος του πλοίου του τρίτου Διοικητού <του στόλου>, του ονομαζομένου βασιλικού, και έτερα τρία εβυθίσθησαν, τα δε λοιπά κατέφυγον εις τον Κόλπον της Καβάλας, προς την πλευράν του Άγιου Όρους, ένθα επολιορκήθησαν υπό του ρούσικου στόλου. Τί συνέβη κατόπιν εν συνεχεία δεν είναι γνωστόν, ενώ οι κομισταί <της ειδήσεως> μετά την επιτυχίαν της ναυμαχίας αφέθησαν ελεύθεροι υπό του Ναυάρχου και κατηυθύνθησαν αμέσως εις Ύδραν, η ιδία δε έκθεσις επεβεβαιώθη υπό εκτάκτων προς τούτο απεσταλμένων, οίτινες εξ Ύδρας εστάλησαν εις Τένεδον, διά να πληροφορηθούν περί των γεγονότων, επανελθόντες ταυτοχρόνως με την παράδοσιν των αναφερθέντων αιχμαλώτων. Τούτο είναι ό,τι γνωρίζω να πληροφορήσω.

Πάντα ταύτα επιβεβαιούνται επίσης υπό των προαναφερθέντων ταξιδιωτων, οίτινες ήσαν παρόντες κατά την αναφερθείσαν έκθεσιν, και επειδή ο ρηθείς πλοίαρχος δεν γνωρίζει γραφήν, υπογράφεται αντ’ αυτού μετά των οφειλομένων επιφυλάξεων ο προαναφρθείς ιατρός Σκιαδάς.

Άγγελος Σκιαδάς υπογράφω διά τον προαναφερθέντα πλοίαρχον και επιβεβαιώ ως άνω.

Συμφώνως τω πρωτοτύπω

Ε. Φλαμπουριάρης Υπογραμματεύς

Διά το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

1. Αποδίδεται ούτω η αμφιβόλου σημασίας λ. barcollame.

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 8, συνημμένον β

Copia

Addi 4 lug(li)o 1807 g.s., Itaca

Costit(ut)o in questa Seg(reteri)a

Patron Dionisio Farsinò di barca zantiotta, proveniente dal Zante, manca di la da jeri senza carico, destinato per li circonvicini scogli, riferse che attrovandosi questa mattina allo spuntar del sole nelle coste della Cef(aloni)a, nella s[c]ituaz(io)ne denominata Poro, d’aver incontrato l’armatore cap. Onofrio con la barca cannoniera del Zante che portava[n]si colà per far acqua, che il detto cap(itan)o gli disse d’aver distrutte le peschiere di Missolongi e la batteria che fu poscia dalli turchi ripiantata e che era determinato provvisto che si fosse di acqua di ritornare colà con la cannoniera stessa per nuovam(en)te distruggerla.

Che il detto armatore gl’impose di portarsi in quest’isola per riferire a questo Governo, onde questo dia poscia l’avviso a quello in Santa Maura che li turchi hanno a Natolicò cinque cannoni e per l’impossibilità di poterli tradurre per mare di rimpetto l’isola di Santa Maura si approntavano di trasportarli per terra, avendo a tale effetto ottocento uomini con diversi francesi e duocento bufali, e dissegli l’armatore di aver avuta tale relaz(ion)e due giorni sono a Missolongi.

Che gli soggiunge inoltre che questa notte scorsa essendo venuto a parlam(ent)o con un martigo proveniente da Samo, carico di vino, seppe dallo stesso essere stata battuta la flotta turca da quella de’ russi fuori di Tenedo avendo questi presa la nave detta reale senza combattim(ent)o, d’aver gettata a fondo qualche altra, avendone prese altre sei tradotte queste in un luoco vicino al Monte Santo; che avendo fatto sbarco li turchi a Tenedo di sei mila uomini furon questi confinati dai russi nella campagna ed abbruciate le barche che serviron loro di trasporto.

φ. 1v Che di piú gli disse il suindicato cap. Onofrio che settecento zami che attrovavansi in Morea si ritiraron da colà e che passando per l’istmo si sono incontrati con gli albanesi, che si sono con essi battuti, ma che non sapeva l’esito della zuffa. Che il nuovo Sultano rinnovò la guerra alla Russia e che Ali Bascià si ritirò a Ciannina.

Conforme all’originale

E. Flamburiari V(ic)e Seg(retari)o

Per copia conforme

Il Seg(reta)rio P. PEDEMONTE

Αντίγραφον

Τη 4 Ιουλίου 1807 π.η., Ιθάκη

Ανακριθείς εν τη ενταύθα Γραμματεία

Ο Διονύσιος Φαρσινός, κύριος ζακυνθινής λέμβου, προερχόμενος εκ Ζακύνθου, απουσιάζει εκείθεν από της χθες άνευ φορτίου, κατευθυνόμενος εις τας γειτονικάς ερημονήσους, ανέφερεν ότι ευρισκόμενος την πρωίαν σήμερον κατά την ανατολήν του ηλίου εις τας ακτάς της Κεφαλληνίας, εις την θέσιν την καλουμένην Πόρος, συνήντησε τον πλοιοκτήτην καπ. Ονούφριον μετά της κανονιοφόρου της Ζακύνθου, ήτις μετέβαινεν εκεί, διά να εφοδιασθή δι’ ύδατος, ότι ο ρηθείς Κυβερνήτης του είπεν ότι κατέστρεψε τα ιχθυοτροφεία του Μεσολογγίου και την πυροβολαρχίαν, ήτις επανετοποθετήθη κατόπιν υπό των Τούρκων, και ότι είχεν αποφασισθή, ευθύς ως εφοδιασθή δι’ ύδατος, να επιστρέψη εκεί μετά της αυτής κανονιοφόρου, διά να την καταστρέψη εκ νέου.

Ότι ο ρηθείς πλοιοκτήτης τον διέταξε να μεταβή εις την νήσον ταύτην, διά να αναφέρη εις την ενταύθα Διοίκησιν, ώστε μετά ταύτα να ειδοποιήση αύτη εκείνην της Αγίας Μαύρας ότι οι Τούρκοι έχουν εις Αιτωλικόν πέντε πυροβόλα και λόγω αδυναμίας να τα μεταφέρουν διά θαλάσσης απέναντι της νήσου της Αγίας Μαύρας ητοιμάζοντο να τα μεταφέρουν διά ξηράς, έχοντες διά τον σκοπόν τούτον οκτακοσίους άνδρας μετά τινων Γάλλων και διακοσίους βουβάλους, και <ότι> του είπεν ο πλοιοκτήτης ότι τοιαύτην έκθεσιν έλαβε προ δύο ημερών εις Μεσολόγγι.

Ότι επί πλέον του προσθέτει ότι την παρελθούσαν νύκτα, ομιλήσας μετά τίνος μαρτίγου προερχομένου εκ Σάμου, φέροντος οίνον, επληροφορήθη παρά του ιδίου ότι ο τουρκικός στόλος ηττήθη παρά του ρωσικού έξω της Τενέδου, καταλαβόντος τούτου το πλοίον το λεγόμενον βασιλικόν άνευ μάχης, ότι άλλο το κατεπόντισεν, κατέλαβε δε έτερα έξ εκ τούτων μεταφερθέντα εις θέσιν πλησίον του Αγίου Όρους· ότι οι Τούρκοι, έχοντες κάμει απόβασιν εις Τένεδον έξ χιλιάδων ανδρών, απεκλείσθησαν υπό των Ρώσων εις την ύπαιθρον, και εκάησαν αι λέμβοι αίτινες εχρησίμευον εις αυτούς προς μεταφοράν.

Ότι επί πλέον του είπεν ο προαναφερθείς καπ. Ονούφριος ότι επτακόσιοι Τσάμηδες, οίτινες ηυρίσκοντο εις Μορέαν, απεσύρθησαν εκείθεν και ότι διερχόμενοι διά του Ισθμού συνηντήθησαν μετά των Αλβανών, ότι συνεκρούσθησαν μετ’ αυτών, αλλ’ ότι δεν εγνώριζε την έκβασιν της πάλης. Ότι ο νέος Σουλτάνος επανέλαβε τον πόλεμον εναντίον της Ρωσίας και ότι ο Αλή Πασάς απεσύρθη εις Ιωάννινα.

Συμφώνως τω πρωτοτύπω

Ε. Φλαμπουριάρης, Υπογραμματεύς

Διά το ακριβές αντίγραφον

Ο Γραμματεύς Π. ΠΕΔΕΜΟΝΤΗΣ

22

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 9

Νο. 23

Dipart. Estero

All’Ecc(ellentissi)mo Senato della Repubb. Ionia

Il Commiss(ari)o Estraordinario in S(ant)a Maura

Dal Commissariato Estraordinario

li 8 luglio 1807 g.s.

Travagliatori e materiali in somma e quantità immensa mi furono richiesti dal Comando Militare russo e dall’ingegnere pel compimento sollecito delle fortificazioni. Questa nuova urgenza è giustificata dalla stagione corrente e dalle altre misure sistematiche che sulla difesa di S(ant)a Maura si vanno a prendere in seguito alla revista fatta da S.E. il sig(no)r Generale Papadopulo allo stato della guarnigione albanese in seguito alla combinata cooperazione esterna degli armatolo greci ed in relazione a quel molto che dalle milizie ioniche si ricerca, quando le fortificazioni sieno compiute.

Fortunatamente, a queste ricerche risposero per le disposizioni già date in precedenza le isole di Zante, di Cefalonia, di Itaca e di Corfú non menocché sempre ed in continuazione la stessa isola di S(ant)a Maura. Zante spedì fin’ora cento valenti lavoratori, seicento ottanta φ. 1v cipressi e trecento cesti ad uso di gabbioni, Cefalonia trecento /lavoratori e sei mila pali, Itaca lasciò oltre allo stabilito p(er) dieci giorni i suoi bravi travagliatori al soldo di quei cittadini di S. Maura che p(er) nascita ed educazione non possono travagliare. Corfú ha dato cento cesti da trasportare terre e ne promette duecento ancora. Tutto questo concorso generoso e spontaneo di opere e di mezzi giunse quasi contemporaneamente, quando le ricerche militari s’alzavano di troppo sopra la possibilità di questo paese e quando esigevasi lo spazio di alcuni giorni per abbattere, tagliare e ridurre a pali tutti i cipressi di quest’isola.

Il Comando Militare e S.E. il sig(no)r G(e)n(era)le Papadopulo furono ad un tempo e sorpresi e commossi da questo nuovo ed inatteso spettacolo, veggendo in esso quanto prometter si potevano dal patriottismo e dallo zelo dei sette popoli p(er) la salvezza della patria e pel servigio di S.M.I.

Col mezzo di tali e cosi possenti soccorsi ritirando da quest’isola

tutti gli altri materiali richiesti, avendo reciso a quest’ora e ridotto nelle forme richieste a forza di lavoro e di industria tutti indistintamente i cipressi ch’esistevano nelle campagne sue, facendo travagliare ogni notte duecento cinquanta e trecento leucadiensi, io ho potuto sodφ. 2 disfare le fatte ricerche ad ottenere p(er) quanto parmi/l’aggradimento del Militare Comando e di S.E. il s(igno)r Gen(era)le e spingere i lavori i piú importanti quasi al loro termine. Per condurre colla piú grande esattezza e sollecitudine il taglio dei cipressi; per evitare i danni che da questa recisione derivar potevano ai luoghi coltivati, ai giardini, alle piante fruttifere, in mezzo alle quali questi alberi p(er) noi preziosi s’alzavano; per non lasciare nell’animo dei molti proprietarj una perpetua ferita e p(er) non mal umorare gli abitatori delle campagne troppo faticati dalle requisizioni e troppo dolenti nel vedervi rapire in questi alberi l’unico mezzo con cui sostengono le loro abitazioni; ho presso la risolurzione di sopravvegliare io stesso girando pei villaggi e pei monti questa operazione e di farla eseguire dai nostri repubblicani soldati sotto la peculiare intendenza dei loro uffiziali e di commissarj civili da me trascelti ed istruiti. Ho promesso agli ottimi e docili proprietarj di questi alberi un risarcimento e spero di poter essere con essi leale, senza ricercare p(er) questo il pubblico erario.

Egli è cosí che si fece la generale recisione dei cipressi di S. Maura, senza che avvenga nesuno disordine e senza che esternata siasi nessuna doglianza.

Dall’altra i cefaleni, girando p(er) le campagne di S. Maura sotto φ. 2v la stessa guida colla sopraintendenza/dei loro capitanj Beretta, Corafà e Bardese, accompagnati essi pure da commisarj civili, scelti fra i piú attivi edospitali sig(no)ri di S. Maura, hanno tagliato e trasferito sul luogo delle fortificazioni migliaja e migliaja di verghe e fasci, coi quali tutte le trinciere e le batterie sono intessute.

Tutte queste misure si eseguiscono alla giornata, senza che avvenga nessuno disordine, comme la piú grande armonia regna nel campo di Catuna, ove bivaccano due mila uomini, contando cefaleni, cacintj, itacensi, leucadi, armatolo, suliotti, acarnani e russi.

Devesi questa armonia all’assidua e perenne sopravveglianza ch’estingue nel loro nascere ogni picciolo incidente ed io devo le piú giuste lodi agli uffiziali di Cefalonia ed ai primati savissimi di Zante nominati Michiel Beletti, Spiro Flambura e Spiro Guseli, all’Uffiziale Mandricardi, ai sig(no)ri di Itaca, ai miei luogotenenti, agli uffiziali nostri, i quali tutti alla loro volta mi offrono coi loro personali travaglj di giorno e di notte il mezzo con cui io possa conservare questa armonia e rendere utile non solo, ma grata l’opera di questa massa di gente ed alla popolazione di S(ant)a Maura ed ai russi stessi.

φ.3 Io avevo chiesto p(er) incontrare piú agevolmente /questo scopo che i lavoratori fossero spediti sotto la saggia guida dei personaggj i piú rispettabili ed influenti. I cefaleni pare che facci(a)no questo onore agli uffiziali delle milizie ed i zacintj sembra che lo negano p(er) sino ai loro uffiziali p(er) accordarlo ai primati della campagna e ad un giovine capo cinquantina della città.

Io ho indrizzato le mie istanze anco alla Reggenza di Paxo, affinché quella popolazione partecipasse essa pure del vantaggio di contribuire spontaneamente in qualche maniera alle fortificazioni di S. Maura.

S.E. il Pritano Co. Gonemi dopo di avere cercato di inspirare anco efficacemente a quei signori il sentimento di questo doveroso omaggio, veggendo che a nulla si potevano condurre le brevi ed isolate intenzioni dei nobili e degli abitanti di quell’isola, si limitò a dare un testimonio delle sue proprie inviando (per) conto suo cento piastre, onde sieno pagate con queste alcuni lavoratori.

Quando mi giungerà da Itaca, Zante e Cefalonia lo stato di tutte le volontarie offerte e quello dei dispendj incontrati a carico di queste per le fortificazioni di S. Maura, mi onorerò di rassegnare a VV.EE. le φ.3v mie rispettose osservazioni sulle misure che necessariamente /prender si devono p(er) rendere a quei personaggj che si sono interessati coll’opera e col consiglio un solenne testimonio della pubblica approvazione e laude, come dall’altra p(er) rilevare con severa giustizia l’indolenza di quelli che si mostrarono troppo insensibili ai bisogni urgenti di S. Maura ed all’impossibilità di soddisfarli con mezzi ordinarj e con fondi tratti dalla pubblica cassa. Per le piattaforme che far si debbono sulle erette batterie cercò l’ingegnere tavoloni, travi e chiodi di grosse dimensioni. Mi sono rivolto ai Pritani del Zante e Cefalonia e spero che il loro zelo non si lascierà stancare dalle mie continue ricerche.

Per le riparazioni fatte e da farsi nella fortezza si sono adoperati fin’ora quasi tutti i grossi travi ch’esistevano a S. Maura, non avuto nessuno riguardo alle private proprietà, e si pose in uso quaranta tavoloni, detti ponti, ch’io avevo acquistare e spedire qui dal Pritano di Itaca; ma il Comando Militare sui rapporti dell’ingegnere stimò migliore misura di riparare con questi le porte della fortezza.

L’ultima opera disegnata e p(er) cui mi fu presentato un dispendiosissimo fa bisogno si è la rectansazione del forte "Alessandro” ed i φ.4 quartieri/campali della guarnigione che deve guardare la trinciera e servire le batterie.

Su di questi oggetti indirizzerò a VV.EE. i miei rapporti in seguito. Imploro intanto la continuazione della pubblica grazia.

Il Comm. Est. C(ont)e CAPODISTRIA

Άνω διά χειρός του παραλαβόντος: Recep. li 12 luglio 1807 s.v(ecchi)o. Il Segr. di Stato S. Banaglia.

Αρ. 23

Τμήμα Εξωτερικών

Προς την Εξοχωτάτην Γερουσίαν της Ιονίου Πολιτείας

Ο εν Αγία Μαύρα Έκτακτος Επίτροπος

Εκ του Εκτάκτου Επιτροπείου

τη 8 Ιουλίου 1807 π.η.

Παρά της Ρωσικής Στρατιωτικής Διοικήσεως και του Μηχανικού μου εζητήθησαν εργάται και υλικά εις τεράστιον αριθμόν και ποσότητα προς εσπευσμένην ολοκλήρωσιν των οχυρώσεων. Η νέα αύτη σπουδή δικαιολογείται εκ της τρεχούσης εποχής και εκ των λοιπών συστηματικών μέτρων, τα οποία βαθμηδόν λαμβάνονται διά την άμυναν της Αγίας Μαύρας κατόπιν της επιθεωρήσεως της πραγματοποιηθείσης υπό της Α.Ε. του Στρατηγού κυρίου Παπαδοπούλου εις την κατάστασιν της αλβανικής φρουράς προς εκτέλεσιν της οργανωθείσης εξωτερικής συνεργασίας των Ελλήνων αρματολών και εν σχέσει προς εκείνην την δραστηριοποίησιν ήτις ζητείται παρά των ιονίων στρατευμάτων, όταν αι οχυρώσεις συμπληρωθούν.

Ευτυχώς, εις τας αναζητήσεις ταύτας απήντησαν διά των εντολών των ήδη προγενεστέρως αναγγελθεισών αι νήσοι της Ζακύνθου, της Κεφαλληνίας, της Ιθάκης και της Κερκύρας, ουχί ολιγώτερον πάντοτε και αδιαλείπτως αυτή η νήσος της Αγίας Μαύρας. Η Ζάκυνθος απέστειλε μέχρι στιγμής εκατό ρωμαλέους εργάτας, εξακοσίους ογδόντα (στύλους) κυπαρίσσου και τριακοσίας φ. 1ν καλάθους διά τους κλωβούς, η Κεφαλληνία τριακοσίους/εργάτας και έξ χιλιάδας πασσάλους, η Ιθάκη παρέσχε πέρα του καθορισθέντος τους αξίους εργάτας της επί δεκαήμερον αντί μισθού των πολιτών εκείνων της Α. Μαύρας οίτινες λόγω γεννήσεως και αγωγής δεν δύνανται να εργασθούν. Η Κέρκυρα προσέφερε εκατό καλάθους διά την μεταφοράν γαιών και υπόσχεται διακοσίας εισέτι εκ τούτων. Σύμπασα η γενναιόδωρος αύτη συνδρομή και αυθόρμητος έργων και μέσων έφθασε σχεδόν ταυτοχρόνως, όταν αι στρατιωτικαί επιχειρήσεις υπερέβαινον κατά πολύ την εντοπίαν δυνατότητα και ενώ

απητείτο το διάστημα αρκετών ημερών, διά να καταρρίψωμεν, τεμαχίσωμεν και μεταβάλωμεν εις πασσάλους πάσας τας κυπαρίσσους της νήσου ταύτης.

Η Στρατιωτική Διοίκησις και η Α.Ε. Ο Στρατηγός κύριος Παπαδόπουλος εξεπλάγησαν και συνεκινήθησαν ταυτοχρόνως εκ του πρωτοφανούς τούτου και απροσδοκήτου θεάματος, βλέποντες εν αυτώ ό,τι ηδύνατο να παρασχεθή ως υπόσχεσις εκ του πατριωτισμού και εκ του ζήλου των επτά λαών διά την σωτηρίαν της πατρίδος και διά την υπηρεσίαν της A.A.Μ.

Διά μέσου τοιούτων και τόσον ισχυρών βοηθειών, λαμβάνων εκ της νήσου ταύτης πάντα τα άλλα αιτηθέντα υλικά, έχων αποκόψει κατά την ώραν ταύτην και προσαρμόσει εις τους αιτηθέντας τύπους στύλων διά της εργασίας και της τέχνης πάσας αδιακρίτως τας κυπαρίσσους αίτινες υπήρχον εις τας εξοχάς της, υποχρεών να εργάζωνται καθ’ εκάστην νύκτα διακόσιοι πεντήκοντα και τριακόσιοι Λευκάδιοι, ηδυνήθην να ικανοποιήσω τας γενομένας φ. 2 αναζητήσεις, διά να τύχω, καθόσον νομίζω, / της ευαρεσκείας της Στρατιωτικής Διοικήσεως και της Α.Ε. του κυρίου Στρατηγού και να προωθήσω τας πλέον σημαντικάς εργασίας σχεδόν εις το τέρμα των. Διά να επιτύχωμεν την κοπήν των κυπαρίσσων μετά της μεγαλυτέρας ακριβείας και ταχύτητος· διά να αποφύγωμεν τας ζημίας αι οποίαι εκ της τοιαύτης κοπής ηδύναντο να προκληθούν εις τους καλλιεργημένους τόπους, εις τους κήπους, εις τα οπωροφόρα δένδρα, εν μέσω των οποίων υψούντο τα πολύτιμα ταύτα δι’ ημάς δένδρα· διά να μη αφήσωμεν εις την ψυχήν πολλών ιδιοκτητών μόνιμον πληγήν και διά να μη διαθέσωμεν κακώς τους κατοίκους της υπαίθρου, λίαν καταπεπονημένους εκ των επιτάξεων και βαρυαλγείς εκ του ότι βλέπουν διά <της κοπής> των δένδρων τούτων να αρπάζεται το μοναδικόν μέσον διά του οποίου συντηρούν τας κατοικίας των· έλαβον την απόφασιν να επιτηρήσω ο ίδιος, περιφερόμενος ανά τα χωρία και τα όρη, την επιχείρησιν ταύτην, και να συντελέσω να την πραγματοποιήσουν οι ημέτεροι στρατιώται της <Ιονίου> Πολιτείας υπό την ιδιαιτέραν επίβλεψιν των αξιωματικών των και πολιτικών επιτρόπων, υπ’ εμού εκλεγέντων και καθοδηγηθέντων.

Υπεσχέθην εις τους καλλίστους και ευαγώγους ιδιοκτήτας των δένδρων τούτων αποζημίωσιν και ελπίζω να δυνηθώ να φανώ συνεπής προς αυτούς, χωρίς να αναζητήσω διά τούτο <την ενίσχυσιν> του δημοσίου ταμείου.

Τοιουτοτρόπως επετεύχθη η γενική κοπή των κυπαρίσσων της Α. Μαύρας, χωρίς να συμβή τι επεισόδιον και χωρίς να εκδηλωθή κανέν παράπονον.

Αφ’ ετέρου οι Κεφαλλήνες, περιερχόμενοι τας εξοχάς της Α. Μαύρας φ. 2V υπό τους αυτούς οδηγούς, παρακολουθούμενοι / υπό των οπλαρχηγών των Μπερέτα, Χωραφά και Μπαρντέσε, συνοδευομένων και τούτων επίσης υπό των πολιτικών επιτρόπων, εκλεγέντων μεταξύ των πλέον δραστήριων και φιλοξενών οικοκυραίων της Α. Μαύρας, έκοψαν και μετέφεραν εις τον τόπον

των οχυρώσεων χιλιάδας των χιλιάδων βεργών και δεσμών, διά των οποίων επενεδύθησαν όλα τα χαρακώματα και αι συστοιχίαι των πυροβόλων.

Πάντα τα μέτρα ταύτα εκτελούνται κατά την ημέραν, χωρίς να συμβή ανωμαλία τις, όπως βασιλεύει η μεγαλυτέρα αρμονία εις την πεδιάδα της Κατούνας, όπου καταυλίζονται δύο χιλιάδες ανδρών, συμπεριλαμβανομένων Κεφαλλήνων, Ζακυνθίων, Ιθακήσιων, Λευκαδίων, αρματολών, Σουλιωτών, Ακαρνάνων και Ρώσων.

Η αρμονία αύτη οφείλεται εις την εντατικήν και συνεχή παρακολούθησιν, ήτις εξαλείφει άμα τη γενέσει του παν μικροεπεισόδιον, και οφείλω τους πλέον δικαίους επαίνους εις τους αξιωματικούς της Κεφαλληνίας και εις τους φρονιμωτάτους προεστούς της Ζακύνθου, ονομαζομένους Μιχαήλ Μπελέτην, Σπύρον Φλάμπουραν και Σπύρον Γουζέλην, εις τον Αξιωματικόν Μαντρικάρδην, εις τους οικοκυραίους της Ιθάκης, εις τους τοποτηρητάς μου, εις τους ημετέρους αξιωματικούς, οι οποίοι άπαντες με την σειράν των μου προσφέρουν διά των προσωπικών των προσπαθειών κατά την ημέραν και κατά την νύκτα το μέσον διά του οποίου εγώ να δύναμαι να διατηρήσω την αρμονίαν ταύτην και να καταστήσω το έργον του πλήθους τούτου των ανθρώπων ουχί μόνον επωφελές, αλλά και ευχάριστον και εις τον πληθυσμόν της Αγίας Μαύρας και εις αυτούς τους Ρώσους.

φ.3 Είχον ζητήσει, διά να πραγματοποιήσω ευκολώτερον / τον σκοπόν τούτον, όπως οι εργάται αποσταλούν υπό την σοφήν καθοδήγησιν των πλέον σεβαστών και σημαντικών προσώπων. Φαίνεται ότι οι Κεφαλλήνες κάμουν αυτήν την τιμήν εις τους αξιωματικούς των στρατιωτικών αποσπασμάτων, και οι Ζακύνθιοι φαίνεται ότι την αρνούνται ακόμη και εις τους αξιωματικούς των, διά να την εμπιστευθούν εις τους προεστούς της υπαίθρου και εις ένα νεαρόν πεντηκόνταρχον της πόλεως.

Απηύθυνα έκκλησιν και εις την Διοίκησιν των Παξών, ίνα ο λαός της νήσου συμμετάσχη επίσης του προνομίου να συμβάλη αυθορμήτως κατά τινα τρόπον εις τας οχυρώσεις της Α. Μαύρας.

Η Α.Ε. Ο Πρύτανις Κόμης Γονέμης, αφού προσεπάθησε, και αποτελεσματικώς, να εμπνεύση εις τους ανθρώπους εκείνους το αίσθημα της εκ καθήκοντος προσφοράς ταύτης, βλέπουν ότι εις ουδέν ηδύναντο να οδηγήσουν αι μικραί και μεμονωμέναι προθέσεις των ευγενών και των κατοίκων της νήσου ταύτης, περιωρίσθη να δώση απόδειξιν των ιδίων αυτού αποστέλλουν διά λογαριασμόν του εκατό γρόσια, διά να αμειφθούν διά τούτων μερικοί εργάται.

Όταν εξ Ιθάκης, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας λάβω την κατάστασιν όλων των εθελουσίων προσφορών και εκείνην των δαπανών των πραγματοποιηθεισών εις βάρος των προσφορών διά τας οχυρώσεις της Α. Μαύρας, θα λάβω την τιμήν να υποβάλω εις τας Υ.Ε. τας μετά σεβασμού παρατηρήσεις φ. 3v μου επί των μέτρων τα οποία αναγκαίως / πρέπει να ληφθούν, διά να αποδώσωμεν εις τα πρόσωπα εκείνα τα οποία ενδιεφέρθησαν δι’ έργου και διά

συμβουλής πανηγυρικήν μαρτυρίαν της δημοσίας επιδοκιμασίας και του επαίνου, όπως αφ’ ετέρου διά να εξάρωμεν μετ’ ακριβούς δικαιοσύνης την αδιαφορίαν εκείνων οίτινες εφάνησαν λίαν αναίσθητοι εις τας επειγούσας ανάγκας της Α. Μαύρας και την αδυναμίαν να τας ικανοποιήσωμεν διά τακτικών ποσών και διά χρημάτων ληφθέντων εκ του δημοσίου ταμείου.

Διά τα κρηπιδώματα τα οποία πρέπει να κατασκευασθούν εις τας δημιουργηθείσας πυροβολαρχίας ο Μηχανικός εζήτησε χονδράς σανίδας, δοκούς και ήλους μεγάλων διαστάσεων. Απετάθην εις τους Πρυτάνεις Ζακύνθου και Κεφαλληνίας και ελπίζω ότι ο ζήλος των δεν θα αφεθή να αισθανθή κόπωσιν εκ των συνεχών απαιτήσεών μου.

Διά τας εν τω φρουρίω εκτελεσθείσας και προς εκτέλεσιν επισκευάς εχρησιμοποιήθησαν μέχρι στιγμής όλαι σχεδόν αι μεγάλαι δοκοί αίτινες υπήρχον εις Α. Μαύραν, χωρίς να γίνη εξαίρεσίς τις των ιδιωτικών κατοικιών, και ετέθησαν εις χρήσιν τεσσαράκοντα χονδραί σανίδες, ονομαζόμεναι γέφυραι, τας οποίας εγώ είχον φροντίσει να αποκτήσω και να αποσταλούν εδώ διά του Πρυτάνεως της Ιθάκης· αλλ’ η Στρατιωτική Διοίκησις, στηριζομένη επί των εκθέσεων του Μηχανικού, έκρινεν ως καλλίτερον μέτρον να επισκευάση δι’ αυτών τας πύλας του φρουρίου.

Το εσχάτως σχεδιασθέν έργον, και διά το οποίον μου υπεβλήθη δαπανηρότερον σύνολον αναγκών, είναι η ευθυγράμμισις του οχυρού «Αλέξανδρος» φ.4 και των οικημάτων / της φρουράς επί της πεδιάδος, η οποία πρέπει να προσέχη το χαράκωμα και να υπηρέτη τας πυροβολαρχίας.

Επί των θεμάτων τούτων θα απευθύνω εις τας Υ.Ε. τας εκθέσεις μου προσεχώς.

Επί τούτοις παρακαλώ την συνέχισιν της δημοσίας ευνοίας.

Ο Έκτ. Επίτρ. Κόμης ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Άνω: Ληφθέν την 12 Ιουλίου 1807, παλαιόν η. Ο Γραμματεύς της Επικρατείας S. Banaglia.

23

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας Γεν. αρ. 9, αριθ. εγγρ. 10

No. 24

Dip. Estero

All’Ecc(ellentissi)mo Senato

Il Commissario Estraord(inari)o in S(unt)a Maura

Dal Commiss(aria)to Estraord(inari)o

li 8 luglio 1807 g.s.

Dall’occluso giornale VV. EE. conosceranno le piú appurate notizie delle valorose azioni degli armatolo. Questo è rettificato da me stesso dietro al colloquio che ho avuto con essi in jeri. Il Monsignore Ignazio, abbenché di mal ferma salute, passò in campagna nella posizione detta Majemeno e sotto gli alberi di quei giardini si accampò in mezzo ai suoi bravi, i quali oltrepassano il numero di quattrocento. La giornata fu belissima. Assiti sotto l’ombra estesa di una frondosa noce il Monsignore Ignazio, S.E. il sig(no)r Generale Papadopulo ed io fummo contornati dai capitanj, e segnatamente dal saggio e prode Bozzari, dal fiero Cazandoni e dagli altri, dei quali non è facil cosa trattenere i non comuni loro nomi. A questo primo cerchio facevano corteggio, φ. 1v pure in cerchio seduti, tutti gli altri./Si occupò la mattina ascoltando dai piú eloquenti la narrazione delle loro imprese. Successe un pranzo che aveva tutti i caratteri dei pranzi eroici, cantati da Omero. Finalmente la musica, il canto, la danza. Della Repubblica nostra e della protezione che la sostiene si tenne proposito in pochi saggj, ed essi persuadonsi oramai che la Repubblica sarà sempre loro patria, dopoché essi diedero a questa patria dei testimonj di affetto e dopoché le rendono nella presente guerra dei segnalati ed importantissimi servigj. Essi vanno a partite fra qualche giorno sotto migliori discipline e dietro allo stabilimento di alcune regole per le quali egli è da sperarsi che a piú grandi eventi possa essere spinto il valore veramente eroico di questi uomi, singolari nella forza di animo e nella perseveranza loro nel travaglio e nel soffrire ogni sorte di privazione.

Tanto la loro venuta a S. Maura come il loro prossimo ritorno nel terreno nemico fu sostenuta dalla forza marittima della divisione del Levante. Egli è cosi che VV. EE. conosceranno l’uso e l’importanza delle due barche costruite dal sig(no)r Cumani ad uso di cannoniere. /